België in de wereld

België in de wereld Sinds 1947-1948 kenmerkte de Belgische buitenlandse politiek zich vooral door volgzaamheid aan de VS. In de jaren 1970 ontspande de situatie rond de Koude Oorlog zich wat, wat leidde tot een vermindering van de dienstplicht.

België in de NAVO en de EEG tot 1989

De Belgische politieke elite bleef atlantisch, maar bij de bevolking groeide verzet tegen de NAVO-defensiestrategie. De NAVO had namelijk in 1979 besloten om nieuwe atoomwapens op Belgisch grondgebied te plaatsen. Er vormde zich een heterogene protestbeweging en in 1983 vond de grootste betoging uit de Belgische geschiedenis plaats in Brussel. Het verhinderde de plaatsing van de raketten in 1985 niet.

Verzet

Dit verzet startte een Atlantisch-kritische stroming in de politiek. In 1988 tekende België als eerste NAVO-lidstaat verzet aan tegen de modernisering van de kernwapens. Toen ook de Bondsrepubliek dit verzet bijtrad, verdween de geplande modernisering van de agenda.

De Koude Oorlog werd ook in België van dichtbij meegemaakt: in 1984 pleegden de Cellules Communistes Combattantes (CCC) aanslagen op de NAVO-installaties op Belgisch grondgebied. Er volgden nog verschillende aanslagen waarbij ook twee doden vielen. In dezelfde periode werd België ook opgeschrikt door de brutale acties van de Bende van Nijvel, die een reeks niets ontziende overvallen op warenhuizen pleegden. De buit leek niet het motief, maar of er een extreemrechts politiek complot achter de aanvallen schuilde, is niet bewezen. De Bende heeft in ieder geval bijgedragen tot een toenemend complotdenken en een fundamenteel wantrouwen van de Belgische burger tegenover de politiek en het establishment.

Stabiele schakel

België was nochtans uitgegroeid tot een stabiele schakel in de EEG. Door de economische crisis en het feit dat de munten van de EEG aan elkaar gekoppeld waren, steeg het overheidstekort en de zwakte van onze munt kwam aan het licht bij de oprichting van het Europees Monetair Stelsel in 1979. De overheid moest geld lenen op de internationale markt. In het begin van de jaren ’80 was de buitenlandse schuld zo groot dat nieuwe leningen moeilijk vielen. In dit klimaat kreeg het neoliberale beleid een kans.

Buitenlandse politiek in een geglobaliseerde wereld

Met het einde van de Koude Oorlog in 1989 kreeg België ruimte voor een grotere zelfstandigheid. Zo stond België kritisch tegenover de eerste Golfoorlog (1990-1991) en weigerde munitie te leveren aan Groot-Brittannië. Dit leidde tot ophef in de NAVO.

België stemde zijn buitenlandse politiek steeds meer af op de VN en engageerde zich ook in VN-vredesmissies (Namibië, Westelijke Sahara, Cambodja, Somalië, Joegoslavië, Rwanda en Libanon). Vooral de inzet in Rwanda was traumatiserend. In de eerste dagen werden 10 Belgische blauwhelmen gedood door Rwandese militairen, waarop België en de VN besloten zich terug te trekken. Dit gaf de genocideplegers vrij spel. Dit moment wordt gezien als het sleutelmoment in de escalatie van het conflict.

Machtsgreep

De stroom van Rwandese vluchtelingen destabiliseerden Oost-Congo en leidden tot een bezinning over de politiek ten aanzien van de gewezen kolonies. De Belgische rol werd steeds minder bepalend. In 1997 pleegde Kabila een machtsgreep en kwam er een einde aan de dictatuur van Mobutu. Onder de zoon van Kabila vonden in 2006 de eerste verkiezingen plaats. Ondertussen treft men er een vorm van Chinees neokolonialisme aan en is de Belgische band in hoge mate symbolisch geworden.
Vanaf de eerste Golfcrisis zette de Belgische diplomatie zich in voor de totstandkoming van een Europese defensiegemeenschap. In het kader van de West-Europese Unie (1954) ijverde België voor intra-Europese militaire samenwerking om het internationale gewicht van Europa in de wereldpolitiek te verhogen.

Tijdens de oorlog in Irak in 2003 kwamen de Amerikaans-Belgische betrekkingen op een dieptepunt. De VS dreigden ermee het NAVO-hoofdkwartier uit Brussel weg te trekken. Pas toen in 2008 de VS van strategie veranderden en een sterkere en meer autonome Europese defensie onderschreven, normaliseerden de betrekkingen.
Eens te meer lag de bevolking er niet wakker van. Ook de uitbreiding en de verdieping van de EU en het toenemend gewicht van de EU in de Belgische politiek ging aan de Belg voorbij zonder noemenswaardig debat. De Belgische christendemocraat Herman van Rompuy werd in 2010 de eerste Europese president.
© 2012 - 2024 Fredjo, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De oorzaken van het conflict in de DR CongoDe conflicten in het Grote Merengebied in Midden-Afrika sinds de jaren ’90 tot nu zijn te kenmerken als extreem geweldda…
Nummerplaat aanvragenVanaf 15 november 2010 is Belgiё overgestapt naar de nieuwe Europese nummerplaat. Daarmee volgt Belgiё het v…
De NAVO / NATO: Noord-Atlantische VerdragsorganisatieDe NAVO / NATO: Noord-Atlantische VerdragsorganisatieDe NAVO, ook wel bekend als de NATO of OTAN, is een militair bondgenootschap dat bestaat uit landen binnen het Noord-Atl…
De Congo rivier (Zaire rivier)De Congo rivier (Zaire rivier)De Congo rivier (Zaire rivier) is gelegen in Afrika. Doordat het een stroomgebied overlapt van ruim 3.680.000 vierkante…

Van Ancien Régime naar moderne natiestatenVan Ancien Régime naar moderne natiestatenDe Franse Revolutie maakte een einde aan de Ancien Régimesamenleving. De revolutionairen schreven een aantal grondleggen…
2e Amerikaanse President Adams: Holland is ons voorbeeld!2e Amerikaanse President Adams: Holland is ons voorbeeld!De Nederlanders droegen de zaak van hun protestantse geestverwanten aan de overkant van de Atlantische Oceaan een warm h…
Bronnen en referenties
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Noord-Atlantische_Verdragsorganisatie
  • http://www.europa-nu.nl/id/vga3c55rxyrh/noord_atlantische_verdragsorganisatie
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Europese_Economische_Gemeenschap
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Cellules_Communistes_Combattantes
Fredjo (14 artikelen)
Gepubliceerd: 24-11-2012
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Geschiedenis
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.