3 februari in de geschiedenis - The day the music died

3 februari 1959 staat bekend als 'the day the music died'. Op die dag overleden de Rock & Roll-helden Buddy Holly, Ritchie Valens en The Big Bopper door een vliegtuigcrash. Welke andere historische gebeurtenissen hebben er in de loop der eeuwen plaatsgevonden op 3 februari? In 1916 was dit de datum waarop Tristan Tzara zijn Dada Manifesto publiceerde, wat het begin was van een dadaïstische revolutie in de wereld van de kunst. 3 februari is onder meer ook de verjaardag van Hennie Kuiper, Joachim Löw en de Benelux.

1959: The Day The Music Died

Begin 1959 maakte een groep Rock & Roll-artiesten een tournee door het middenwesten van de Verenigde Staten. Die tournee droeg de naam 'The Winter Dance Party'. Tot de artiesten die aan deze tournee meededen, behoorden drie grote, opkomende sterren: Buddy Holly, Ritchie Valens en The Big Bopper. Het vervoer tijdens die tournee bleek erg slecht te zijn geregeld. De tourbus waarin de artiesten vervoerd moesten worden, vertoonde bijvoorbeeld allerlei mankementen. Zo functioneerde de verwarming niet, terwijl het in die wintermaanden stervenskoud was.

Tommy Allsup en Waylon Jennings

Op een gegeven moment besloot Buddy Holly om een vliegtuig te charteren, om zo naar het volgende optreden te reizen. In het vliegtuig waren drie plekken voor passagiers. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat, behalve Buddy Holly, ook twee leden van zijn band met dat vliegtuig zouden meegaan: Tommy Allsup en Waylon Jennings (indertijd was Jennings de bassist in de band van Holly, jaren later zou hij als solo-artiest uitgroeien tot een legendarische countryzanger).

Aangezien een andere artiest, The Big Bopper (J.P. Richardson), erg verkouden was en snel naar een dokter wilde, vroeg hij of het mogelijk zou zijn om de plek in het vliegtuig in te nemen van één van de bandleden van Holly. Waylon Jennings stond zijn plek af aan de zieke Richardson. Ritchie Valens wilde ook graag met het vliegtuig mee en vroeg aan Buddy Holly's bandlid Tommy Allsup, of ze niet zouden kunnen tossen om die plek. Er werd een munt opgeworpen en Ritchie Valens won de toss.

Bar slecht weer

Op 3 februari om één uur 's nachts vertrok het vliegtuigje. Het was bar slecht weer en de ingehuurde piloot bleek zeer onervaren te zijn. Het vliegtuig had naar Fargo moeten vliegen. Daar is het echter nooit aangekomen. Zowel op het vliegveld van Fargo als op het vliegveld waar vandaan het vliegtuig vertrokken was, heeft men vergeefs geprobeerd om radiocontact met het vliegtuig te krijgen. Daarom werd het vliegtuig waarin de Rock & Roll-sterren zaten, rond half vier 's nachts als vermist opgegeven. De volgende ochtend werd het wrak van het vliegtuig gevonden in een maïsveld. De piloot en de drie beroemde passagiers hadden de crash niet overleefd.

Muziekwereld in shock

Het nieuws over het vliegtuigongeluk kwam als een enorme klap aan in de muziekwereld en bij miljoenen fans. Alle drie de overleden artiesten hadden tijdens hun korte levens al enorme hits gescoord: The Big Bopper met de single Chantilly Lace, Ritchie Valens met het nummer Donna (met als b-kant La Bamba) en Buddy Holly met That'll Be The Day. The Big Bopper was 28 jaar toen hij overleed, Buddy Holly was 22 jaar en Ritchie Valens was pas 17 jaar. Met name Holly en Valens werden beschouwd als grote, vernieuwende, muzikale talenten die nog vele jaren de internationale muziekwereld hadden kunnen beheersen.

Don McLean

Deze rampzalige dag werd later bekend onder de naam 'The day the music died'. Dit is te danken aan Don McLean, die deze dag zo noemde in zijn monumentale song 'American Pie'.

Het begin van het dadaïsme

3 februari 1916 is een zeer belangrijke datum in de cultuurhistorie. Op die dag publiceerde Tristan Tzara het 'Dada Manifesto'. Dit manifest was het officiële beginpunt van het dadaïsme. Deze beweging zette zich, middenin de Eerste Wereldoorlog, af tegen alle verschrikkingen van die oorlog, maar ook tegen de idealen en schijnheilige waarden die tot deze oorlog hadden geleid. Belangrijke ingrediënten van het dadaïsme waren absurdisme en nihilisme. Alles wat voorheen heilig was (vaderlandsliefde, verheven kunst, religie) werd door de dadaïsten belachelijk gemaakt. Op 5 februari 1916 werd in Zürich Cabaret Voltaire geopend. Dit theater werd het middelpunt van de dadaïstische beweging.

Overige historische gebeurtenissen op 3 februari

In 1954 was 3 februari de datum waarop in Friesland de tiende editie van de Elfstedentocht werd geschaatst. Die editie werd gewonnen door Jeen van den Berg. In 1958 was 3 februari de geboortedatum van de Benelux. Op die dag werd in Den Haag door België, Nederland en Luxemburg dit samenwerkingsverdrag getekend.

In 1637 was 3 februari waarop de ineenstorting van de zogenaamde 'Tulpenmanie' in de Nederlanden begon. In de jaren daarvoor was de prijs van Tulpenbollen in de Republiek der Nederlanden tot absurde hoogte gestegen en bloeide de handel in die bollen volop. Maar op de derde dag van februari 1637 stokte in Haarlem de tulpenbollenhandel ineens in. Kort daarna stortte ook in de rest van Nederland die handel in, wat voor velen catastrofale financiële gevolgen had. Deze tulpenmanie wordt internationaal beschouwd als een ultiem historisch voorbeeld van een 'economische zeepbel' (net als bijvoorbeeld de hype rond 2000 om in internetbedrijven te investeren).

Geboren

Op 3 februari 1809 werd Felix Ludwig Mendelssohn Bartholdy geboren. Mendelssohn zou uitgroeien tot een groot componist en ook een buitengewoon belangrijke dirigent. Tot zijn bekende muziekstukken behoort bijvoorbeeld de ouverture die hij (reeds als 17-jarige) schreef bij het toneelstuk A Midsummer Night's Dream van William Shakespeare. Als dirigent was Mendelsohn onder meer belangrijk, doordat hij zich erg inzette om de muziek van Johann Sebastian Bach (die na het overlijden van Bach tamelijk in de vergetelheid geraakt was) te promoten.

3 februari 1949 was de geboortedag van Hennie Kuiper. Hij werd één van de grootste Nederlandse wielrenners aller tijden. Kuiper won onder meer de Olympische titel en de wereldtitel, de Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix, de Ronde van Lombardije en Milaan-San Remo. Hennie Kuiper werd twee keer tweede in het eindklassement van de Tour de France: in 1977 en in 1980.

Op 3 februari is ook Joachim Löw jarig. Hij werd in 1960 geboren in Schönau im Schwarzwald. Als profvoetballer was Löw geen hoogvlieger: hij speelde maar 52 wedstrijden in de Bundesliga en speelde het grootste deel van zijn carrière in de 2.Bundesliga (de op één na hoogste divisie in Duitsland). Als trainer was hij heel wat succesvoller dan als speler. Met VfB Stuttgart won hij in 1997 de DFB-Pokal en werd hij kampioen in Oostenrijk (in 2002) met FC Tirol Innsbruck. In 2004 werd hij bij het Duitse voetbalelftal assistent onder Jurgen Klinsmann. Met ingang van 2006, na het vertrek van Klinsmann, werd Löw de hoofdcoach. Zijn grootste succes als bondscoach van Duitsland was de wereldtitel van 2014 in Brazilië.

Overleden

Op 3 februari overleed Everhardus Johannes Potgieter op 66-jarige leeftijd. Hij was een schrijver, dichter en criticus, maar is vooral belangrijk in de Nederlandse literatuurgeschiedenis als oprichter van het literaire tijdschrift De Gids (in 1837).

Op 3 februari 1925 overleed Jaap Eden op 51-jarige leeftijd. Hij wordt door velen beschouwd als 'de eerste moderne Nederlandse sportheld'. De prijs van de sporter van het jaar is ook naar hem vernoemd: de Jaap Eden Trofee. Jaap Eden was zowel als schaatser en als wielrenner meervoudig wereldkampioen. Hij moet een enorm natuurtalent zijn geweest. Eden had tijdens zijn carrière vaak veel meer interesse in amoureuze avonturen, alcohol en sigaren, dan in trainingen. Toch grossierde hij jarenlang in grandioze zeges. Na zijn sportloopbaan ging het echter bergafwaarts met hem. In de laatste jaren van zijn leven was hij vereenzaamd en arm. Men moest zijn vroegere sportprijzen (bekers en medailles) verkopen, om zijn begrafenis te kunnen betalen.