Vijftig Tinten Grijs, waarom schreef E.L. James de trilogie

Vijftig Tinten Grijs, ofwel Fifty Shades of Grey, verovert de wereld als erotische bestseller trilogie. Waarom schreef E.L. James, ofwel Erika Leonard-Mitchell, deze bejubelde en verguisde romans? Wat inspireerde haar en hoe kwam ze aan haar informatie? En wat is het geheim van haar enorme succes? En vooral: wat betekent bdsm?
Het afgelopen jaar heeft enorm in het teken gestaan van de trilogie Vijftig Tinten Grijs. In Nederland, maar ook in 40 andere landen over de wereld werd deze trilogie door miljoenen mensen, vooral vrouwen, stukgelezen. Na bekomen te zijn van de kinky sex die hoofdrolspelers Anastasia en Christian Grey beleven, vraag je je af: wat heeft de schrijfster E.L. James bewogen om dit te schrijven? En hoe komt ze aan haar inspiratie?

• Wie is E.L. James
• Hoe het begon: fanfictie van Twilight saga
• Verhaallijn met bondage en sm -sado-masochisme-
• Eerste succes: lezers willen meer!
• Uitgave van trilogie Vijftig tinten Grijs, en filmrechten
• Hoe groot is het succes van Vijftig Tinten nu
• Het geheim van het succes van Vijftig Tinten
• Kritieken: goedkope bouquet-reeks en simpel geschreven
• E.L. James: promotie over de wereld en verder schrijven

Wie is E.L. James

Onder pseudoniem E.L. James schreef Erika Leonard-Mitchell haar bestsellers. Daarmee is meteen haar pseudoniem duidelijk: E.L. zijn haar initialen sinds haar huwelijk. En James staat, als een van de meest voorkomende achternamen in Engeland, synoniem voor 'anoniem'. Geboren in 1963 en wonend in het Engelse West-Londen met man en 2 kinderen, is James niet altijd schrijfster geweest, integendeel. Ze werkte jarenlang als uitvoerend televisieproducent. Schrijven deed ze al vaker, maar ze maakte het nooit echt af.

Hoe het begon: fanfictie van Twilight saga

Toen ze in 2008 echter de film Twilight zag, werd ze direct geïnspireerd door het genre. Twilight, bestaande uit 5 romans en idem dito bioscoopfilms, is een romantische en erotische fantasy over een highschool meisje en een vampier, geschreven door de Amerikaanse jeugdboekenschrijfster Stephenie Meyer.

Ontevreden over haar baan als tv-producent begon E.L. James opnieuw met schrijven. Nu echter in de vorm van de vooral in Engeland populaire fanfictie. Daarin schrijven fans van een boek, film of tv-serie nieuwe verhalen met de uit de bron 'geleende' personages. Fanfictie (in het Engels fanfiction of fanfic) wordt zonder winstoogmerk geschreven, niet uitgegeven, maar (meestal) op internet voor belangstellende lezers neergezet. Zelf zegt ze erover: "Ik werd vooral gepakt door het feit dat de de vrouwelijke hoofdrolspeelster elk moment gedood kon worden door de vampier. Dit in combinatie met de erotische touch van het verhaal maakt het erg sexy".

Ze ontdekt dat ze dit soort verhalen goed kan schrijven. In drie weken schrijft ze 70.000 woorden, en leest ze veel over sm en bondage. "Very, very hot" zoals ze zelf zegt. Of ze ook uit eigen ervaring schrijft, laat ze in het midden.

Verhaallijn met bondage en sm -sado-masochisme-

In de fanfiction van James houdt Christian alleen van sex waar pijn bij komt kijken. Hij vraagt Anastasia om zijn sub/onderdanige te worden. In eerste instantie onwillig, wordt zij toch door Christian getriggerd en stemt tenslotte toe, waarna ze ook verliefd wordt. James' inspiratie tot deze verhaallijn is de vraag: als je iemand ontmoet die van seksuele overheersing/bdsm *) houdt en jij bent daar niet voor in, wat gebeurt er dan? Haar gedachten daarover sloegen compleet op hol.

Eerste succes: lezers willen meer!

De verhalen, die later Fifty Shades zullen worden, schrijft ze onder pseudoniem Snowqueens Icedragon. Eerst op haar blog, daarna op de fanfiction website fanfiction.net. Ze schrijft een hoofdstuk per week. Waarna zich al snel het succes begint aan te dienen. Steeds meer mensen lezen haar verhalen op internet, en reageren enthousiast. Ze vragen om meer verhalen, en snellere publicaties! Al snel heeft ze een miljoen hits per maand. Ze denkt er in die periode wel over om de verhalen uit te geven, maar iedereen zegt dat er geen uitgever te vinden zal zijn hiervoor. Het maakt haar niet uit, en ze schrijft door, 2 jaar lang. Al die tijd kijkt ze geen tv.

Uitgave van trilogie Vijftig tinten Grijs, en filmrechten

In 2011 wordt Vijftig Tinten, ofwel Fifty Shades, uitgegeven als ebook. En al snel, in maart, toont uitgever Random House interesse, waarna in de eerste week van april het eerste boek al in de winkels ligt. Rond Kerst 2011 benaderen geïnteresseerde filmproducenten haar voor de filmrechten. Het succes verspreidt zich als een olievlek.

Hoe groot is het succes van Vijftig Tinten nu

Op moment van dit schrijven zijn de boeken in 41 landen uitgegeven. Over de hoofdrolspelers in de film wordt enorm gespeculeerd. Internationale grote namen als Angelina Jolie, Emma Watson, Scarlett Johansson en zelfs Justin Bieber zouden gegadigden zijn. Hoewel de laatste door de lezers niet als geschikt wordt gezien, gezien zijn jonge leeftijd... De markt speelt flink op het succes van de trilogie in en pikt een stevig graantje mee. Vooral in de vorm van porno-artikelen als handboeien en andere erotische speeltjes, zoals voorkomend in de boeken. Complete Fifty Shades erotische pakketten worden goed verkocht.

Het geheim van het succes van Vijftig Tinten

Blijkbaar zijn vrouwen over de hele wereld wel degelijk geïnteresseerd in (soft) porno, zolang dat maar in een vrouwvriendelijk en romantisch verhaal gegoten wordt. De unieke manier waarop de boeken zijn uitgegeven heeft vast ook bijgedragen: op toevallige maar slinkse wijze zijn ze finaal aan kritische literaire agenten voorbij gegaan. Ze werden via internet populair en vervolgens vochten uitgevers al om de rechten.

Kritieken: goedkope bouquet-reeks en simpel geschreven

Naast succes krijgen de boeken ook veel kritieken. Zo zou het een kruising zijn van de bouquet-reeks met goedkope eindeloze pornografische beschrijvingen van de sm-handelingen van Christian en Anastasia. Ook een simpele schrijfstijl van laag niveau wordt vaak genoemd. E.L. James deert het niet.

E.L. James: promotie over de wereld en verder schrijven

Erika begint inmiddels te bekomen van haar stormachtige succes. De Susan Boyle van de schrijverswereld, zo wordt ze ook wel genoemd. Naar de Schotse zangeres Susan Boyle, die stomtoevallig door Britain's Got Talent werd ontdekt en sindsdien ook de wereld verovert. Ze reist door vele landen voor promotionele doeleinden van haar trilogie.

Na het jarenlange succes van de Vijftig Tinten trilogie was het wachten op een vervolg, en in juni 2015 was het zover. De Nederlandse vertaling heet net als het Engelstalige origineel 'Grey', naar een van beide hoofdrolspelers in de voorgaande boeken. In dit verhaal bekijk je de wereld van Vijftig Tinten opnieuw, maar dan door de ogen van Christian Grey. Hiermee geeft schrijfster James vanuit een heel ander perspectief een verfrissende kijk op het verhaal. Wat beweegt Christian tot zijn gevoelens en verlangens?

Daarnaast herschrijft ze ook haar roman die ze begon in 2009, nog voor Vijftig Tinten.

Vijfig Tinten Grijs, boeken die je gelezen moet hebben, al kan je het niet overal vertellen!

*) bdsm staat voor: bondage en discipline, dominantie en submissie, sadisme en masochisme