Sabriye Tenberken: Mijn weg leidt naar Tibet

Sabriye Tenberken studeerde Tibetologie in Duitsland en besloot haar leven te wijden aan het helpen van blinde kinderen in Lhasa, Tibet. Ze richtte haar eigen blindenschool op en leerde hen het Tibetaanse brailleschrift dat ze zelf tijdens haar studie had ontwikkeld. Sabriye Tenberken is namelijk zelf ook blind. Dat dit een allerminst gemakkelijke stap is geweest beschrijft ze in haar boek ‘Mijn weg leidt naar Tibet’.

Sabriye Tenberken: blind

Sabriye Tenberken werd op 19 september 1970 is Keulen geboren. Toen ze jong was ontdekten haar ouders dat ze een oogbeschadiging had. Tot haar twaalfde kon ze gezichten en dingen herkennen en kleuren onderscheiden. Vanaf haar twaalfde raakte ze echter haar zicht bijna volledig kwijt en werd ze blind. Pas toen ze naar een speciale kostschool voor blinden ging, voelde ze zich niet langer zielig en een buitenbeentje. Ze leerde er niet alleen het brailleschrift maar ook paardrijden. Iets wat haar beiden in Tibet goed van pas kwam. Te paard vond ze haar blinde leerlingen in Tibet.

Sabriye Tenberken: Tibetologie

Sabriye Tenberken ging Centrale Aziatische Wetenschappen studeren en volgde naast Mongolisch en modern Chinees ook modern en klassiek Tibetaans. Ze was de eerste blinde student die Tibetaans leerde. Om het Tibetaans te leren ontwikkelde ze voor zichzelf het Tibetaans Brailleschrift. Dit is later het officiële blindenschrift voor het Tibetaans geworden.

Sabriye Tenberken ontwikkelt het Tibetaans Brailleschrift

Het Brailleschrift deed haar beseffen dat juist ook de blinden in Tibet hiervan zouden kunnen profiteren. In 1997 vertrok ze op 26-jarige leeftijd alleen naar Lhasa, Tibet. Ze wilde een blindenschool oprichten. In Tibet leerde ze dat er tweemaal zoveel blinden wonen dan elders in de wereld. De hoogte is hiervan de voornaamste oorzaak. Ook ondervond Tenberken dat er veel vooroordelen bestonden over blinden. Blindheid werd gezien als een straf voor wandaden uit vorige levens. Vaak leven kinderen in een isolement, zijn hulpbehoevend en aan hun lot overgelaten. Te paard reisde Sabriye Tenberken Tibet door op zoek naar blinde kinderen en om haar idee te verspreiden. Dat hiermee de weg naar haar blindenschool nog niet was geplaveid beschrijft ze in haar boek ‘Mijn weg leidt naar Tibet’.

Sabriye Tenberken: Kelsang Meto (Geluksbloem)

De eerste blindenschool in Lhasa: met hulp van Paul Kronenberg

Met eigen geld, vallen & opstaan en onbegrip van vooral hulporganisaties start ze met aanvankelijk vijf leerlingen haar school. De eerste blindenschool in Lhasa. Voor de kinderen en ouders een zegen. Ze krijgt algauw de bijnaam Kelsang Meto wat Geluksbloem in het Tibetaans betekent. Ze start haar school met hulp van Paul Kronenberg.

Paul Kronenberg

Tijdens haar reis door China en Tibet leerde Sabriye Tenberken Paul Kronenberg kennen. Een Nederlander die voor het Zwitserse Rode Kruis als projectleider werkte. Toen Sabriye hem belde om te vertellen dat ze haar blindenschool zou opstarten, ging hij mee. Samen hebben ze de organisatie ‘Braille without Borders’ opgezet. Ze vonden in elkaar behalve een gemeenschappelijk doel, ook de liefde.

Braille without Borders (Braille zonder Grenzen)

De school voor blinde Tibetaanse kinderen is uitgebreid. Inmiddels hebben ze ruim 37 leerlingen, zes leraren en vijf medewerkers. Het runnen van de school kost zo’n 2000 dollar per maand. De studenten leren onder andere lezen, schrijven en spreken in drie verschillende talen, Tibetaans, Chinees en Engels. Daarnaast krijgen ze de handvatten aangereikt om zich zelfstandig te kunnen redden in het leven. De straten van Tibet zijn inmiddels bekend met de witte blindengeleidestok. De organisatie is sindsdien verder uitgebreid binnen Tibet maar ook daarbuiten, waaronder India.

kanthari international

Zo starten Sabriye Tenberken en Paul Kronenberg in 2009 onder meer kanthari international (de kleine letters zijn expres zo gelaten door de oprichters). Een onderwijs- en trainingsinstituut dat het werk dat de organisatie Braille Without Borders uitvoert en voortzet.
Op de site van Braille Without Borders is een lijst met projecten opgenomen, waaronder:

• New Horizon - school voor voorbereidend hoger onderwijs voor blinden in Ghana;
• Educate a Blind Child Foundation (EBC) in Liberia;
• Always Reading Caravan (ARC) in Thailand.

Documentaire en de Mount Everest

Onder leiding van de blinde bergbeklimmer Erik Weihenmayer begint in 2004 Sabriye Tenberken samen met 6 blinde leerlingen uit Tibet aan een klim van een 7100 meter hoge subtop van de Mount Everest. Het doel van deze expeditie was de kinderen een gevoel van zelfvertrouwen en trots mee te geven. Tegelijkertijd om ook de samenleving te laten zien dat blind zijn niet gelijk staat aan hopeloos zijn. Op 25 mei 2001 bereikt Erik Weihenmayer als eerste in de geschiedenis als blinde man de top van de Mount Everest. In 2004 neemt hij Sabriye Tenberken, Paul Kronenberg en de zes leerlingen van hun Tibetaanse blindenschool mee de bergen in. Vanwege de slechte weeromstandigheden halen ze de top niet; wel bereiken ze hun doel: de kinderen leren het gevoel van eigenwaarde en de samenleving leert dat blinden ongelooflijke prestaties kunnen leveren zonder hulpeloos te zijn. De Britse filmregisseur Lucy walker legt het allemaal vast in de meermalen bekroonde documentaire ‘Blindsight’.
Een eerdere documentaire over het leven en werk van Sabriye Tenberken werd in 2000 geproduceerd, ‘Mit Anderen Augen’. Sabriye Tenberken ontving hiervoor een Bambi, de belangrijkste Duitse jaarlijkse televisie- en mediaprijs.

Sabriye Tenberken: bibliografie

• ’Mijn weg leidt naar Tibet’ (2000). Haar eerste boek vertelt haar verhaal waarin ze als jonge blinde Duitse vrouw een blindenschool in Lhasa, Tibet opricht.
• ‘Tashis Neue Welt’ (Tashi’s Nieuwe Wereld) (2000). Een ontroerend verhaal over het blinde Tibetaanse jongetje genaamd Tashi geschreven door Sabriye Tenberken met foto’s van Olaf Schubert.
• ‘Met andere ogen. Het zevende jaar – van Tibet naar India’ (2007) beschrijft het voortgang van haar levenswerk. Het verhaalt over haar andere schoolprojecten in Tibet en over de expeditie naar Mount Everest.

Sabriye Tenberken: Oprah Winfrey en andere onderscheidingen

Sabriye Tenberken heeft blinde Tibetaanse kinderen uit hun isolement gehaald en hen een kans gegeven op een normaal leven. Haar eigen overtuiging en wilskracht zijn niet onopgemerkt gebleven. Time Magazine onderscheidde haar in 2004 zowel met de Time Magazine European HERO 2004 Award als de Time Magazine Asia’s HERO 2004 Award. In 2005 werd ze bekroond met de hoogste onderscheiding in Duitsland: de Bundesverdienstkreuz en in 2006 ontving zij en haar organisatie de Moeder Teresa Award. Ook werd ze genomineerd voor de Nobelprijs voor de vrede.

Samen met Paul Kronenberg werd zij door Koningin Beatrix tot ridder in de orde van Oranje-Nassau geslagen. In 2005 noemde Oprah haar één van de acht sterke vrouwen met wie je moet kennismaken: ‘8 Women Oprah Wants You to Know’. Iedereen in Amerika maakte toen kennis met Sabriye Tenkberken in Oprah’s tv-show getiteld: Phenomenal Females: Sabriye Tenberken’s Journey. Haar ‘journey’ gaat nog altijd door.