Het leven van Mao Zedong

Een samenvatting over het leven van Mao Zedong.Hij is verantwoordelijk voor de dood van miljoenen chinezen en had van 1935 tot 1976, weliswaar met ups en downs, de absolute macht in handen gehad. Hij wordt zelfs nu nog steeds in grote delen van China vereerd.

Mao Zedong

Mao Zedong werd op 26 december 1893 geboren in de provincie Hunan in China. Zijn vader was door handel in rijst de rijkste boer van het dorp geworden. Hierdoor kon hij het permitteren Mao naar een lerarenopleiding te sturen.

Levensloop Mao Zedong

In 1918 studeert Mao af en vertrek naar Peking, waar hij een baan krijgt als bibliotheekassistent aan de universiteit van. In diezelfde universiteit volgt Mao ook colleges filosofie en journalistiek. Met de kennis die hij daar opdoet begint Mao veel te schrijven en te publiceren. In zijn stukken verwerkt hij voornamelijk zijn politieke standpunten en probeert hij een beeld te schetsen van het menselijk lot.

In 1920 ontmoet Mao Li Dazhao, de latere oprichter van de Chinese communistische partij (CCP). Li was een zeer belangrijk personage voor Mao’s politieke toekomst want door hem komt Mao in aanraking met de ideeën van de Duitser Karl Marx. Deze vallen bij Mao in de smaak en hij gaat zich steeds meer in de werken van Marx verdiepen.

In 1921 is Mao aanwezig bij de oprichtingsvergadering van de CCP. De CCP telt dan nog maar enige tientallen leden. Ook aanwezig is de door Rusland gestuurde, Nederlandse communist Sneevliet (die opereerde onder de naam ‘Maring’ opereerde). De rede van zijn aanwezigheid was om ook in China een revolutie te ontketenen. Een revolutie blijft weliswaar lang uit. De CCP groeit zeer traag en moeizaam en pas wanneer zij enigszins succes lijken te krijgen gaat dit gepaard met veel verzet.

Vooral in 1928 kreeg de CCP het zeer moeilijk. Chiang Kai-shek, de voorzitter van de nationalistische regering te Nanking (de voorlopige hoofdstad) en voorzitter van de Kwomintang opende in dat jaar, in angst voor de groei van de CCP, een enorme heksenjacht tegen hen.

Duizenden communisten vluchtten naar Jiangxi waar in 1931 de Sovjetrepubliek China werd uitgeroepen. Mao wordt door zijn welbespraaktheid gekozen als voorzitter van de republiek.

In oktober 1934 werden de aanvallen van de strijdkrachten van Chiang zo hevig dat de leiding van de CCP in het geheim besloot deze basis te verlaten. Besloten werd dat iedere communist die in staat was te lopen, een mars zou maken naar Yan'an (een afstand van 6000 tot 10 000 meter), omdat dat gebied ontoegankelijker en makkelijker te verdedigen was. Deze enorme tocht, die later de geschiedenis in zou gaan als ‘de lange mars’ en zou worden voorgesteld als een enorme heldhaftige en moedige prestatie van de communisten, was destijds in feite een nachtmerrie vol dood, verdriet en verschrikkingen. De communisten werden voortdurend opgejaagd door de politie die onder leiding stond van de nationalisten. Daarbij joegen ook Chiangs troepen achter hen aan, en werden zij regelmatig gebombardeerd door Chiangs kleine luchtmacht.

Onderweg wordt Mao, in een belangrijke conferentie in januari 1935, gekozen tot voorzitter van de CCP en is vanaf dat moment de onbetwiste leider van de Chinese communistische beweging.

Eind 1935 bereikte van de ruim 90 000 communisten slechts tussen de 7000 en 8000 mensen, waaronder Mao en zijn vrouw, de provincie Shaanxi.

In het plaatsje Yan’an zet Mao zijn hoofdkwartier op, trouwt in 1942 met de actrice Jiang Qing (wie ook later een zeer grote machtspositie zou bereiken) en geeft in de daarop volgende jaren gestalte aan zijn politieke en militaire ideeën.

Omdat China van 1937 tot 1945 in een oorlog terecht komt met Japan sluiten Mao en Chiang Kai-shek een bondgenootschap om samen de Japanners te bestrijden. In 1945 is de overwinning behaald. Dit betekend echter ook het einde van de wapenstilstand tussen de nationalisten en communisten, want opnieuw barst de strijd los.

Deze burgeroorlogen duren voort tot december 1949. Mao komt als overwinnaar naar voren. Mao Zedong wordt dan tot voorzitter van de centrale regering

In 1954 nam China een nieuwe grondwet aan. Deze omschreef China als een socialistische volksrepubliek en het gematigde beleid werd overboord gezet. Mao werd opnieuw voorzitter van de volksrepubliek. ‘Om de heldere vlammen van het communisme brandende te houden’, en zo een einde te maken aan tegenstrijdigheden onder het volk en binnen de politieke partij, lanceert Mao in 1956 de massacampagne ‘laat honderd bloemen bloeien’. Hierin riep hij intellectuelen en critici op zich openhartig uit te spreken over de CCP en haar beleid.

De felheid van de kritiek die het project met zich mee bracht schokte Mao echter zo, dat hij in 1957 kwam met een tegenoffensief ‘de campagne tegen de rechtse elementen’. Dit betekende een vervolging van de personen - intellectuelen, boeren en arbeiders - die deze kritiek hadden durven uiten. Dit wrede tegenoffensief kostte honderdduizenden mensen het leven, andere vele duizenden werden naar heropvoedingskampen gestuurd, en tussen de 30 000 en 70 000 mensen raakte hun baan kwijt. Daarbij, door de vele intellectuele slachtoffers, leverde de campagne een enorme schade op voor de Chinese wetenschap, economie, creatieve kunsten, literatuur en onderwijs.

In 1958 lanceerde Mao zijn gigantisch economisch project / massa campagne de ´Grote Sprong Voorwaart´. Met dit economische plan wilde hij binnen tien jaar Engeland en de V.S. op economisch gebied inhalen. Om dit plan te verwezenlijken werden onafhankelijke boerenbedrijven afgeschaft en samengevoegd tot enorme communistische volkscommunes. Hiermee wilde hij op maximale schaal voordeel halen uit de productie, alle economische sectoren gelijktijdig laten ontwikkelen en klassenverschillen proberen tegen te gaan. Echter om verschillende redenen, waaronder zelf overschatting en gebrek aan steun van Rusland, mislukte het plan en liep uit op een massale hongersnood uit, met naar schatting rond de 38 miljoen doden. Deze regelrechte ramp riep veel kritiek op binnen de CCP.

Om deze rede treed Mao in 1959 af. Wel bleef hij voorzitter van de CCP, en was daarmee nog steeds een machtig Chinese politicus. De economische koers die na zijn aftreden wordt gevolgd was Mao een doorn in het oog. Overal ziet hij ongelijkheid en bevoorrechtte mensen. Maar Mao geeft niet op. Hij wou koste wat het kost de macht herwinnen.

In 1966 lanceert hij dan ook ‘de culturele revolutie’, een project om het communisme te behouden, met als slagzin ‘rebelleren is gerechtvaardigd’. De meeste steun krijgt hij van jongeren, die zich organiseerde tot de zogenaamde ‘rode garde’. Aangemoedigd door Mao om ‘het oude China’, met haar kapitalisme en haar klassenstrijd, te vernietigen, vernielde, verbrandde, mishandelde en moordden zij erop los. Veel functionarissen werden weggezuiverd en duizenden mensen werden voor heropvoeding naar concentratiekampen gestuurd. Daarbij ondervond ook de Chinese economie ondervond ernstige schade. De landbouw kwam in de jaren 1966-1969 vrijwel geheel stil te liggen. Hierdoor brak er een hevige hongersnood uit.

De ‘Culturele Revolutie’ werd voltooid verklaard in 1969 en gaf Mao de absolute macht over China in handen. Naar schatting kwamen er in totaal 7,73 miljoen mensen om en was het voor miljoenen anderen een verschrikkelijke lijdensweg. De Culturele Revolutie duwde de CCP en Mao Zedong’s persoonlijkheidscultus naar een hoogtepunt. De theorie van Mao moest worden gebruikt om alles te dicteren en de visie van één persoon moest worden verankerd in de gedachten van tienduizenden mensen.

Einde dictatorschap

Het dictatorschap van Mao Zedong eindigde op 9 september 1976, toen hij overleed aan de ziekte van Parkinson. Zijn lichaam werd gebalsemd en te ruste gelegd in een mausoleum op het Tiananmenplein. Nog steeds wordt hij in grote delen van China vereerd.

Lees verder

• Het beruchtste criminele stel: Bonnie en Clyde