Pocahontas, meer dan een Disney-karakter

Wie aan Pocahontas denkt, denkt waarschijnlijk vooral aan het meisje uit de gelijknamige Disney-film. Pocahontas was echter een beroemdheid in haar tijd, de dochter van een Indiaans opperhoofd en de vrouw van een Britse planter. Ze wordt gezien als iemand die de Britse kolonie van de hongerdood redde.

Feiten en Fabels

Wie op zoek gaat naar de geschiedenis van Pocahontas zal moeite hebben om feit en fabel uit elkaar te houden. Grote delen van haar levensverhaal zijn geromantiseerd. En haar Britse vriend, de kapitein John Smith heeft daar een groot deel aan. Hij tekende haar levensverhaal op, maar was daarbij niet altijd even waarheidsgetrouw.

Ondanks het feit dat haar leven later grotendeels geromantiseerd werd heeft Pocahontas zeker een belangrijke rol gespeeld in de verhoudingen tussen de Indianen en de Britten. Zonder haar en haar mensen zou de Britse kolonie waarschijnlijk van honger gestorven zijn zoals de zogenaamde ‘Lost Colony’ op Roanoke Island. Ook wordt beweerd dat ze de levens van diverse Britten redden door voor hun levens te pleitte.

Een Indiaans meisje en de Britten

Matoaka, die door haar eigen mensen Pocahontas werd genoemd (wat zoveel betekend als vrolijk, speels meisje), was de dochter van het opperhoofd van de Algonquian-indianen, Powhatan en een van diens vele vrouwen. Ze werd geboren rond 1595. Ze ontmoette John Smith rond haar twaalfde in 1607. John Smith was tevens een van de eerste blanken die Pocahontas ontmoette. John Smith was op expeditie toen hij gevangen genomen werd door Indianen. Enkele dagen later werd hij naar de residentie van Powhatan gebracht. Volgens eigen zeggen werd hij eerst uitgenodigd om aan een feest deel te nemen, waarna hij vervolgens werd vastgegrepen en plat werd gedrukt. Indianen stonden klaar met bijlen alsof ze hem wilden onthoofden. Pocahontas schoot hem te hulp. Ze nam zijn hoofd in haar armen en legde haar eigen hoofd op het zijne. Vervolgens trok ze hem overeind. Dit was de eerste ontmoeting tussen het tweetal. Powhatan verklaarde dat ze nu vrienden waren en dat Smith zijn zoon was.

Ondanks het dramatische karakter van dit verhaal, was de werkelijkheid waarschijnlijk een stuk minder dramatisch. Dit executie-verhaal was een tamelijk gewoon ritueel bij de Indianen en wanneer het inderdaad zo plaatsvond als Smith schreef dan maakte de reactie van Pocahontes deel uit van het ritueel. Daarbij legde Smith dit verhaal pas in 1624 vast, nadat Pocahontas beroemd werd. Tot dat moment had hij weliswaar over Pocahontas geschreven, maar niet in deze context. Er is sprake van een brief uit 1616 aan koningin Anne waarin het gebeurde eerder werd genoemd, maar die brief is nooit teruggevonden.

Vanaf dit moment waren Pocahontas en Smith echter vrienden en Pocahontas ontmoette hem regelmatig. Hoewel populaire verhalen ons willen doen geloven dat de twee verliefd waren is dat niet zeer waarschijnlijk. Pocahontes was pas 12 toen ze Smith ontmoette die op dat moment 28 was. Wat Pocahontes betreft was er meer sprake van een vader-figuur.

De verhoudingen tussen de Indianenstam en de Britten was niet slecht en Pocahontas ging regelmatig naar Jamestown waar de Britse troepen gelegerd lagen om boodschappen en handelswaar te brengen. Pocahontas was een opvallende verschijning, niet alleen wat haar uiterlijk betrof, maar ze was levendig en speels en maakte indruk op de blanke officier.

Ontvoering en Gevangenschap

In 1609 verslechterde de verhoudingen tussen de Algonquian en de Britten en Pocahontas en Smith zagen elkaar nauwelijks meer. Later datzelfde jaar raakte Smith ernstig gewond door een ontploffing en werd gedwongen terug te keren naar Engeland. Pocahontas dacht dat hij was overleden en zou zeer verdrietig zijn geweest. Rond 1610 trouwde Pocahontas met een Indiaan die Kocoum heette. Ook dit feit is overigens niet zeker, het zou ook om een zus van Pocahontas kunnen gaan, maar zeker is dat ze enige tijd van het toneel verdween. Ze leefde tussen andere Indianen in Potoc-land, maar men was haar niet vergeten. Een Britse kapitein Samuel Argall vatte het plan op om haar te ontvoeren en losgeld voor haar te vragen. Zijn list slaagde en Argall nam haar mee. Hij zond haar vader de boodschap dat hij haar vrij zou laten als Powhatan een aantal Britse gevangenen vrij zou laten en gestolen goederen terug zou geven. Powhatan voldeed aan een aantal van de eisen op voorwaarde dat zijn dochter niet gekrenkt zou worden.

Bekering tot het Christendom en Huwelijk

In 1613 keerde Argall met Pocahontas naar Jamestown terug. Later werd ze naar een nieuw dorp Henrico gestuurd dat geleid werd door Sir Dale. Hier werd Pocahontas geintroduceerd in het Christelijke geloof. Ze genoot relatieve vrijheid en onderhield relaties met andere indianen in de omgeving. Nadat ze ongeveer een jaar gevangen was gehouden viel Sir Dale het gebied van Powhatan binnen om de rest van het losgeld voor Pocahontas op te eisen. Dorpen werden plat gebrand en mensen werden omgebracht. Pocahontes werd naar de kust gestuurd, waar ze verenigd werd met twee broers. Ze gaf aan dat ze goed behandeld was en wilde trouwen met John Rolfe, een planter uit Henrico. Haar vader Powhatan gaf zijn toestemming. De Britten waren in hun sas met dit huwelijk, dat ze zagen als een teken van vrede. Op 5 april 1614 trouwde John Rolfe en Pocahontas. Pocahontas was voor ze trouwde officiëel bekeerd tot het Christendom en Rebecca gedoopt.

Bezoek aan Engeland

In 1616 vertrok Pocahontas samen met haar man en zoon Thomas naar Engeland. Sir Dale had hen meegenomen, samen met andere Algonquin-indianen om zo publiciteit te trekken en geld in te zamelen. Pocahontas werd voorgesteld aan koning James I. Ook ontmoette ze John Smith opnieuw. Volgens hem werd ze overmand door emoties bij het weerzien.

In 1617 besloot Rolfe dat het gezin terug moest keren naar Virginia, maar Pocahontas werd ernstig ziek. Ze leed mogelijk aan tuberculose en overleed snel. Ze was pas 22 jaar oud. Ze werd begraven in Gravesend in Engeland.