Josephine Baker

Josephine Baker ontvluchtte het racisme in de Verenigde Staten om vervolgens een ster van wereldformaat te worden in Parijs. Ze was een vrouw met allure, die op wist te klimmen van de diepste armoede tot het grootste succes. Met de Verenigde Staten had ze een haat-liefde verhouding, maar Parijs was haar echte grote liefde.

Jeugd

Josephine Baker werd geboren als Freda Josephine McDonald in St.Louis, Missouri op 3 juni, 1906. De moeder van Josephine had graag willen dansen, maar werkte als wasvrouw in grote armoede. Haar vader was een vaudeville drummer, maar hij maakte nauwelijks deel uit van het leven van Josephine. Als kind moest ze al gaan werken bij rijke, blanke families, als babysit en als dienstmeid. Op haar dertiende ging ze als serveerster werken en in die periode had ze een kort huwelijk met Willie Wells. Hoe vaak Baker ook trouwde ze bleef altijd financiëel zelfstandig, zeer bijzonder voor een vrouw in haar tijd. In 1921 trouwde ze met Willie Baker, wiens achternaam ze vervolgens aannam en ook hield na haar scheiding.

Dansen

Op haar zestiende zag ze dansers in een vaudeville-show en besloot ze dat ze ook wilde dansen. Ze ging dansen bij een rondtrekkend gezelschap dat gevestigd was in Philadelphia, Pennsylvania. In 1922 trad ze op in de chorus line van Shuffle Along. Hierna ging ze naar New York en danste bij de Chocolate Dandies in de Cotton Club. Langzaam maar zeker viel ze steeds meer op, zowel door haar gracieuze verschijning als door haar komieke en uitdagende stijl van dansen.

Parijs

In 1922 vertrok ze naar Parijs, waar ze het dubbele verdiende van wat ze in de Verenigde Staten kreeg. Ze ging werken bij het Théatre des Champs Elysées in La Revue Negre. Samen met andere Afro-Amerikanen introduceerde ze jazz in Parijs en Josephine werd een sensatie. Ze werd geliefd door alles wat links en artiest was; Pablo Picasso, Jean Cocteau, Ernest Hemingway, iedereen liep met haar weg. Op haar twintigste danste ze de ‘jungle bananen dans’, waarbij ze niets droeg behalve rubberen bananen als een rokje rond haar middel. Parijs was verrukt! In 1926 werd ook haar stem voor het eerst op band opgenomen en ze opende haar eigen nachtclub Chez Josephine. Ook ontmoette ze de Siciliaan Abatino, die haar minnaar en manager werd. Hij was degene haar hielp evolueren van een bekende vaudeville danseres tot een van de best betaalde sterren ter wereld.

In 1937 kreeg Baker de Franse nationaliteit. Ze trouwde met de Franse industriëel Jean Lion, maar het tweetal scheidde in 1940. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ging Baker in het verzet en trad ze op voor de troepen. Na de oorlog kreeg ze diverse decoraties voor haar verrichtingen.

Verloren tussen twee culturen

Baker was teleurgesteld in de Verenigde Staten vanwege het racisme wat ze daar aan den lijve had moeten ondervinden. In de jaren dertig en veertig keerde ze diverse malen terug naar haar vaderland, maar elke keer opnieuw werd ze geconfronteerd met het racisme wat haar als jonge vrouw het land had doen verlaten. Zelfs in 1955 werd ze bij aankomst in de Verenigde Staten ondervraagd vanwege haar ‘anti-Amerikaanse sentimenten.’ In augustus 1963 ging ze naar de Verenigde Staten om deel te nemen aan de demonstratie voor de burgerrechten. Het was president Kennedy die haar opnieuw met haar vaderland verzoende. Maar uiteindelijk keerde ze altijd weer terug naar Parijs. In haar beroemde lied ‘J’ai deux amours’ zingt ze over haar liefde voor zowel de Verenigde Staten als voor Parijs.

The Rainbow Tribe

Baker adopteerde diverse kinderen van diverse culturen en religies. Ze was er van overtuigd dat alle mensen als broeders konden samenleven. Ze noemde haar gezin ‘De regenboogstam’. In 1969 had Baker financiële problemen en moest ze het landgoed waar ze met haar gezin woonde verlaten, maar bewonderaars schoten te hulp. Grace Kelly en Rainier van Monaco boden haar een villa in Monaco aan. Bovendien steunden ze haar bij het grootse spektakel ‘Josephine’, waarin Baker haar vijftigjarige carriere vertelde. Veertien keer trad ze op in ‘Josephine’ en toen werd ze ziek en raakte in coma. Op 12 april 1975 overleed ze. Onder enorme publieke belangstelling werd ze begraven in Parijs.