Nelly Sachs, Nobelprijswinnares

Nelly Sachs is de winnares van de Nobelprijs voor Literatuur in 1966. Ze werd geboren in Duitsland en ontvluchtte het land vanwege de nazi-dreiging. In haar werk schrijft ze vooral over het leed wat het Joodse volk is aangedaan tijdens de Holocaust.

Poëzie

Nelly Sachs werd geboren op 10 december 1891 in Berlijn-Schoneberg als Leonie Sachs uit Joodse ouders. Haar ouders waren welgesteld en als kind kreeg Sachs privélessen. In de bibliotheek van haar vader kwam Sachs in contact met de Duitse klassieken en las ze veel. Op haar zeventiende begon Sachs met het schrijven van poëzie, ze schreef in de op dat moment gangbare stijl van de impressionisten. Haar eerste werk was een collectie legendes en sagen uit de Middeleeuwen. Hiermee verraadde ze een interesse in de mystieke kanten van het Christendom. In de jaren twintig werden diverse van haar gedichten gepubliceerd.

Jodendom en Nazisme

Sachs had zich nooit veel met de religie van haar ouders bezig gehouden, maar door de opkomst van de nazi’s werd ze geconfronteerd met haar joodse komaf en ging zich daar in verdiepen. Deze invloed komt in de jaren dertig ook duidelijk tot uiting in haar poëzie. Ze ging zich interesseren voor het hassidisme en de kabbala, hiermee kwam ze in aanraking met de occulte aspecten die haar eerder in het Christendom hadden aangesproken.

Vlucht uit Duitsland

De dreiging van het nazisme werd steeds sterker en in 1940 ontvluchtte Sachs, samen met haar moeder, het land. Het tweetal vertrok naar Zweden, geholpen door de Zweedse schrijfster Selma Lagerlöf. Sachs zou de rest van haar leven in Zweden doorbrengen. Aanvankelijk werkte ze als vertaalster Zweeds-Duits.In 1948 werd haar eerste gedichtenbundel gepubliceerd. Het werk van Sachs raakte steeds meer doortrokken van haar joodse afkomst en de gruwelen die de joden te verduren hadden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast behandelden ze haar vlucht uit Duitsland en later ook de dood van haar moeder. In 1952 kreeg Sachs de Zweedse nationaliteit.

Toneel

In deze periode schreef Sachs ook twaalf toneelstukken, die zich bezighielden met het lot van het Joodse volk. Het bekendste werk is Eli, ter herinnering aan degenen die stierven in de concentratiekampen. Het waren ook de late jaren vijftig die Sachs erkenning brachten. Een decennium later kreeg ze de prijzen die ze verdiende.

Nobelprijs

In 1966 kreeg Sachs de Nobelprijs voor Literatuur uitgereikt, samen met Samuel Josef Agnon. Beiden schreven over het lot van het Joodse volk op een indringende en eerlijke manier. Tot dat moment had Sachs slechts weinig bekendheid buiten het Duits-sprekende gebied. Sachs stierf in Stockholm op 12 mei 1970.