Namen van de Romeinen

De meeste Romeinen hadden drie namen. Maar wat betekenden deze namen? Waarom staat Gaius Julius Caesar bekend als Caesar en niet als Gaius of Julius? Wat is een praenomen precies en wat is een cognomen? Kortom alles wat u wilde weten over Romeinse namen maar nooit durfde te vragen.

Eerste naam

Tijdens de late Republiek bestond een typische Romeinse naam uit drie onderdelen. Ten eerste de Praenomen, je zou kunnen zeggen de "roepnaam". In het geval van Gaius Julius Caesar is dit Gaius en in het geval van Marcus Tullius Cicero, Marcus. De Romeinen hadden niet zoveel eerste namen en als deze werden opgeschreven werden zij meestal afgekort. M. stond voor Marcus, L. voor Lucius enzovoorts.

Familienaam

Ten tweede de nomen gentilicium, oftewel de familienaam. Zoals Tullius voor M. Tullius Cicero. Vrouwen hadden slechts één naam en dat was de vrouwelijke versie van de familienaam. De dochter van Cicero heette bijvoorbeeld Tullia en de dochter van (Julius) Caesar, Julia. Dit betekende dat alle vrouwen in de zelfde familie ook dezelfde naam hadden. Zij werden meestal door bijnamen uit elkaar gehouden. Zoals de Jongere of de Derde. Julius Caesar had bijvoorbeeld twee zussen die Julia Maior (de oudere) en Julia Minor (de jongere) heetten. De familienaam was uiteraard erfelijk.

Bijnaam

Tenslotte was er dan het cognomen . Het cognomen is een soort achternaam, waarschijnlijk ooit ontstaan als een bijnaam die erfelijk is geworden om de verschillende families beter uit elkaar te houden. Zo waren er rond het jaar 87 v. Chr. maar liefst drie consuls die de naam Lucius Cornelius hadden (Lucius Cornelius Sulla, Lucius Cornelius Cinna en Lucius Cornelius Merula), zonder het cognomen was het ondoenlijk om deze uit elkaar te houden. Het cognomen is dan ook de naam geworden waaronder de meeste Romeinen ons bekent zijn geworden. Dat het cognomen uit bijnamen is ontstaan blijkt wel uit het feit dat het meestal sloeg op een karaktertrek of lichamelijke eigenschap. Cicero betekende bijvoorbeeld kikkererwt (mogelijk had één van zijn voorvaderen een wrat in de vorm van een erwt). Caesar betekende waarschijnlijk de harige.

Nieuwe Burgers

Als iemand een Romeins burger werd, bijvoorbeeld door te worden vrijgelaten als slaaf dan nam hij/zij ook een Romeinse naam aan. Normaal gesproken de eerste en familienaam van de voormalige meester of van degene die geholpen had bij het verkrijgen van het burgerschap (na de Republiek van de Keizers). De slaaf Tiro van Marcus Tullius Cicero nam na zijn vrijlating de naam Marcus Tullius Tiro aan.

Agnomen

Een Romein kon nog een vierde naam verkrijgen, het agnomen dit sloeg meestal op iets dat de drager ervan in zijn leven gedaan had, en was dus niet erfelijk. Africanus betekende bijvoorbeeld veroveraar van Afrika.
© 2014 - 2024 Sersiward, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Variaties op voornamenOnze namen bestaan al eeuwenlang uit een voornaam en een achternaam. Wat achternamen betreft komen er binnen het huidige…
De Oude Wereld - Klassieke OudheidDe Oude Wereld - Klassieke OudheidWie stichtte Alexandrië? Welke Griekse wijsgeer dronk de gifbeker? Wie was de eerste Romeinse keizer? Wat is het verschi…
Namen van mensen door de eeuwen heenFamilienamen zijn officieel vastgelegd in de Franse tijd. In Nederland gebeurde dat in 1811. Vanaf die tijd kunnen er ge…
Het liefdesleven van CleopatraTussen 69 en 30 voor Christus was Cleopatra koningin over Egypte. Ze heerste met harde hand over Egypte en kreeg onder a…
Wat gebeurde er in 1971?Wat gebeurde er in 1971?1971 was het jaar van de Europacup I winst van Ajax, verder wordt in Nederland het Mildredhuis geopend. Bangladesh wordt…
Bronnen en referenties
  • The Ancient Mediterranean world. From the stone age to A.D. 600. Robin W. Winks en Susan P. Mattern-Parkes
  • http://en.wikipedia.org/wiki/Cognomen
Sersiward (2 artikelen)
Gepubliceerd: 12-10-2014
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Geschiedenis
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.