R.F.M. Lubbers - Levensloop in jaartallen

De CDA-coryfee R. Lubbers was twaalf jaar minister-president (1982-'94) en daarmee de langstzittende Nederlandse premier. Daarvoor was hij vier jaar fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer en weer daarvoor minister van Economische Zaken. In zijn regeerperiode speelden tal van belangrijke nationale en internationale zaken. We noemen slechts de problemen rond bezuinigingen en werkeloosheid, de plaatsing van kruisraketten, de val van de Berlijnse muur, het Verdrag van Maastricht (EU). Na '94 was hij o.a. Hoge Commissaris bij de VN. Hij overleed op 14 februari 2018.

Jonge jaren

1939

Rudolphus Franciscus Marie (Ruud) Lubbers wordt geboren in Rotterdam op 7 mei, in een rooms-katholiek gezin. Vader is ondernemer

1945

Leerling van de rooms-katholieke lagere school in Rotterdam-Kralingen, tot 1950

1950

Leerling van het r.k. internaat St. Canisius College te Nijmegen (gymnasium B), tot 1957

1957

Studie Economie aan de Economische Hogeschool te Rotterdam, tot 1962
In 1961 wordt hij preses van de Unie van Katholieke Studenten Verenigingen. Ook is hij tijdens zijn studententijd bestuurslid van Justitia et Pax.

1962

Huwelijk met Ria Hoogeweegen. (Er zouden drie kinderen worden geboren.)

Bedrijfsleven

1963

In dienst bij het bedrijf van zijn vader, de constructiewerkplaats en machinefabriek “Hollandia b.v.” in Krimpen aan de IJssel, als zijn vader in ‘63 plotseling sterft. Tot 1973; vanaf ’65 als lid van de directie.

1964

Lid van de Katholieke Volkspartij (KVP). (Sinds 1980 van het CDA.). Hij behoort tot de progressieve stroming binnen de KVP. In 1968 zou een deel van de progressieven de partij verlaten en samen met geestverwanten uit andere partijen de Politieke Partij Radicalen (PPR) vormen (die in 1991 opging in Groen links). Lubbers bleef toen echter de KVP trouw.

1965

Voorzitter van de Katholieke Jonge Werkgeversvereniging, tot 1969 (na fusie in ’68 van de Christelijke Jonge Werkgevers)

1970

Lid van de Rijnmondraad, tot 1973.
Lid van de programma-adviesraad van de Katholieke Radio Omroep (KRO), ook tot 1973.

1972

Bestuurslid van het Nederlandse Christelijke Werkgeversverbond (NCW), tot 1973.

In de politiek

1973

Minister van Economische Zaken, tot 1977, in het kabinet-Den Uyl.

1977

Lid van de Tweede Kamer voor het CDA. Tot 1982, dan wordt hij minister-president.

1978

Fractievoorzitter CDA tijdens het kabinet Van Agt-Wiegel en Van Agt-Den Uyl (tot ’82).
In de zomer van dat jaar wordt door het kabinet Van Agt-Wiegel een nota uitgebracht, Bestek '81, dat het sociaal economisch beleid beschrijft tot en met 1981 en dat wil komen tot flinke bezuinigingen in de publieke sector. Dit beleid ondervindt in die periode grote weerstand in de samenleving.

1979

In verband met onrust in het Midden-Oosten (In Perzië breekt een revolutie uit waardoor de sjah moet vluchten en er een islamitisch bewind aan de macht komt) breekt de tweede oliecrisis uit. Daardoor stijgen, net als bij de eerste oliecrisis in 1973, de olieprijzen sterk.
Zo ontstaan financiële tegenvallers ; het effect van de bezuinigingen (zie 1978 – Bestek ’81) valt daardoor tegen.

1980

Op 30 april doet Koningin Juliana afstand van de troon ern wordt kroonprinses Beatrix ingehuldigd als vorstin. Dit gaat gepaard met hevige rellen, die in gang gezet worden door de krakersbeweging (vanwege de woningnood).

1981

Het kabinet Van Agt-Den Uyl, gesteund door CDA, PvdA en D66 (het zgn. ‘vechtkabinet’), wordt geformeerd. J. den Uyl is vice-premier en minister van Sociale Zaken. Al na acht maanden valt het kabinet; het was niet bestand tegen de gespannen relatie tussen met name Van Agt en Den Uyl.

Minister-president

1982

Lubbers minister-president, tot 1994 (in de periodes mei-juli ’86 en september-november ‘89 is hij weer tijdelijk voorzitter van de CDA-fractie in de Tweede Kamer.)
Het eerste kabinet Lubbers (’82-’86) heeft de steun van CDA en VVD. Het wordt geconfronteerd met een hoog oplopende overheidsschuld en een stagnerende economie met als gevolg een grote werkloosheid.

1984

Samen met minister Van den Broek van Buitenlandse Zaken is Lubbers betrokken bij onderhandelingen, op Europese niveau, met het Verenigd Koninkrijk over de financiële bijdrage van dat land. In juni wordt in Fontainebleau overeenstemming bereikt.

1985

In 1984 had het kabinet met succes in de Tweede kamer het plaatsingsbesluit verdedigd i.v.m. de kruisraketten - raketten die moesten dienen als tegenwicht tegen de SS20-raketten van de Sowjet-Unie. Op 26 oktober 1985 vindt een massale demonstratie plaats tegen de mogelijke plaatsing van kruisraketten, waarbij ruim 3 miljoen handtekeningen aan Lubbers worden aangeboden. (Op 1 november valt het besluit, van de NAVO, om kruisraketten te plaatsen; in 1989 kon van daadwerkelijke plaatsing worden afgezien.)

1986

Het tweede kabinet Lubbers is een voortzetting van het tweede. Bestrijding van de werkeloosheid heeft prioriteit.

1987

Lubbers brengt samen met minister Van den Broek een bezoek aan China.

1989

In het kader van de deregulerings- en privatiseringspolitiek van het kabinet wordt de PTT verzelfstandigd. (De verzelfstandiging van de Nederlandse Spoorwegen start in 1993.)
Ook in 1989 wordt het eerste Nationale milieubeleidsplan uitgebracht.

Als het tweede kabinet Lubbers is gevallen door onenigheid met de VVD over aftopping van het reiskostenforfait, begint het derde kabinet-Lubbers .
In Lubbers III (’89-’94) heeft de VVD plaats gemaakt voor de PvdA. Wim Kok is minister van financiën. Er wordt na jaren van bezuinigingen gestreefd naar sociale vernieuwing. Het kabinet moet echter verder zelf ook verder bezuinigen, onder meer op de sociale zekerheid; dit leidt tot spanningen binnen de PvdA (WAO-problematiek).

In november valt de Berlijnse muur. Einde van de Koude Oorlog. Democratische omwentelingen in de voormalige Oostbloklanden. Dit alles heeft ook gevolgen voor de politiek in Nederland, in casu het kabinet Lubbers III (en volgende kabinetten).

1991

Het kabinet bereikt overeenstemming over een pakket maatregelen (in het kader van de ‘Tussenbalans’) in verband met een oplopend financieringstekort.

Lubbers leidt de Europese top in Maastricht die in 1993 leidt tot het Verdrag van Maastricht.

1994

3 mei wordt het kabinet demissionair. Op 22 augustus 1994 treedt het eerste kabinet-Kok aan (begin van twee 'paarse' kabinetten).

Na het premierschap

1995

Deeltijd-hoogleraar Globalisering van de economie, aan de Katholieke Universiteit Brabant, Tilburg. Dit tot 2001.
Ook in die tijd: professor aan de Kennedy School for Government van de Harvard University (USA), voorzitter van de stichting ‘Clingendael’ en lid bestuur van Katholieke Universiteit Nijmegen. Ook wordt hij in 1995 lid van de raad van commissarissen van ‘Hollandia Industriële Maatschappij’ (voorheen ‘Hollandia-Kloos’). Daarnaast bekleedt hij in de periode na 1994 nog tal van andere bestuursfuncties.

1996

Lid van de Club van Rome

1997

Internationaal voorzitter van het Wereld Natuur Fonds (WNF), tot 2001.

2001

Hoge commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (VN), tot 2005.

2004

Eredoctoraat Radboud Universiteit Nijmegen. (In 1993 en 1994 had hij al vier eredoctoraten ontvangen van verschillende buitenlandse universiteiten.)

2005

Diverse deeltijdfuncties, waaronder lid directie ‘Breesaap’ B.V Bouwprojecten), voorzitter Stichting voor Vluchteling Studenten (UAF) en voorzitter bestuur van de stichting Universiteit van Tilburg.
Ook wordt hij in dat jaar lid van‘Earth Charter Commission’. Het ‘Earth Charter’ wordt ook wel het Handvest van de Aarde genoemd. Het is een verklaring waarin een aantal fundamentele ethische principes staan die nodig zijn om in de 21e eeuw een rechtvaardige, duurzame en vreedzame wereldwijde gemeenschap te realiseren. In 2011 wordt Lubbers erevoorzitter van het dagelijks bestuur van Earth Charter International’.

2010

Informateur. Begin augustus kwam Lubbers met het voorstel van samenwerking van CDA en VVD met gedoogsteun van de Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders. Uiteindelijk kwam zo een kabinet van CDA-VVD, met Mark Rutte als premier en gedoogsteun van de PVV. Deze vorm van samenwerking bleek geen succes. Er waren doorlopend problemen vooral met de PVV. In april 2012 zegde PVV-leider G. Wilders het akkoord op en zo kwam er een einde aan het kabinet Rutte I.

2012

Al in de loop van augustus 2010 uitte Lubbers kritiek op de PVV en daarmee op zijn eigen kabinetsconstructie. De val van van het kabinet in '12, vanwege verdeeldheid in de CDA-top, werd door hem toegejuicht.

2013

Lubbers baart opzien doordat hij en de andere CDA-oud-premier D. van Agt 'uit de school klapten' door te vertellen dat er inderdaad kernwapens in Nederland lagen opgeslagen (zoals altijd al vermoed werd maar officieel tegengesproken).

2017

Ruud Lubbers geeft, zoals ook enige keren in de jaren daarvoor, blijk van zijn (binnen het CDA) relatief progressieve standpunten. In '17 pleitte hij ervoor het aantal door Nederland op te nemen vluchtelingen te verhogen van 5.000 naar 25.000 per jaar; waarmee hij zich achter het GroenLinks standpunt schaarde.

2018

Na een periode waarin hij te kampen had met gezondheidsproblemen is Ruud Lubbers toch nog onverwacht overleden op 14 februari 2018.