Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog

De Jodenvervolging is één van de meest bekende en gruwelijkste gebeurtenissen in de geschiedenis. In de Tweede Wereldoorlog werden joden door de nazi's gearresteerd en naar concentratiekampen gebracht om te werken of om vermoord te worden. Hoe ontstonden deze meedogenloze activiteiten?

Jodenhaat

Veel mensen denken dat de Jodenhaat pas begon toen Hitler aan de macht kwam, maar Jodenhaat bestond al veel langer dan dat. Al vanaf de oudheid is er sprake van een steeds terugkomende Jodenhaat in verschillende vormen. Aan het begin van de eerste kruistochten werden gemeenschappen met Joden, die in Duitsland woonden, vermoord door de boerenbevolking. De haat tegen de Joden was toen van religieuze aard. Dit bleef eeuwenlang hetzelfde. De Joden werden gezien als ketters en moesten dus hard gestraft worden, vonden de christenen. Later begon de Jodenhaat een steeds meer economisch karakter te krijgen.

Joden mochten vroeger geen lid van een gilde zijn, waardoor ze veel beroepen niet konden uitoefenen en tot de middenstand behoorden. Veel Joden gingen daarom op zoek naar beroepen die ze wel mochten uitoefenen, zoals bijvoorbeeld diamanten slijpen, handel of verhuur van woningen. De laatste twee voorbeelden leidden tot het vooroordeel dat de Joden gierig zijn. Joden werden gezien als verdorven mensen die het economisch beter hadden en zichzelf te goed vonden voor handenarbeid.

In het Europese rechtssysteem werden Joden gezien als vreemdelingen. Zij waren minder belangrijk en kregen zwaardere straffen dan de christenen. Zo werden zij bijvoorbeeld, als ze ter dood veroordeeld werden, ondersteboven opgehangen aan een galg, met twee honden ernaast. Als de veroordeelde zich alsnog tot het christendom liet bekeren werd hij losgemaakt en, na snel gedoopt te worden, onthoofd. Nog later begon de Jodenhaat steeds meer een sociale tint te krijgen. Tegen het einde van de 19e eeuw ontstond er zelfs een bepaalde biologische motivering.

Ontstaan van Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog

Een belangrijke oorzaak voor de Jodenhaat, die uiteindelijk leidde tot de Holocaust, was de publicatie van de 'Protocollen van Zion', waarin stond dat de Joden plannen hadden om de wereldmacht over te nemen. De protocollen waren vervalst, maar ze werden uiteindelijk als origineel beschouwd. Direct na het aantreden van Hitler, kwamen op openbare plaatsen de allereerste borden waarop stond: 'Voor Joden verboden'. De Joden mochten bepaalde beroepen niet meer uitoefenen en de huwelijkswetten voor Joden werden aangepast. Veel Joden emigreerden naar andere landen. Andere Joden werden gearresteerd en door de nazi's naar 'werkkampen' gebracht. Deze kampen werden later vernietigingskampen genoemd. Julius Streicher was een antisemiet handlanger van Hitler, die in de twintigenjaren al een actieve propagandamaker van Jodenhaat was. Hitler maakte hier dankbaar gebruik van.

Na de Poolse veldtocht werden in september 1939 in Warschau de daar gevestigde Joden in een getto bijeengezet. Later werden zij weggebracht naar de concentratiekampen. Ook werden meer dan een miljoen Polen naar werkkampen afgevoerd en, uit de door Duitsland bezette gebieden, in totaal 6 miljoen mannen gedwongen aan het werk gezet in de oorlogsindustrie van de Duitsers. Ze noemden dit de 'Arbeidseinsatz'. Later werd het door de rechters van Nuerenberg als slavernij bestempeld. In de Wannseeconferentie, waar nazileiders bijeen waren gekomen om een 'definitieve oplossing' voor het 'Jodenvraagstuk' te vinden, werd besloten om de ongeveer 10 miljoen Europese Joden massaal te vermoorden. Reinhard Heydrich en Heinrich Himmler kregen de leiding over deze taak. Zigeuners, Jehova’s getuigen, homoseksuelen en andere groepen 'ongewenste' mensen stond het zelfde lot te wachten.

Het gespreksonderwerp, de holocaust, was tijdens Hitler een taboe. Ook is een door Hitler direct gegeven opdracht voor de holocaust niet gevonden. Het Derde Rijk werkte Hitler sterk tegemoet. Er werden opdrachten uitgevoerd waar niet direct een opdracht voor was gegeven, maar waar men wel van wist dat de Führer wilde dat dit gebeurde. Zo hoefde Hitler zijn eigen handen niet vuil te maken. Hitler is zelf nooit in één van de concentratiekampen geweest. Hij was voorzichtig met waar hij direct opdracht voor gaf, maar liet nooit zijn doel verwateren door iets niet duidelijk genoeg aan te geven. Vele malen nam hij het woord 'vernietiging' of 'wegvagen' in de mond.