Mortierbom (vuurwerk)
Een mortierbom (of shell) is een stuk vuurwerk dat in Nederland verboden is. Het is tevens het zwaarste en (gevaarlijkste!) siervuurwerk dat er bestaat. In Nederland worden ze vaak bij evenementen afgestoken, dit mag echter alleen gedaan worden door professionals. Er zijn verschillende maten, die worden uitgedrukt in inches.
Een mortierbom wordt net als een vuurpijl de lucht ingeschoten waarna een ontploffing volgt.
Veilig Afsteken
Het afschieten van een mortierbom gebeurt door de mortierbom in een buis (de mortier) te plaatsen. De buis moet echter niet van gewoon karton zijn om te voorkomen dat ie uit elkaar spat. Het beste kan men een buis van glasvezel, meerlaags karton of HDPE gebruiken. De
eindstop, die de onderkant afsluit, moet van hetzelfde materiaal gemaakt zijn. Zelf een buis in elkaar knutselen is gevaarlijk, er moet dus gebruik gemaakt worden van speciale buizen. De buis moet MINIMAAL voor 3/4 ingegraven zijn om te voorkomen dat ie omvalt. Vervolgens moet het lont vastgemaakt worden aan een traag brandend lont, omdat mortieren meestal een zeer snel brandend lont hebben, wat binnen een halve seconde al af kan gaan. Dat lont moet erg lang zijn om tijdig de vereiste afstandgrens te kunnen bereiken! Professionals gebruiken elektronische ontstekingen. Mortierbommen stijgen op door "kruitmotor", speciaal kruit dat onderaan de bom zit, eenmaal hoog opgestegen volgt de ontploffing (normaal gesproken) in de lucht. Dit geeft vaak een harde knal en een prachtig lichteffect.
Het is gevaarlijk om een mortier gewoon in een woonwijk tussen de huizen af te steken. Het kan voorkomen dat de mortier te snel ontploft. Bijvoorbeeld 4 inch bommen zorgen voor effecten van 85 meter in de lucht. Dit geeft een enorme knal met bijbehorende drukgolf. Sommige mortieren spatten namelijk uit elkaar waardoor er scherven rondvliegen, je krijgt dan een handgranaat-effect!. Ook schieten er soms na de zeer sterke ontploffing nog allemaal kleinere bommetjes in het rond die ook weer knallen. Met andere woorden, de schade is dan niet te overzien, ramen zullen eruit vliegen en er zullen ook (dodelijke) slachtoffers kunnen vallen.
Hoe groter de mortierbom, aangegeven in inch ("), hoe meer afstand er bewaard moet worden:
- 1.5'' = 38 meter
- 2'' = 50 meter
- 2.5'' = 63 meter
- 3'' = 75 meter
- 4'' = 100 meter
- 5'' = 125 meter
- 6'' = 150 meter
- 8'' = 200 meter
- 10'' = 250 meter
- 12'' = 300 meter
Mortierbommen zijn zeer gevaarlijk vuurwerk en is niet geschikt voor particulieren, en zeker niet voor particulieren die geen ervaring hebben met mortierbommen en ze 'zomaar even af willen steken'. Wie ze toch graag af wil steken, moet alles heel goed voorbereiden en genoeg informatie inwinnen omtrent het veilig afsteken. Als er schade ontstaat of als er doden / gewonden vallen, kan er gevangenisstraf volgen voor degene die de mortierbom afsteekt en eventueel anderen die geholpen hebben met de mortier te installeren. Ook als er geen ongelukken gebeuren en de politie komt langs, dan volgen hoge boete's.
Te koop
In Nederland zijn mortieren uiteraard niet te koop voor partuculieren. In België (onder invloed van Nederland) ook niet meer. In Duitsland zijn ze eveneens niet te koop. In Frankrijk zijn ze echter wel te koop. Een particulier kan daar bommen tot 4 inch kopen.