Architect Hector Guimard

Hector Guimard is een Franse architect die niet meer weg te denken is uit de Art Nouveau. Hij werd voornamelijk bekend door zijn metro ingangen in Parijs.

Biografie

Hector Guimard werd geboren in Lyon op 10 maart 1867. Hij was in Frankrijk de leidende architect van de Art Nouveau en ontwierp talrijke appartementsblokken en villa’s. Bekend werd hij echter door zijn metro ingangen in Parijs die hij ontwierp uit ijzer, glas en staal.
Van 1882 tot 1885 kreeg Guimard les in Ecole National Supérieure des arts décoratifs in Parijs, waar hij ook bekend raakte met het werk van Eugène Emmanuel Viollet-Le-Duc, waar zijn eerste Parijse bouwwerken rechtstreeks door zijn geïnspireerd.
Na zijn schoolcarrière begon Hector Guimard zelf les te geven in Parijs. Van 1891 tot 1900 was hij er leerkracht technisch tekenen en meetkunde.

Inspiratie: Victor Horta

Tijdens een reis naar Brussel, waar Guimard een bezoek bracht aan het Hôtel Tassel van Victor Horta, kreeg hij heel wat inspiratie. Zijn nieuwe stijl werd al snel bekend en in 1900 kreeg hij daardoor de opdracht om de ingangen van de metrostations in Parijs te ontwerpen. De meeste stations kregen enkel een versierde ingang, maar hij ontwierp ook een paar volledige stations. De versiering was onderdeel van de structuur. Zijn werk werd vroeger echter niet door iedereen gewaardeerd, waardoor verschillende stations inmiddels ook al verdwenen zijn.
In 1909 bouwt Guimard het bekende ‘Hôtel Guimard’. In het gebouw, een huwelijksgeschenk aan zijn rijke vrouw, moesten de meubels aangepast worden aan de ovale kamers. Het was het hoogtepunt van zijn carrière want het gebouw maakte hem in één klap wereldberoemd.

Karakteristieken

Karakteristiek voor Guimard’s stijl zijn de gebogen vensters, natuurstenen gietwerk, overhangende daklijsten en weelderige kraagstukken. In tegenstelling tot het werk van Victor Horta, zijn grote inspiratiebron, gebruikt Guimard vrijwel geen lichtkoepels. Hij zorgt voor constructies met volume, harmonie en een perfecte akoestiek. Zijn stijl toont altijd drie varianten: een rustieke versie (landhuizen), een stedelijke versie (woonhuizen) en spinnenwebachtige constructies (Parijse metrostations). Na de Eerste Wereldoorlog richtte hij zich vooral op het experimenteren met industriële bouwsystemen. Zijn werk evenaarde echter nooit meer de hoogtepunten van zijn carrière. De wereld keerde zich tegen Guimard omdat niet zozeer zijn werk, maar hijzelf irritant gevonden werd. Zijn werk is bovendien ook financieel onbereikbaar voor velen.
In 1942 stierf Guimard op 75 jarige leeftijd in New York, waar hij uit angst voor de oorlog naartoe was gevlucht, samen met zijn vrouw, die Joodse was.

Reconstructies

Veel van Guimard’s werk is vernietigd, waardoor onderzoekers sinds de jaren 1960-1970 bezig zijn met het herontdekken en reconstrueren van zijn geschiedenis. Het merendeel van de gebouwen van Guimard blijft echter ontoegankelijk voor het publiek en er bestaat ook nog steeds geen Guimard-museum.

Metro ingangen

Tussen 1900 en 1903 kreeg Guimard de opdracht om het Parijse metronet te voorzien van karakteristieke ingangen. Hij ontwierp daarom 140 metro ingangen in Art Nouveau stijl. De meeste daarvan zijn open trappen waarvan de balustrades open zijn of bedekt met decoratieve schilden en plantenmotieven. Ook heeft Guimard een aantal overdekte ingangen ontworpen. Men spreekt dan over het type Abri.
Alle metro ingangen van Guimard bestaan uit een poort met daarop het woord ‘metropolitain’, dat aan elke kant ondersteund wordt door grote stelen met bloemvormige lampen erop.
De metro ingangen van Guimard riepen heel wat verontwaardigde reacties op. Zijn ontwerpen waren erg fantasievol, een groot contrast dus met alle historische gebouwen. Het woord ‘metropolitain’ zou volgens vele Parijzenaren ook onleesbaar zijn.
Van de 140 ingangen zijn er momenteel nog 90 over. Er zijn er heel wat verdwenen bij verbouwingen en uitbreidingen. De overgebleven metro ingangen zijn ondertussen een vast onderdeel geworden van het Parijse stadsbeeld.