Weetjes over de maand maart: de lente komt in het land!

Weetjes over de maand maart: de lente komt in het land! De maand maart zien vele mensen met vreugde tegemoet. Het is de maand waarin de lente officieel begint, zowel astronomisch als meteorologisch! Ook wordt de klok verzet en leven we terug in de zomertijd. Langere dagen en meer licht, daar knappen heel wat mensen van op na een lange winter. En toch zijn er mensen die net dan aan voorjaarsmoeheid gaan lijden. In maart kan men soms ook carnaval of Pasen vieren. Het is ook de maand van de complimentendag, van de Internationale vrouwendag en van Vaderdag.

De maand maart

De maand maart is de derde maand in de gregoriaanse kalender. Ze telt 31 dagen, maar is de kortste maand van de maanden met 31 dagen omdat er een uur verloren gaat op het moment dat er wordt overgeschakeld op de zomertijd. De maand maart is vernoemd naar Mars, de Romeinse god van de oorlog. Martius was in het oude Rome de eerste maand van het jaar. Immers, met de terugkeer van de mooie dagen kon men terug ten oorlog trekken.

Verschillende benamingen voor de maand maart

De maand maart heeft vele namen: ze wordt ook wel lentemaand, windmaand, buienmaand, guldenmaand of dorremaand genoemd.
  • Lentemaand: deze naam is duidelijk want in maart vallen zowel het begin van de meteorologische als astronomische lente (zie hieronder).
  • Windmaand: in maart kan het al eens flink waaien
  • Buienmaand: maart is de buienmaand bij uitstek. Vandaar ook de uitspraak "maartse buien en aprilse grillen"
  • Dorremaand: hiervoor zijn twee verklaringen mogelijk. Of het is een verbastering van Thor (manoth), de Germaanse God van donder en oorlog, of het wijst op de kale takken van bomen en struiken
  • Guldenmaand: gulden staat voor goud, voor kostelijk of voortreffelijk. Maart is de maand waarin alles begint te bloeien.

Bron: Ben Kerckx, PixabayBron: Ben Kerckx, Pixabay

Carnaval

Na carnaval, om middernacht, begint de vastenperiode. Deze periode duurt 40 dagen, tot Pasen. De oorsprong van het woord carnaval zou komen van het Latijnse carne vale, wat zo veel betekent als afscheid van het vlees. De datum voor carnaval wordt berekent ten opzichte van de eerste Paasdag, namelijk 40 dagen er voor. Zondagen tellen niet mee bij deze berekening. De eerste carnavalsdag begint zeven weken voor de eerste Paasdag en altijd op een zondag. De laatste dag is een dinsdag. De vroegst mogelijke datum voor carnaval is daarom 1 februari, de laatst mogelijke datum is 9 maart. In 2017 valt carnaval van 26 tot 28 februari, redelijk laat dus. Op vele plaatsen wordt carnaval uitbundig gevierd. Denk maar aan Binche en Aalst in België, Maaseik in Nederland, Keulen in Duitsland en verder weg Rio de Janeiro in Brazilië en New Orleans in de Verenigde Staten.

Aswoensdag

Aswoensdag luidt het begin van de vastenperiode in en valt dus na de carnavalsperiode. Aangezien Aswoensdag verband houdt met carnaval kan de vroegste datum voor Aswoensdag 4 februari zijn, de laatste datum 10 maart. In de kerk kan men op Aswoensdag een kruisje gaan halen waarbij de woorden "Gedenk mens, dat je stof bent en tot stof zult wederkeren" worden uitgesproken. In Antwerpen wordt er op Aswoensdag traditioneel pruimentaart gegeten, in Nederland haring. In 2017 valt Aswoensdag op 1 maart.

Pasen

Als carnaval vroeg valt, kan Pasen reeds in maart vallen. Maar aangezien Pasen meestal met april wordt geassocieerd, zal Pasen in Weetjes over de maand april behandeld worden.

Lente!

Op 21 maart is het eindelijk zo ver! Het is officieel lente of voorjaar. De naam lente zou komen van het Proto-Germaanse langa-tina wat zoveel betekent als "lange dagen". Feit is dat vanaf de lente de dagen langer worden en de nachten korter. De meteorologische lente begint een pak vroeger, namelijk op 1 maart.

Astronomische lente

Astronomisch gezien begint de lente wanneer dag en nacht even lang zijn. Dit gebeurt bij ons rond 20 maart, telkens op een verschillend tijdstip. Voor het gemak werd dus 21 maart tot officiële begindatum voor de astronomische lente uitgeroepen. De lente eindigt op 21 juni, de dag waarop de zon het langst en het hoogst aan de hemel staat.

Meteorologische lente

De meteorologische lente begint op een afgesproken, vaste datum, namelijk 1 maart. Hij duurt tot 1 juni.

Vruchtbaarheid en voedselproductie

De lente wordt geassocieerd met een periode van verhoogde vruchtbaarheid. De natuur schiet terug wakker, alles groeit en bloeit en dieren gaan aan het paren. De invloed van de lente op het menselijk paargedrag is nog niet wetenschappelijk bewezen. Er wordt ook overal gezaaid en geplant. Bomen en planten krijgen nieuwe scheuten. In de lente zijn er veel traditionele feesten overal in de wereld die de lente verwelkomen en huldigen. De meeste van deze feesten vinden plaats in de maand mei.

Euforie of voorjaarsmoeheid?

De komst van de lente en van de langere dagen heeft tegenstrijdige gevolgen voor de mensen. Sommigen worden euforisch en hebben het gevoel alles aan te kunnen. Deze boost is het gevolg van een hogere concentratie serotonine en dopamine. Andere mensen gaan zich dan weer extreem moe en loom voelen en hebben nergens zin in. Deze voorjaarsmoeheid zou een gevolg zijn van de hoge concentratie melatonine.

De lente: een nieuw geluid en een nieuw begin

In Nederland vooral en in België in iets mindere mate bestaat de traditie van de grote voorjaarsschoonmaak. De lente lijkt een nieuw begin, men wil komaf maken met de donkere dagen en met het muffe binnen zitten tijdens de winter. Alles gaat open en alles moet proper gemaakt worden. Ramen worden gelapt, vloeren geboend, kasten uitgeruimd, stofnetten en spinraggen worden weggeveegd en al het overtollige vliegt buiten. Sommigen gaan nog een stapje verder en geven hun interieur een nieuw likje verf.

Zomeruur

In de nacht van zaterdag op zondag van het laatste weekend van maart wordt de klok een uur vooruit gezet. Voorjaar betekent immers de klok een uurtje vooruit zetten. Twee uur wordt dus drie uur. De zomertijd is ingezet. We verliezen dan wel één keer één uurtje slaap maar daarna winnen we elke avond een uur licht. Zalig om het licht niet steeds te moeten aansteken! En een besparing op eenieders energiefactuur! Tenminste, dat zeggen de voorstanders van het zomeruur. De tegenstanders halen aan dat iedereen en ook de natuur van slag is door het veranderen van het uur. Vooral dieren en jonge kinderen zouden hier erg onder lijden.

Maart in de natuur

In maart is het tijd voor de krokussen en voor de narcissen of paasbloemen. Geel en paars, de kleuren van Pasen.

Belangrijke data in de maand maart

1 maart complimentendag

1 maart is sinds 2003 in Nederland nationale complimentendag. Later volgde België ook. Het is de dag bij uitstek om partner, kinderen, collega's of werknemers een complimentje te geven. In 2013 stuurde Bpost naar meer dan vier miljoen adressen een complimentenkaart. Hierop kon een compliment ingevuld worden op de voorgefrankeerde rechterkant en dan kon de kaart naar een persoon naar keuze worden opgestuurd. Het initiatief kende een enorm succes.

8 maart Internationale Vrouwendag

Op acht maart wordt in Nederland, zoals in vele andere landen, Internationale vrouwendag gevierd. In België is deze dag nog steeds officieel op 11 november. In 2003 werd door senator Fatma Pehlivan een wetsvoorstel ingediend om deze dag ook te verschuiven naar 8 maart. Tot op heden is daar nog geen gevolg aan gegeven, maar vele mensen hebben ook in België 8 maart in gedachte wanneer ze aan Internationale vrouwendag denken. Op 8 maart vieren vrouwengroepen en vrouwenorganisaties feest en vragen ze aandacht voor economische zelfstandigheid, gelijkheid en gelijkheid van loon en kaarten ze thema's aan als seksueel misbruik en geweld, discriminatie en racisme. In Italië krijgen vrouwen op deze dag een bosje gele mimosa cadeau.

8 maart herdenking van de dood van de Japanse Akita Inu Hachiko

8 maart is de herdenking van de dood van de Japanse hond Hachiko. Deze trouwe hond stierf in 1935. Elk jaar wordt op 8 maart een ceremonie bij het station in Tokio gehouden die vele hondenliefhebbers bijwonen. Het verhaal gaat immers dat deze akita inu iedere dag op zijn baasje stond te wachten in het station van Shibuya in Tokio tot deze terugkwam van zijn werk. Zo had zijn baasje het hem aangeleerd. Ook nadat zijn baas gestorven was, bleef Hachiko tot aan zijn eigen dood trouw iedere dag zijn baasje opwachten. Negen jaar lang. In 1934 werd voor het station een standbeeld voor hem opgericht. De stationsuitgang aan die kant werd ook naar Hachiko vernoemd. Hachiko zelf werd opgezet en staat in het National Museum of Nature and Science. Hij heeft een grafmonument naast dat van zijn baasje. In 1987 kwam de Japanse film Hachiko Monogatari uit, over het leven van Hachiko. In 2009 volgde dan Hachiko: A Dog's Story of kortweg Hatchi met in de hoofdrol Richard Gere. Door dit verhaal en het succes van de ontroerende film, kwam het hondenras Akita Inu terug in de belangstelling en wordt het terug volop gekweekt en gekocht. In het Belgische Merelbeke werd Hachiko vzw opgericht. Zij leiden assitentiehonden op voor mensen met een motorische handicap en met epilepsie. Mensen die gastgezin willen zijn voor een assistentiehond of die vrijwilligerswerk willen doen, kunnen bij Hachiko vzw terecht.

Internationale dag van de slaap

Sinds 2008 wordt de dag van de slaap georganiseerd en dit op internationaal vlak. De dag van de slaap valt traditiegetrouw op de vrijdag voordat de lente begint. In 2017 is dit vrijdag 17 maart. Elk jaar heeft deze dag een specifiek thema waarmee benadrukt wordt dat het belangrijk is goed te slapen. Een achttal uur per nacht is wat meestal wordt aangeraden om fit en gezond te blijven. Sommigen beweren zelfs dat goed en veel slapen zou helpen bij het afvallen!

Bron: Geralt, PixabayBron: Geralt, Pixabay
14 maart: Pi-dag
Op 14 maart wordt over de hele wereld aan de wiskunde-afdelingen in scholen en universiteiten feest gevierd. Het is dan immers Pi-dag. 14 maart wordt in Amerika geschreven als 3/14, een datum die doet denken aan Pi 3,14. De viering begint dan ook nog eens om 1 u 59 want dan krijg je 3,14159 en zo zit je al aan zes cijfers van het getal Pi. In Amerika wordt op 14 maart taart gegeten (een "pie") of een pizza. Er wordt nagedacht over hoe de wereld er zou uitzien zonder Pi. Bij ons is de Pi-dag nog niet echt ingeburgerd.

15 maart: dood op Julius Caesar

Op 15 maart van het jaar 44 voor Christus werd Julius Caesar vermoord. Men noemt deze dag ook de idus van maart 44 VC. Op deze idus trok Caesar naar een senaatsvergadering. Wat hij niet wist, was dat er een samenzwering tegen hem was. Brutus, Cassius, Casca en nog een paar anderen hadden besloten hem te vermoorden. Na een ruk aan zijn rode toga, het afgesproken teken, sloegen de senatoren toe. Caesar was erg verwonderd dat Brutus, zijn zwager die hij beschouwde als zijn eigen zoon, ook mee deed, wat de beroemde woorden "et tu Brute?" (ook jij, Brutus?) opleverde. Het is echter niet erg zeker wat Caesar juist zei op het moment dat hij werd neergestoken. Ook de woorden "tu quoque, fili mi?" (jij ook, mijn zoon?) zijn de geschiedenis ingegaan. Nu wordt het vaak gebruikt om aan te geven dat iemand ondankbaar is ondanks verworven gunsten.

17 maart: St Patrick's Day

Op 17 maart wordt St Patrick's Day gevierd in Ierland, Noord-Ierland, Montserrat en ook in de Canadese provincies Newfoundland en Labrador. Ook in de Verenigde Staten en in Australië zitten veel Ieren en dus wordt het daar ook uitbundig gevierd. In het Iers-Gaelisch heet deze dag La Fheile Padraig. St. Patricius is de beschermheilige van het land. Op St. Patrick's Day kleurt alles groen, op sommige plaatsen zelfs het bier! Nationaal symbool voor deze dag is de Shamrock, een klavertje.

19 maart: Vaderdag

19 maart is het Sint-Jozef en op vele plaatsen is het dan Vaderdag. Dit is het geval in Spanje, Portugal, Duitsland maar ook in België, meer bepaald in Antwerpen. Ook voor Moederdag hebben de Antwerpenaars een speciale datum, namelijk 15 augustus, naamdag van de heilige Maria. Op Vaderdag worden de vaders in de bloemetjes gezet en extra verwend.

20 maart: internationale dag van het geluk

Sinds 2012 is 20 maart uitgeroepen tot de internationale dag van het geluk. In 2014 was Pharrell Williams het uithangbord van deze dag. Met zijn liedje "Happy" uit de animatiefilm Verschrikkelijke Ikke II stond hij immers nummer 1 in meer dan 75 landen. Niet verwonderlijk dus dat hij door de Verenigde Naties als boegbeeld werd gevraagd.

21 maart: begin van de lente

21 maart is het begin van de astronomische lente (zie hierboven).

23 maart: in 1839 wordt het woord OK voor de eerste maal gebruikt

23 maart 1839 werd het woord "OK" voor de eerste maal gebruikt in de Boston Morning Post. Het werd toen nog gespeld als o.k. (met punten dus) en was de afkorting van oll correct. Deze woorden werden gebruikt door de Nederlandse kolonisten in de jaren 1600. Er bestaan nog tal van andere verklaringen voor het ontstaan van de afkorting OK, maar deze uitleg heeft alvast de goedkeuring van de Oxford English Dictionary.

Laatste vrijdag van maart: Nationale Pannenkoekendag in Nederland

Op de laatste vrijdag van maart wordt in Nederland de Nationale Pannenkoekendag gehouden. Op deze dag worden er niet alleen veel pannenkoeken gebakken maar is er ook extra aandacht voor oudere mensen. Schoolkinderen gaan in rusthuizen pannenkoeken bakken of thuis gemaakte pannenkoeken worden naar oudere buren of familieleden gebracht. Deze dag werd in 2007 in het leven geroepen door Koopmans en Tefal.
© 2014 - 2024 Mapa, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Vrouwendag: waar komt vrouwendag vandaan?Vrouwendag: waar komt vrouwendag vandaan?Op 8 maart wordt vrouwendag gevierd. Maar waar die vrouwendag nu precies vandaan komt is nog steeds niet helemaal duidel…
Internationaal vrouwendag 8 MaartInternationaal vrouwendag 8 MaartInternationale vrouwendag op 8 Maart. Wat is een vrouwendag precies? Wat was de directe reden om een vrouwendag te hebbe…
Christelijke feestdagen: CarnavalChristelijke feestdagen: CarnavalCarnaval, een van de gezelligste feesten in Nederland, zeker in het zuiden van het land. Lees hier meer over het ontstaa…

Pasen: de betekenis en de gebruikenPasen: de betekenis en de gebruikenMensen geven tegenwoordig een eigen invulling aan het Paasfeest. Een paar dagen vrij in een druk bestaan. Samen met je p…
14 juillet: Franse nationale feestdag14 juillet: Franse nationale feestdagVuurwerk, luide knallen en accordeonmuziek. Dansende en lachende mensen, champagne, oesters en kaviaar. Frankrijk op 14…
Bronnen en referenties
  • Wikipedia
  • www.nutteloze-feiten.nl
  • www.meteo-maarssen.nl
  • www.isgeschiedenis.nl
  • www.hagal.be
  • INL - WNT
  • Bpost
  • Nina - HLN
  • De Zondag 30.11.2014
  • Wikipedia Nederlands: Pannenkoek (op 04.02.2015)
  • Afbeelding bron 1: Ben Kerckx, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Geralt, Pixabay
Mapa (704 artikelen)
Laatste update: 04-03-2017
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Feestdagen
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.