Wat is Witte Donderdag

Witte Donderdag is de dag van het Laatste Avondmaal. Aangelegen aan het maal voorspelt Jezus het verraad van een van de op dat moment aanwezigen, zonder zijn naam te noemen. Tevens geeft Hij aan dat Petrus, wiens naam Hij wel noemt, Hem tot 3 maal toe zal verloochenen voordat de haan de volgende ochtend heeft gekraaid.

Wat is Witte Donderdag?

De donderdag voor Pasen, en de dag voor Goede Vrijdag heeft vanuit de kerk de naam Witte Donderdag gekregen. Dit omdat de liturgische kleur van deze dag wit is. Vanuit de kerk staat wit voor goed, vreugdevol en heilig. Alle aanduidingen passen zeer goed bij deze dag. Het is immers de dag waarop Jezus zijn volgelingen de Eucharistie en het Priesterschap heeft geschonken.
Tevens wordt op Witte Donderdag het kruisbeeld bedekt met een witte doek, ter voorbereiding op Goede Vrijdag.

Met Witte Donderdag begint de viering van de drie dagen van Pasen (Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag). Ook op deze dag spreekt de paus het ‘urbi et orbi’ uit, boetelingen worden weer tot de kerk toegelaten en gevangenen krijgen kwijtschelding van hun straf. Vanaf dit moment zullen de kerkklokken zwijgen tot Paaszondag.

De avondmis van Witte Donderdag is tot aan de Paaswake de laatste bijeenkomst van de gelovigen die van blijdschap getuigt. Tot aan Paaszondag zwijgen de klokken, het altaar wordt volledig leeggemaakt en in de kerk worden zoveel mogelijk beelden weggehaald of bedekt met de witte doek. Voor één keer in de veertigdagentijd wordt het Gloria gezongen.

Het Tabernakel dient bij aanvang van de avondmis volledig leeg te zijn. Er mogen geen hosties in zijn achtergebleven, omdat de Kerk in de mis van Witte Donderdag het Heilig Sacrament wil ontvangen als was het zojuist ingesteld.
Als een Tabernakel de Hostie bevat, brandt de Godslamp. Het tabernakel is op Witte Donderdag leeg, en dus is de godslamp gedoofd. Deze lamp zal tot aan de Paaswake gedoofd blijven.

Wat wordt op Witte Donderdag herdacht?

Witte Donderdag is de dag van het Laatste Avondmaal. Aangelegen aan het maal voorspeld Jezus het verraad van een van de op dat moment aanwezigen, zonder zijn naam te noemen. Tevens geeft Hij aan dat Petrus, wiens naam Hij wel noemt, Hem tot 3 maal toe zal verloochenen voordat de haan de volgende ochtend heeft gekraaid.

Na de maaltijd gaat Jezus tezamen met zijn leerlingen naar de Olijfberg. Hier gaat Hij bidden tot God en hier wordt Hij door verraad, een zoen, gevangen genomen en weggeleid om verhoord te worden. De volgende dag zal hij tot de dood aan het kruis worden veroordeeld.

Invoering van de Eucharistie

Tijdens deze maaltijd breekt Jezus het brood volgens Joods gebruik. Omdat het, voor ons Laatste, avondmaal op het Joodse paasfeest viel werd er ongedesemd brood gegeten. Hiermee herdachten de Joden hun uittocht uit Egypte na eeuwenlange slavernij. Hij geeft zijn leerlingen het brood met de volgende woorden:

“Neemt en eet hiervan, gij allen, want dit is mijn Lichaam dat voor u gegeven wordt”.

Door het brood als zijn eigen lichaam uit te delen, geeft Jezus aan, dat hij alle mensen uit de slavernij van de Zonden zal leiden.

Dan neemt hij de beker met wijn en spreekt wederom tot zijn leerlingen:
“Neem deze beker en drinkt hier allen uit, want dit is de beker van het altijddurende verbond, dit is mijn Bloed dat voor u en alle mensen wordt vergoten tot vergeving van de zonden. Blijft dit doen om Mij te gedenken”

Volgens het Joodse Pasen is het bloed van het Paaslam, het teken dat God met zijn volk heeft gesloten, op de avond van de 10e plaag voordat het volk Egypte verliet. Jezus sluit een Nieuw Verbond met als teken Zijn eigen bloed. Door de beker als Zijn eigen bloed te presenteren, geeft Hij aan dat Hij het nieuwe Paaslam is. Zijn bloed zal worden vergoten tot vergeving van de zonden.

Met het uitspreken van de woorden over het brood en de wijn heeft Jezus het sacrament van de Eucharistie ingesteld.

Instelling van het priesterschap
Jezus gaf zijn leerlingen opdracht, de maaltijd op dezelfde wijze te blijven herhalen tot zijn wederkomst, om hem te gedenken. Met dit zogenoemde ‘herhalingsgebod’ beklemtoonde Jezus niet alleen het sacramentele karakter van de Eucharistie, maar stelde hij ook het Priesterschap in.

Chrismamis

Op Witte Donderdag wordt in de Kathedraal van ieder Bisdom een zogeheten Chrismamis gevierd. Tijdens deze mis wijdt de bisschop voor het hele jaar het Chrisma, dat is de olie die onder meer wordt gebruikt voor de Zalving bij de sacramenten van Doopsel, Vormsel en de Ambtswijding tot priester en bisschop. Ook zegent de bisschop de olie voor de zieken en voor deelnemers aan het Catechumenaat ( Dit is de tweede periode van de doopcatechese; bij een mens die katholiek wil worden rijpt in deze periode de bereidheid tot bekering).

Priesterbeloften

Het is bij de Chrismamis de bedoeling dat zoveel mogelijk priesters uit het bisdom tezamen met hun bisschop voldoen aan het gebod van Jezus. Namelijk de herhaling van het Laatste Avondmaal. De chrismamis roept de priesters op trouw te blijven aan de zending die zij bij hun wijding hebben ontvangen. De priesters hernieuwen, als teken van hun trouw, de beloften die zij bij hun wijding aan de bisschop hebben gedaan.