Gandhi: Een Moderne Held

Gandhi is een van de meest spraakmakende figuren uit de geschiedenis. De kleine, fijn gebouwde man die met zijn geweldloze protesten de geschiedenis veranderde spreekt zeer tot de verbeelding. Zijn leven werd in talloze boeken beschreven en verfilmd.

De Jonge Gandhi

Gandhi werd geboren op 2 oktober 1869 in de provincie Porbandar in het westen van India. Hij was de zoon van Karmachand Gandhi en zijn vierde vrouw Putlibai. Zijn moeder was een zeer devote vrouw en zij bracht Gandhi waarden als tolerantie en respect voor elk levend wezen bij. Op zijn dertiende trouwde Gandhi met Kasturba Makhanji, die veertien was. Hij ging nog naar school toen hij trouwde. Gandhi wilde graag arts worden, maar zijn ouders wilden dat hij rechten ging studeren. In 1888 vertrok Gandhi naar London, om daar rechten te studeren. Het was een belangrijke ervaring voor hem. Aanvankelijk probeerde hij zich aan het leven in Engeland aan te passen, maar na een paar maanden zag hij de onmogelijkheid daarvan in. Hij begon hard te studeren, verdiepte zich in het Hindoeïsme en andere religies en werd lid van de London Vegetarian Society, waar hij intelectuelen en idealisten leerde kennen, die hem bij zijn verdere ontwikkeling hielpen.

Indiër in Zuid-Afrika

Gandhi keerde naar India terug, maar het werk daar beviel hem niet en in 1893 tekende hij een jaarcontract voor een baan in Zuid-Afrika, bij een Indiase bedrijf in Natal. Al snel kwam Gandhi erachter hoe slecht de Indiërs behandeld werden in Zuid-Afrika. Hij werd voortdurend geconfronteerd met discriminatie en besloot dat hij na zijn jaar uitgediend te hebben naar India zou terugkeren. Vlak voor hij wilde vertrekken werd er een nieuwe wet in het leven geroepen die het Indiërs verbood om te stemmen. Gandhi besloot in Zuid-Afrika te blijven en zich in te zetten voor zijn mede-Indiërs. Ondanks de inspanningen van Gandhi werd de wet ingevoerd, maar wel was er nu plotseling aandacht voor de situatie van de Indiërs in het land. Gandhi richtte de Natal Indian Congress op en zette zich zo in voor de Indiërs in Zuid-Afrika.

Spiritueel

Ook richtte Gandhi in Zuid-Afrika een commune op, de Phoenix Settlement, met als doel dat iedereen daar op gelijke voet zou leven en proberen afstand te doen van zoveel mogelijk aardse bezitting. De commune gaf een krant uit, de Indian Opinion. Naast gelijkwaardigheid en het afstand doen van aardse bezittingen legde Gandhi ook een eed af tot brahmacharya, een gelofte tot kuisheid, wat betekende dat hij zelfs geen seksuele omgang meer had met zijn vrouw. Gandhi was al vegetariër, maar legde zichzelf nu nog meer beperkingen op wat eten betreft en at voornamelijk ongekookte en ongekruid voedsel. Hij geloofde dat vasten hielp om zich aan zijn gelofte van kuisheid te houden.

Terugkeer naar India

Gandhi bleef uiteindelijk tot 1914 in Zuid-Afrika. Tijdens het uitbreken van de Boerenoorlog raadde Gandhi de Indiërs aan om de Engelsen te steunen en hij richtte een korps van 1100 Indiase vrijwilligers op. Gandhi verwachtte dat de loyaliteit van de Indiërs een positieve invloed op hun positie zou hebben. Het tegendeel bleek echter het geval te zijn. Gandhi besloot naar India terug te keren, maar was zich nu volledig bewust van de onrechtvaardigheid van de Engelsen.

Hernieuwde Kennismaking met India

Opnieuw terug in India hield Gandhi zich aanvankelijk rustig. Hij reisde door het land en zag de toestand waarin de armen in India moesten leven. Hij besloot zijn kleding aan hen aan te passen en droeg vanaf dat moment alleen nog een dhoti (lendedoek) en sandalen, met de toevoeging van een sjaal als het koud was. Ook stichtte hij een nieuwe commune in Ahmadabad, de Sabarmati Ashram, dit bleef zijn vaste woonplaats voor komende zestien jaar. Gandhi kreeg in dat eerste jaar de eretitel ‘Mahatma’ (Grote Ziel) toegekend, omdat de armen van India hem als een heilige beschouwde. Gandhi was niet gecharmeerd van de naam, hij voelde zich een gewoon persoon.

Satyagraha

In 1919 begon Gandhi met een satyagraha, een geweldloos protest.Dit concept had hij al eerder in Zuid-Afrika bedacht en gebruikt. Het was bedoeld om de waarheid boven tafel te krijgen, zodat iedereen uiteindelijk het verkeerde in zou zien van hetgeen waar tegen geprotesteerd werd. Dit keer was het gericht tegen de Rowlatt Act, een wet die het toestond om mensen zonder arrestatiebevel op te pakken en gevangen te houden zonder proces. Ook werd de vrijheid van de pers ingebonden. De protesten en stakingen verspreidden zich door het hele land en langzaam werd Gandhi zeer bekend.Hij riep op tot een algemene staking, een hartal.

De Slachting van Amritsar

Op 13 april 1919 vond de Amritsar Slachting of Jallianwala Bagh plaats. Britse troepen opende het vuur op een groep van geweldloze protesters in Jallianwala Bagh. Hiermee werd de Indiase onafhankelijkheidsbeweging een landelijke zaak. Gandhi bleef zich inzetten voor onafhankelijkheid en in 1930 leidde dit tot de Zout Mars (Salt March), waarbij hij een mars naar zee aanvoerde om illegaal zout te maken, als protest tegen de belasting op zout. Ook legde Gandhi de nadruk op het feit dat de Indiërs onafhankelijk moesten zijn van Britse producten. Hij raadde mensen aan om hun eigen stof te spinnen, zodat men niet afhankelijk was van dure Britse stoffen. Hij reisde met zijn eigen spinnewiel en dit wiel, de charkha, werd het symbool van de Indiase onafhankelijkheid.

De Tweede Wereldoorlog

Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog begonnen de Britten soldaten te werven. Gandhi, als pacifist, was een tegenstander van oorlog, maar ook voelde hij een grote afkeer van het fascisme. Daarnaast realiseerde hij zich, door de lessen van de Boerenoorlog en de Eerste Wereldoorlog, dat loyaliteit aan de koloniale macht niet tot een betere behandeling later leidde.

Autonomie

In 1942 werd door de Britten een voorstel tot gedeeltelijke autonomie gedaan, in ruil voor steun tijdens de oorlogsinspanningen. Het voorstel van minister Cripps hield onder andere een opdeling tussen moslim-en hindoegebieden in en de onafhankelijkheidsbeweging, waaronder Gandhi, vond dit onbespreekbaar. Later dat jaar riep Gandhi de Britten op om onmiddellijk te vertrekken uit India (‘Quit India’). De anti-Britse protesten namen snel toe en Gandhi, zijn vrouw en duizenden andere Indiërs werden gearresteerd. Kasturba, de vrouw van Gandhi, stierf in gevangenschap in 1944. Gandhi, die ernstig ziek was, werd vrijgelaten, omdat de Britten zich realiseerden dat het tot een volksopstand zou leidden als hij ook in de gevangenis zou sterven.

Hindoes, Moslims en Sikhs

In 1944 beloofden de Britten India onafhankelijkheid op het moment dat de Tweede Wereldoorlog voorbij zou zijn. Maar Gandhi en zijn partijgenoten van het Congress waren fel gekant tegen de vorm die de onafhankelijkheid zou moeten aannemen. Daarbij was spraken van verschillende staten voor de Hindoes, moslims en sikhs. De problemen tussen de diverse groepen waren inmiddels enorm. Moslims en Sikhs vreesden dat ze dat de meerderheid van Hindoes hun belangen niet zou behartigen. Zelfs Gandhi kon de verschillen niet overbruggen. Het hele land stond in brand en mensen werden vermoord, verkracht en mishandeld. Wanneer Gandhi een streek bezocht ging het geweld liggen, maar hij kon niet overal tegelijk zijn.

Onafhankelijkheid en Geweld

In augustus 1947 verlieten de Britten India, ze voorzagen een burgeroorlog. Ze haalden de Hindoes over om een plan te ondertekenen dat het land verdeelde. Gandhi was hier zeer fel tegen gekant. Op 15 augustus verlieten de Britten India officieel en werden de nieuwe staten India en Pakistan geboren. Het leidde tot een volksverhuizing van moslims uit de Hindoe-gebieden en vice versa, vijftien miljoen mensen raakten ontheemd en het geweld was enorm. Gandhi kondigde een nieuw vasten aan, waarmee hij pas zou stoppen als het geweld zou ophouden. Hij begon zijn vasten op 13 januari 1948. Gandhi was zeer zwak door het vele vasten en men zag in dat hij zou overlijden wanneer hij niet snel zou stoppen. Op 18 januari kwamen vertegenwoordigers bij Gandhi met een vredesplan en stopte hij zijn vasten. Niet iedereen was echter blij met het plannen en radicale Hindoes beschuldigden Gandhi van de verdeling van India. Op 30 januari 1948 werd Gandhi vermoord door een jonge Hindoe-fundamentalist Nathuram Godse.

Nalatenschap

Ook na zijn dood speelde Gandhi nog een grote rol. Hij inspireerde tal van mensen over de hele wereld tot vormen van geweldloos protest, zoals bijvoorbeeld Martin Luther King en Tawakkol Karman.