14 juillet: Franse nationale feestdag

Vuurwerk, luide knallen en accordeonmuziek. Dansende en lachende mensen, champagne, oesters en kaviaar. Frankrijk op 14 juillet, de veertiende juli. Een groots feest dat ieder jaar luidruchtig en uitbundig wordt gevierd. De herdenking van de Bestorming van de Bastille, het startschot voor de Franse Revolutie. Op de Franse nationale feestdag komen er ook heel wat Franse symbolen tevoorschijn. De Marseillaise wordt luidkeels meegezongen en Frygische mutsen worden opgezet. Op de kleren wordt een cocarde gestoken met de Franse driekleur. Ook in het buitenland komen Fransen samen om te vieren.

Het ontstaan van de Franse nationale feestdag op 14 juli

Op 14 juli 1789 werd de Bastille, een kasteel met acht torens in Parijs, bestormd door een woedende menigte. Het kasteel stond voor de gevestigde orde. De bestorming van de Bastille was het begin van de Franse revolutie.

Feesten in Frankrijk

Het feest begint de dertiende 's avonds

De veertiende juli wordt elk jaar met veel tralala gevierd in Frankrijk. Mensen hebben natuurlijk een dag vrij. In vele dorpen en gemeenten wordt het feest de dertiende al op gang getrokken. Kinderen lopen met lampionnetjes door de straten en verzamelen daarna in een parochie- of feestzaal. Hier wordt dan gepraat, gedanst en gezongen. Heel populair voor de 14 juillet is de accordeonmuziek.

Parijs: militair défilé op de Champs-Elysées

De veertiende zelf is er steeds een militaire parade in Parijs op de Champs-Elysées. Korpsen uit Frankrijk maar ook uit de overzeese gebieden en uit de voormalige kolonies defileren gedurende dik twee uur. Her en der een paar tanks. Ook het leger te paard neemt deel. De mirages worden van stal gehaald en kleuren de hemel bleu-blanc-rouge (blauw, wit, rood: de kleuren van de Franse vlag). De Franse president (François Hollande) zit op de tribune en kijkt toe. Miljoenen Fransen zitten de ganse morgen met gepaste trots aan hun televisietoestel gekluisterd om toch maar niets te missen van de perfect ingestudeerde passen.

Dorpsfeesten, vuurwerk, Marseillaise en bal populaire

In dorpen, steden en gemeenten wordt er van alles georganiseerd op de veertiende juli. Marchés aux puces (rommelmarkten), dansoptredens, zangwedstrijden, kinderanimatie, mini-défilés, volksspelen, enzovoort. Alles wordt uit de kast gehaald om de Fransman te behagen. En 's avonds is er natuurlijk de apotheose met het bal populaire. In ieder dorp, in iedere stad en in iedere gemeente wordt er wel ergens gedanst die avond. Weer meestal op de traditionele Franse muziek. Met DJ of met live muziek. De valse musette mag zeker niet ontbreken. Vaak met heel veel accordeons. Mensen dragen vaak een cocarde met de Franse kleuren op hun kleren en overal worden er pétards (vuurbommetjes) afgestoken. Om de avond af te sluiten, volgt er dan nog een groots vuurwerk overal. Natuurlijk op de tonen van de Marseillaise, het Franse nationale volkslied! Als buitenlander op vakantie in Frankrijk kan je gerust gaan meevieren. Fransen vinden dit helemaal niet erg. Wanneer je op 14 juli door Frankrijk reist, zie je overal vuurwerk onderweg. Schitterend.

Bicentenaire

Op 14 juli 1989 werd overal de bicentenaire gevierd. Het was immers tweehonderd jaar geleden dat de Franse Revolutie begon. Overal waren er grootse feesten, met veel hapjes, oesters, kaviaar en champagne. Ook de bonnet phrygien (Frygische muts) werd voor de gelegenheid uit de kast gehaald. Deze typische muts was oorspronkelijk Grieks. In de loop der eeuwen werd het een symbool voor vrijheid en het is ook in die hoedanigheid dat hij in 1790 tijdens de Franse Revolutie werd gekozen als symbool voor vrijheid en burgerzin. Hij wordt daarom soms ook "bonnet de la liberté" genoemd (muts van de vrijheid). De muts lijkt een beetje op de muts die de Smurfen dragen, maar in Frankrijk is hij rood van kleur. Dikwijls wordt er aan de zijkant een cocarde met de Franse driekleur gehangen.

Feesten in het buitenland

En wat met de Fransen die in het buitenland verblijven? Moeten zij allemaal naar Frankrijk afzakken om de "14 juillet" te gaan vieren? Neen hoor. In alle landen is er wel iets te doen op een consulaat of op de ambassade van Frankrijk. Meestal is er 's morgens of 's middags een receptie op het consulaat of op de ambassade. Je kan hier wel alleen naar toe op uitnodiging. Neem dus contact op met het dichtstbijzijnde consulaat of met de ambassade van Frankrijk wil je hier aan deelnemen. 's Avonds zijn er hier en daar ook bals populaires. Deze worden vaak georganiseerd door Franse verenigingen in het buitenland, zoals l'Accueil des Français of de Société Française de Bienfaisance. Ook hier moet je jezelf weer voor inschrijven. In het buitenland zijn de feesten en de recepties wel bedoeld voor de Fransen zelf. Als buitenlander kom je er alleen in als je een hoge functie bekleedt (andere consuls en ambassadeurs, de lokale autoriteiten, journalisten, kunstenaars, etc) en uitgenodigd wordt of als je partner Frans is.

Marseillaise

De hele dag weerklinkt op verschillende plaatsen de Marseillaise, het Franse nationale volkslied. Het lied werd gecomponeerd door Claude Joseph Rouget de Lisle in 1792. De oorspronkelijke titel was "Chant de guerre de l'armée du Rhin". De naam werd veranderd in Marseillaise toen troepen uit Marseille tijdens de Franse Revolutie Parijs binnen marcheerden. In 1795, op 14 juli, werd het uitgeroepen tot nationaal volkslied van Frankrijk.

Marianne

De Frygische muts prijkt ook op het hoofd van het nationale symbool van Frankrijk, Marianne. Dit borstbeeld van een vrouw staat in alle officiële gebouwen in Frankrijk (rechtbank, gemeentehuizen, stadhuizen, etc) en van Frankrijk in het buitenland (consulaat, ambassade). Voor Marianne stonden heel wat bekende vrouwen model. Zo was in 1970 Brigitte Bardot model. Daarna volgden Mireille Mathieu en Catherine Deneuve. Inès de la Fressange, Laetitia Casta en Evelyne Thomas waren de volgende beroemdheden die model mochten staan voor het borstbeeld. Marianne werd ook afgebeeld op Franse zegels, in verschillende kleuren naargelang de waarde van de zegel.

Grappig!

Dat Fransen chauvinistisch zijn, is algemeen geweten. Maar sommigen gaan zelfs zo ver dat ze hun kind de naam Fête Nat meegeven. Ook Bastille bestaat als voornaam. Er is zelfs een Britse band die Bastille heet. Ook deze band dankt haar naam aan de bestorming van de Bastille en kreeg deze naam omdat de zanger Dan Smith jarig is op 14 juli.

Liberté - fraternité - égalité

In 1999 liet Lionel Jospin de slogan Liberté, égalité, fraternité en een profielbeeld van Marianne samenvloeien in een logo dat sindsdien vele officiële documenten siert. De slogan liberté, égalité, fraternité (vrijheid, gelijkheid, broederschap) is de leuze van Frankrijk en vindt men op muntstukken, officiële documenten, etc.

Wat wens je de Fransen op 14 juli?

Wil je de Fransen een prettige dag wensen op 14 juli, dan kan je zeggen "Bonne fête nationale", "bon 14 juillet" of "heureux 14 juillet".