Cornelis Vreeswijk: Nederlandse troubadour van Zweden

Cornelis Vreeswijk ( Zweedse uitspraak: Cornelis, Vriswik) was een uit Nederland afkomstige zanger en componist die in de jaren zestig en zeventig in Zweden beroemd geworden door zijn protestliedjes. Vreeswijk heeft in Nederland een hitje gehad met de Nozem en de Non, maar in Zweden is hij tot op de dag van vandaag nog een begrip.

Biografie

Op 8 augustus 1937 zag Cornelis Vreeswijk het levenslicht in IJmuiden. Hij was de oudste van vier kinderen en op zijn dertiende verhuisde hij naar Stockholm waar zijn vader als monteur ging werken. De jonge Vreeswijk wilde na een vernederend voorval in de klas bij het correct uitspreken van een Zweedse zin, zijn Zweeds tot het perfecte niveau brengen zodat hij nooit geen fouten meer zou maken. Hij bleek net als zijn zus de rest van zijn leven in Stockholm wonen, terwijl de rest van het gezin remigreerde naar Nederland. Zijn debuut kwam in 1964 met Ballader och oförskämdheter De doorbraak kwam in 1968 met Tio vackra visor och personliga Person De jaren daarna probeerde hij het nog in Nederland maar zonder succes. Hij bracht in Zweden nog een plaat uit tegen de Vietnam oorlog I stället för vykort (1973). De troubadour heeft ook meerdere malen in de gevangenis doorgebracht, o.a door rijden met drank op en voor het slaan van een schrijver.Zijn opmerkelijke leven komt ook tot uiting in zijn liedjes. Hij trad ook op tijdens vrede demonstraties.
Vreeswijk stierf aan leverkanker en is slechtst 50 jaar geworden. Als eer aan de zanger is er in Zweden nog elk jaar een dag naar hem vernoemd en in Nederland is er het Cornelis Vreeswijk Genootschap dat al zijn materiaal in ere bewaard.

Repertoire

Het repertoire van Vreeswijk kenmerkt zich door hoofdzakelijk protestliederen waarin hij de maatschappij bezingt. In Zweden noemt men zijn stijl wel de Visa. In ''Misschien wordt het morgen beter'' zingt hij: Misschien wordt het morgen beter, maar het wordt toch nooit goed. Ook Veronika en de Nozem en de Non zijn maatschappij kritische teksten. In Zweden heeft Vreeswijk zijn grootste succes behaald en zijn meeste liedjes zijn ook eerst in het Zweeds geschreven, maar later naar het Nederlands vertaalt. In Nederland heeft Vreeswijk echter nooit voet aan de grond kunnen krijgen. De troubadour heeft ook in Zweden liederen van Carl Michael Bellman opnieuw uitgebracht, deze troubadour uit de 18e eeuw leek in veel opzichten op Vreeswijk, ook Bellman hield van drank en vrouwen en bezong de verloederende maatschappij. Evert Taube (1890-1976) was Vreeswijks voorganger en ook hiervan heeft hij dan ook veel liedjes opnieuw opgenomen. Vreeswijk praat ook in zijn liedjes, iets dat wel vaker voorkomt in protestliedjes. Omdat Vreeswijk een vrij opmerkelijk leven had( meerdere malen in de gevangenis) zijn veel van zijn liedjes ook autobiografisch.

Nederlander of Zweed

Als je kijkt naar hoe de Zweden zich over Cornelis hebben ontfermt en hoe veel succes hij daar ook nu nog postuum heeft maakt dat je hem al gauw als Zweeds gaat aanschouwen. De meeste liedjes schreef hij ook in het Zweeds en in Nederland heeft hij weinig succes behaald. Toch blijft hij een 100% geboren Nederlander. Vreeswijk vormt een brug tussen de Nederlandse en Zweedse liedjescultuur, maar jammer genoeg heeft men dat destijds in Nederland nooit zo opgemerkt. Vreeswijk voelde zich meer thuis in Zweden, want hij bleef hier vanaf zijn dertiende wonen.

Discografie

De Discografie is vrij uitgebreid, ondanks zijn korte leven. Vreeswijk schreef onder andere samen met Fred Åkerström

Uitgebracht in Zweden

• 1964 – Ballader och oförskämdheter
• 1965 – Visor och oförskämdheter
• 1965 – Ballader och grimascher
• 1966 – Grimascher och telegram
• 1968 – Tio vackra visor och Personliga Person
• 1969 – Cornelis sjunger Taube
• 1970 – Poem, ballader och lite blues
• 1970 – Östen, Ernst-Hugo & Cornelis på börsen
• 1971 – Spring mot Ulla, spring! Cornelis sjunger Bellman
• 1972 – Cornelis Live
• 1972 – Visor, svarta och röda, Cornelis Vreeswijk sjunger Lars Forssell
• 1973 – I stället för vykort
• 1974 – Linnéas fina visor
• 1974 – Getinghonung
• 1976 – Narrgnistor och transkriptioner
• 1977 – Movitz! Movitz!
• 1978 – Cornelis sjunger Victor Jara
• 1978 – Narrgnistor 2, En halv böj blues och andra ballader
• 1978 – Felicias svenska suite
• 1979 – Vildhallon
• 1979 – Cornelis Live Montmartre/Köpenhamn
• 1979 – Jazz Incorporated
• 1980 – Turistens klagan
• 1980 – En spjutkastares visor
• 1980 – Bananer – bland annat...
• 1981 – Cornelis sjunger Povel
• 1981 – Hommager & pamfletter
• 1985 – Cornelis bästa
• 1985 – Mannen som älskade träd
• 1986 – I elfte timmen
• 1987 – Till Fatumeh – Rapport från de osaligas ängder....

Posutum uitgegeven

• 1990 – Cornelis sjunger Bellman och Forssell
• 1993 – Mäster Cees memoarer vol. 1–5
• 1995 – Cornelis på Mosebacke
• 1996 – Guldkorn från Mäster Cees memoarer
• 1998 – Gömda guldkorn
• 2000 – Till sist
• 2000 – Bellman, Taube och lite galet
• 2000 – En fattig trubadur
• 2002 – Black girl
• 2003 – Bästa
• 2004 – Cornelis i Saltis
• 2007 – CV Det Bästa Med Cornelis Vreeswijk

Albums uitgegeven in Nederland

• 1972 – Cornelis Vreeswijk
• 1973 – Leven en laten leven
• 1974 – Liedjes voor de Pijpendraaier en mijn Zoetelief
• 1976 – Foto's en een souvenir: Vreeswijk zingt Croce
• 1977 – Het recht om in vrede te leven
• 1978 – Het beste van Cornelis Vreeswijk
• 1982 – Ballades van de gewapende bedelaar

Postuum uitgegeven

• 1998 – Veronica
• 2002-Een Hommage