Spaanse schilder Diego Velazquez

Diego Velazquez is de meest beroemde Spaanse schilder en een van de grootste schilders aller tijden. Hij was hofschilder aan het Spaanse hof en heeft een enorme invloed gehad op veel andere schilders, waaronder latere beroemdheden zoals Manet, Corot en Courbet.

Jeugd

Velazquez werd in 1599 in Sevilla, Spanje geboren. Hij was de zoon van een eenvoudige edelman. Al jong werd hij bij een schilder, Francisco de Herrera Sr. aangesteld. Later, in 1611 ging hij schilderen bij Francisco Pacheco, geen grote schilder, maar wel een goede leraar en iemand met banden met de hogere kringen. Hij had banden met het hof en in zijn atelier kwamen intellectuelen, kunstenaars en anderen bij elkaar. Door de discussies in het atelier raakte Velazquez bekend met kunst in het algemeen en met klassieke schilders als Michelangelo, Titiaan en Raphael in het bijzonder. In 1617 werd Velazquez toegelaten tot het schildersgilde St. Lucas van Sevilla. Lidmaatschap van een gilde was noodzakelijk in die tijd om zelf een atelier te beginnen, mensen in dienst te nemen en commissies te ontvangen. In datzelfde jaar trouwde hij de dochter van zijn leraar Pacheco.

Carriere

In 1622 bracht Velazquez voor het eerst een bezoek aan Madrid, daar bewonderde en bestudeerde hij schilderijen, vooral die van El Greco en legde hij contacten. In 1623 werd Velazquez naar het hof geroepen door de machtige eerste minister. Hij kreeg zijn eerste opdracht, een portret van Philip IV. Het schilderij werd een dusdanig succes dat Velazquez werd aangesteld als hofschilder en de enige werd die de koning nog mocht portretteren. In 1628 kwam Pieter Paul Rubens naar het hof en Velazquez ging vaak kijken hoe hij schilderde en had gesprekken met hem over de schilderkunst. Het was Rubens die hem er van overtuigde naar Italië te gaan om daar verder te studeren.

Italië

In 1629-30 bezocht Velazquez voor het eerst Italië; Rome, Florence, Venetië en Genua. Hij bestudeerde er de oude meesters en copiëerde hun werken. Ook schilderde hij er eigen schilderijen. Hij maakte kennis met het werk van Caravaggio en mede daardoor kreeg hij inzicht in het gebruik van een beperkt kleurenpalet, met zwart en neutrale kleuren. Iets wat in veel van zijn portretten zichtbaar is.

Overgave van Breda

In 1634-35 werkte Velazquez mee aan de decoraties van het nieuwe paleis Buen Retino. Een van de belangrijkste werken is 'De overgave van Breda', een schilderij uit een cyclus van twaalf schilderijen die veldslagen laten zien, door verschillende schilders. Het belegerde Breda geeft na 12 maanden het beleg op en het schilderij laat de overname-ceremonie van de sleutels van de stadspoorten zien door generaal Spinola. Dit schilderij wordt gezien als het beste historische werk in de geschiedenis van West-Europa.

De positie van Velazquez aan het hof werd steeds belangrijker. Hij werd kamerheer voor de privévertrekken van de koning en later assistent van de directeur van een speciaal bouwproject. De kunst van Velazquez bereikte een hoogtepunt, hoewel hij veel tijd aan andere zaken moest spenderen. Ook was zijn salaris niet gerelateerd aan zijn werk. De meeste werken van Velazquez zijn landschappen, mythologische en religieuze figuren, maar het grootste deel bestaat uit portretten van leden van het hof.

De paus en 'Las Meninas'

Bij zijn tweede bezoek aan Italië mocht Velazquez een portret schilderen van de paus, het beroemde portret 'Paus Innocentius X'. Die vond zelf echter dat het portret 'te waarheidsgetrouw' was. Terug in Spanje werd hij hofmaarschalk en zijn neven-activiteiten namen een grote vlucht. Hij schilderde tevens zijn belangrijkste schilderij in deze periode 'Las Meninas', een portret met leden van de koninklijke familie en het hof. De centrale figuur is Enfanta Margarita, met haar hofdames, dwergen, honden. De eigenlijke hoofdfiguren, het koninklijke paar, zijn slechts zichtbaar in spiegelbeeld, samen met een aantal schilderijen.

Op 6 augustus 1660 stierf de grote meester in het paleis in Madrid, tijdens werkzaamheden die de bruiloft van Enfanta Maria Theresa met Louis XIV van Frankrijk betroffen.

Kunstenaar

Velazquez gaf aandacht aan licht, ruimte, lijnen en kleur op dusdanige wijze dat hij ook wel 'de schilder van de schilders' wordt genoemd. Direct of indirect heeft hij bijgedragen aan de ontwikkelingen binnen de kunst, door zijn invloed op nieuwe generaties kunstenaars. Onder degenen die hij beïnvloedt heeft zijn Goya, Corot, Courbet, Whistler en Manet.