Bedrijfsgebouwen aan de top

Geld en doelmatigheid zijn de sleutelwoorden voor bedrijfsgebouwen in de 20e eeuw. Bouwlocaties waarvan de prijs bijna onbetaalbaar is, zijn zeer gewild in de Amerikaanse steden en resulteerde in hoge bouwwerken, ook wel wolkenkrabbers genoemd. De groten mannen en vrouwen van het bedrijfsleven ontdekten al snel dat het bezit van het hoogste bouwwerk ter wereld veel aandacht van de media kreeg, met als gevolg veel concurrentie om de hoogte top te halen.

Het Strijkijzer (Flatiron Building)

De eerste en niet allerdaagse wolkenkrabber is de strijkijzer. Het Fuller Building in New York was medio 1902 gereed. Het stond als een wig tussen Broadway, Fifth Avenue en 23rd street wat een krappe bouwlocatie was voor die tijd. A. Fuller leidde tot zijn dood in 1900 het project, wat overgenomen werd door architectenbureau Daniel H. Burnham & Company uit Chicago. Daniel H. Burnham (1846-1912) was een grote naam in de bouwkunde, maar op het gebied van architectuur was deze man dit keer niet actief, het dan ook niet bekent wie van de firma verantwoordelijk is voor het ontwerp.

Griekse zuil

De basisconstructie:
Staal, betonnen sokkels die 11m tot op de rotsen in de grond gedreven zitten, steen en kalksteen.

Restmateriaal:
Grote etalageruiten die door staalbouw mogelijk waren, erkerramen.

Aantal verdiepingen:
21 verdiepingen met een totale hoogte van 93.5m.

---

Het Woolworth Building

Op een toplocatie aan Broadway in Manhattan werd in 1913 binnen drie jaar een prachtige wolkenkrabber uit de grond
gestamd. Cass Gilbert (1859-1934) was de architect die verantwoordelijk word gehouden voor het ontwerp. Het was Frank Winfield Woolworth die financieel de mogelijkheid had om met zijn detailhandelsonderneming zich te vestigen in 1913 werelds hoogste wolkenkrabber.

Beaux-Artstype

De basisconstructie:
Fundering bestaat uit waterdichte damwanden 35m onder de oppervlakte peil.
Staal, steen, beton.

Restmateriaal:
Marmer, verguld lijstwerk, mozaïeken, glas.

Aantal verdiepingen.
55 verdiepingen met een hoogte van 241m.

---

Het Chrysle Building

De tijd stond niet stil, en dat vond ook William van Alen die in 1929 de strijd aan ging met vroegere partner ‘nu zijn rivaal’ H Craig Serverance, om het hoogste gebouw te wereld neer te zetten. Serverance rook de overwinning, door op het project de Manhattanbank in het naburigeWall Street een vlaggenmast te plaatsen van 15m en daarmee een hoogte had van 283m. Van Alen wist dat het tijd was voor een verrassing en gaf zijn bouwploeg de opdracht om een metalen spits te maken, wat binnen anderhalf uur op het dak gehesen werd en daarmee een top had bereikt van 318m, en het hoogste gebouw ter wereld was een fijt.

Automobielstijl

De basisconstructie:
straal, betonconstructie.

Restmateriaal:
Roest vast staal, marmer, glas.

Aantal verdiepingen:
77 verdiepingen met een hoogte van 283m.

---

Empire State Building

Superwolkenkrabber in aanbouw. Iedereen was van mening dat dit het moest zijn, en het met marmer beklede hal was drie verdiepingen hoog en versiert met acht grote schilderingen. Zeven hiervan beelden de zeven wereldwonderen van Oudheid af, het achtste heeft als onderwerp het Empire State Building zelf. Harmon, Lamb en Shreve mochten zich uitleven om iets moois te creëren en het wonder van techniek en bouwkunde was dan ook het resultaat. Na twee maanden vertraging in 1930, was het gebouw na 1 jaar en vier maanden klaar.

De basisconstructie:
Staal en beton tot 11m op het graniet onder New York gedreven.

Restmateriaal:
Metselwerk, vensters van roest vast staal, glas, geprefabriceerde muurdelen.

Verdiepingen:
102 verdiepingen met een hoogte van 381m.

---

Het Seagram Building

Het grote voorbeeld voor alle architecten in de wereld, was het reusachtige glazen gebouw van architecten Ludwig Mies van der Rohe en Philip Johnson. Glas, glas en nog eens glas, het ultieme werkstuk van modernistische beweging en de internationale stijl. Het Seagramgebouw kwam in 1958 te New York gereed, en werd gezien als de grondlegger voor veel andere (glazen) gebouwen.

Internationale Stijl (of Glazen doos)

De basisconstructie:
Staal, stalenframes (niet dragend), beton.

Restmateriaal:
Grijs getint glas, brons.

Verdiepingen:
42 verdiepingen met een hoogte van 160m.

---

De Transamerica Pyramid

Een eigenaardig uitziende naald, vinden veel mensen die dit bijzondere bouwerk wat tussen 1969 en 1972 gebouwd is voor Transamerica Corporation in San Francisco. Later in 1999 overgenomen door de Nederlandse verzekeraar Aegon. De bedenker van dit project is het architectenbureau William L. Pereira Associates en construeerde het gebouw zo dat het bestand is tegen een eventuele aardbeving.

De Naald

De basisconstructie:
Put van 16m diep voor 3m dik bewapend beton, staal.

Restmateriaal:
Glas, aluminium.

Verdiepingen:
48 verdiepingen met een hoogte van 260m.