Hugo de Groot: Het wonder van Holland

Hugo de Groot is een belangrijk persoon geweest in onze geschiedenis. De meeste mensen kennen hem van zijn legendarische ontsnapping uit slot Loevestein met behulp van een boekenkist. Naast deze spectaculaire ontsnapping was Hugo de Groot echter ook van groot belang voor het volkenrecht. Door zijn intelligentie en zijn belangrijke ideeën werd hij ook wel ´Het wonder van Holland´ genoemd.

Hugo de Groot

Hugo de groot werd in 1583 geboren in de stad Delft. Op jonge leeftijd liet hij al zien hoe intelligent hij was door gedichten in het Latijn te schrijven. Toen Hugo elf jaar oud was, ging hij naar de net opgerichte universiteit van Leiden, waar hij gezien werd als de opvolger van Erasmus. Op latere leeftijd werd hij een bekende rechtsgeleerde en schrijver.

De Republiek

In de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was sinds de afzwering van de Spaanse koning Filips ll en de moord op Willem van Oranje onduidelijkheid over wie nou eigenlijk de macht had. Het was nu een eigen landje, maar de vraag was hoe dit bestuurd moest worden. Hier ontstonden wat conflicten over.

Johan van Oldenbarnevelt

De raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt had zichzelf in een gunstige positie weten te werken waarbij hij veel invloed had op het bestuur van het land. Hij werkte samen met de zoon van Willem van Oranje, stadhouder Maurits, die veel militaire successen boekte voor de Republiek. Tijdens de legendarische ´tien jaren´ van 1588 tot 1598 ging dit goed, maar na de slag bij Nieuwpoort in 1600 ontstonden er spanningen tussen Maurits die de oorlog tegen Spanje wilde voortzetten en Johan van Oldenbarnevelt die liever een wapenstilstand zag om de economie te kunnen verstevigen. De mannen die eens zo goed konden samenwerken, stonden nu recht tegenover elkaar.

Slot Loevestein

Hugo de Groot was een belangrijk adviseur van Johan van Oldenbarnevelt. Hij koos dan ook zijn kant in het conflict. Dit kwam hem duur te staan. Tijdens een showproces op 13 mei 1619 zorgde Maurits er voor dat Van Oldenbarnevelt werd onthoofd wegens landverraad. Hugo de Groot werd ook opgepakt en kreeg levenslang, een ongewone straf in die tijd.

Studeren

De Groot werd opgesloten in slot Loevestein, een kil en tochtig kasteel waar hij zijn dagen zou moeten slijten. Zijn vrouw en kinderen kregen echter toestemming bij hem in het kasteel te komen en ook kreeg hij de mogelijkheid veel te lezen. Vanuit de Leidse universiteit werden regelmatig boeken in een zware houten kist bezorgd. Hugo de Groot kon op deze manier door blijven studeren en veel nadenken over de rechten die mensen zouden moeten hebben in tijden van oorlog.

Boekenkist

De vrouw van Hugo de Groot kwam uiteindelijk op een gewaagd idee om hem te kunnen laten ontspannen. Hij klom in de boekenkist en liet zich zo het kasteel uit voeren. Per boot ging hij naar Gorinchem. Geen gemakkelijke reis, want de afmetingen van de kist waren klein en de enige frisse lucht kwam vanuit het sleutelgat. Het lukte Hugo de Groot echter om in Gorinchem aan te komen en vanuit hier te vluchten naar Parijs.

Het Recht van Oorlog en Vrede

Na zijn vlucht kwam Hugo de Groot niet meer terug naar Nederland. Hij bleef in Frankrijk en schreef het boek De iure belli ac pacis (Over het Recht van Oorlog en Vrede). Naast dit boek heeft hij nog vele andere bekende werken geschreven. Veel regels die Hugo de Groot heeft bedacht, zijn nog steeds onderdeel van het moderne volkenrecht.