De betekenis van Publiek Domein

Films, teksten, geluidscomposities en alle andere media die mensen hebben gemaakt zijn of auteursrechtelijk beschermd of niet. Wanneer werken niet door het auteursrecht wordt beschermd dan behoort een werk toe aan het Publieke Domein. Deze werken zijn collectief eigendom; we zijn als het ware allemaal eigenaars. Sommige filmmakers maken van hun film een publiek domein. Deze films mogen door iedereen worden gedownload en verspreid aan anderen. Hetzelfde geldt voor teksten, software en muziek. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoudsopgave:

• Software
• Teksten
• Muziek
• Films

Software

Linux is een verzamelterm voor gratis computersoftware. Het wordt gemaakt door een groep software-ontwikkelaars die allen van mening zijn dat computerprogrammatuur gratis hoort te zijn. Gimp is een voorbeeld van een goed gratis programma. Je kunt er net zoveel mee als het peperdure photoshop. De gratis software enthousiastelingen hebben ook een Windows-versie van Gimp gemaakt. Samen hebben de programmeurs alle software gemaakt die nodig is om een computer te gebruiken. Vaak wordt deze software of onderdelen ervan later door Microsoft-medewerkers gebruikt om hun betaalde software te ontwikkelen. Dat is niet illegaal want iedereen mag de intellectuele prestaties die tot het publieke domein behoren naar eigen inzicht gebruiken. Echter, producten die afgeleid zijn van een product uit het publieke domein, hoeven niet automatisch tot het publieke domein te behoren.

Teksten

Een vertaling van een tekst uit het publieke domein kan wel auteursrechten hebben. Teksten hebben in het algemeen auteursrechten of de schrijver moet al heel lang overleden zijn. Dan komt een boek vanzelf in het publieke domein terecht. Op de site van het Gutenberg project zie je alleen maar boeken die tot het publieke domein behoren. Er zijn Nederlandse boeken geplaatst op deze site die je allemaal in zijn geheel gratis kunt downloaden. Op Google Books vind je alle boeken die er zijn en ook hier kun je de boeken waar geen auteursrechten op rusten downloaden.

Muziek

Er is ontzettend veel muziek in het publieke domein. Dat is vaak muziek waarvan de maker niet meer kan worden achterhaald. Veel kinderliedjes zitten in het publieke domein maar ook kerkliederen en veel traditionele folksongs. Een criterium dat veel wordt gebruikt om muziek tot het publieke domein te rekenen is de tijd. In veel landen valt een werk automatisch 50 jaar na het overlijden van de laatste eigenaar van de rechten onder het publieke domein. Uiteraard is er ook veel klassieke muziek die onder ons collectief intellectueel eigendom valt.

Films

In de filmwereld is het opvallend dat veel filmmakers hun splinternieuwe films als publiek domein kenmerken. De films kunnen gratis op een site worden gezien. Michael Moore is een bekende documentairemaker die meerdere films gratis op een website heeft gezet. Hij gebruikt nog wel beperkingen; zo mag de film niet gratis buiten de VS worden vertoond. Dat doen de makers van Zeitgeist niet. Inmiddels zijn er meerdere populaire Zeitgeist-documentaires van rond de 2 uur die gratis zijn te zien zijn via internet. Op de site van moviesfoundonline staan erg veel publiek domein-films uit de VS. Op Wikipedia staan lange lijsten met publieke domeinfilms die per land gerangschikt zijn. Een voorbeeld van Een Nederlandse film uit het publieke domein is de avantgarde klassieker ''Regen'' van Joris Ivens uit 1927.