De oorlog in Korea 1950-1953

De oorlog in Korea was het eerste grootschalige conflict waarbij de grootmachten van de Koude Oorlog een belangrijke rol speelden. De communisten van Noord-Korea werden gesteund door de Sovjet-Unie en China en het zuiden werd door het Westen en met name de Verenigde Staten gesteund. De oorlog wordt ook wel de vergeten oorlog genoemd omdat het conflict zo snel volgde op de Tweede Wereldoorlog en vervolgens het conflict in Vietnam meer aandacht kreeg.

De oorsprong van het conflict

De oorsprong van het conflict in Korea ontstond lang voor de eigenlijke oorlog uitbrak. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Korea bezet door Japan, waarbij het land zwaar leed onder de bezetting. In die tijd ontstond er al een splitsing tussen het noorden en het zuiden. De noorderlingen waren radicaler dan het zuiden, het noorden was meer geindustrialiseerd, terwijl in het zuiden vooral grootgrondbezitters het voor het zeggen hadden en de situatie meer traditioneel was. In het noorden was de belangstelling voor het communisme groot, men zag het communisme als een manier om de samenleving te veranderen en verbeteren. In het zuiden waren de grootgrondbezitters aanhangers van de Japanners en zij wilden, ook wanneer Japan zich terug zou trekken, de traditionele levenswijze in stand houden. In 1945 werd besloten dat Amerikaanse en Russische troepen de Japanners uit Korea zouden verdrijven. Toen de Amerikaanse troepen landden zagen ze dat de Russen het noorden al geheel onder controle hadden. De Japanse bezetting leidde tot twee verschillende en vijandige regeringen, een communistische regering in het noorden en een meer op westers voet geschoeide regering in het zuiden.

Splitsing

In 1945 hadden de Verenigde Naties de 38ste breedtegraad vastgesteld als de grens tussen het noorden en het zuiden. Zowel de Verenigde Staten als de Sovjet-Unie waren vooral betrokken bij Oost-Europa en Duitsland in deze fase. Om een conflict te vermijden werd deze splitsing tot stand gebracht. Beide partijen overschreden de grens regelmatig in de daaropvolgende jaren, allebei wilden ze een einde maken aan de splitsing. In 1950 maakte het communistische regime gebruik van de situatie om het zuiden in te nemen. Dit gebeurde niet alleen met goedkeuring van China maar ook van de Sovjet-Unie, die niet graag een anti-communistisch bewind in hun omgeving zagen. De Verenigde Staten wilden zich aan hun belofte houden om aan hun gelieerde staten te steunen. Wereldwijd heerste angst omdat men vreesde voor een Derde Wereldoorlog. De Verenigde Naties verzetten zich tegen de invasie vanuit Noord-Korea. In deze periode liet de Sovjet-Unie het afweten in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, nu wordt dit vaak gezien als een manier om de Verenigde Staten en China tegen elkaar op te zetten. De Verenigde Naties besloten het zuiden te steunen.

Koude Oorlog

In Europa was de Koude Oorlog inmiddels in volle gang en de grootmachten kregen nu ook aandacht voor Azië als een nieuw slagveld. De Verenigde Staten wilden het ideaal van een vrije wereld verspreiden, terwijl de Sovjet-Unie haar communistische ideologie verspreidde. De Verenigde Staten zagen een opkomst van het communisme, waarbij China viel voor de ideologie en ze waren bang dat met de opkomst van het communisme in Korea snel ook de rest van het continent voor het communisme zou kiezen, de zogenaamde 'domino-theorie'. De Sovjet-Unie wilde Noord-Korea helpen, maar niet in een oorlog, dat werd gezien als te gevaarlijk. Wie uiteindelijk het groene licht gaf voor de Noord-Koreaanse inval in het zuiden is tot op heden niet duidelijk.

Begin van het conflict

Op 25 juni 1950 viel Noord-Korea, onder leiding van Kim Il-Sung het zuiden binnen. Troepen van de Verenigde Naties hadden een alliantie gevormd om de Noord-Koreanen tegen te houden. Al snel echter drongen de Noord-Koreanen diep het zuiden binnen. Zuid-Koreanen en Amerikanen vochten zij aan zij, grondtroepen boden verzet tegen de troepen uit het noorden en de luchtmacht probeerde de aanvoer vanuit het noorden tegen te houden. Rond Pusan vormden de geallieerde troepen een bolwerk achter de Naktong rivier. Onder leiding van generaal MacArthur werd op 15 september een amfibie-landing gelanceerd waarbij de bevoorradingslijnen werden onderschept en waarmee het tij werd gekeerd. Deze landing bij Inchon was een groot succes, ondanks de grote gevaren die er aan verbonden waren. In november kwamen troepen van de VN de Zuid-Koreanen en Amerikanen te hulp en vielen Noord-Korea binnen.

Chinees Offensief

De Chinezen begonnen een offensief, mede omdat ze bang waren dat de Amerikanen ook China wilden binnenvallen. China viel Noord-Korea binnen om hun communistische bondgenoot bij te staan en als het mogelijk was Korea te verenigen onder een communistisch bewind. Aanvankelijk onderschatten de Amerikanen de Chinese troepen. De onverwachte inval van de Chinezen was een groot succes, maar dankzij de luchtmacht konden de Geallieerden toch stand houden. Het grootste gebrek van China was het feit dat ze nauwelijks een luchtmacht hadden, in tegenstelling tot hun tegenstanders. Nu stonden de twee wereldmachten, het communisme en het Westen, tegenover elkaar en leek het conflict te escaleren. Generaal MacArthur verloor zijn geloofwaardigheid en werd naar huis gestuurd en generaal Ridgeway nam zijn plaats over.

Onderhandelingen

In het eerste jaar van het conflict was heel Korea een strijdtoneel, na een jaar vonden de meeste gevechten plaats rond de 38ste breedtegraad, die officieel als grens was vastgesteld. Beide partijen begonnen onderhandelingen over vrede, die voortduurden tijdens het gehele conflict, maar geen einde maakten aan de gevechten. Beide partijen waren bang voor gezichtsverlies wanneer ze toegaven, maar wilden tevens niet dat het conflict verder escaleerde. De Sovjet-Unie begon steeds meer te zien in de vreedzame coëxistentie van beide systemen en in de Verenigde Staten werd men in verlegenheid gebracht door de Zuid-Koreaanse leider Rhee, die autocratische trekken vertoonde. De Chinezen en Noord-Korea wilden geen vrede, de situatie tussen beiden verslechterde echter doordat de Chinese troepen gedwongen waren om van het Noord-Koreaanse land te leven, wat zwaar woog. Stalin verwachtte voordeel te halen uit het uitstel van de vredesonderhandelingen en wachtte de verkiezingen in de Verenigde Staten af. Onverwachts echter overleed hij op 5 maart 1953. Eisenhower werd de nieuwe Amerikaanse president en met de twee nieuwe leiders, Chroetsjev en Eisenhower, kwamen zaken in een stroomversnelling. Op 27 juli 1953 werd een staakt-het-vuren overeengekomen. Er werd geen vrede gesloten, maar de gevechten werden gestaakt.

Staakt-het-vuren

In de overeenkomst werd vastgelegd dat er een Demarcatielijn en een Gedemilitairiseerde Zone moesten komen. Twaalf uur na het verschijnen van de overeenkomst wordt het staakt-het-vuren van kracht. Van vrede is echter geen sprake en tot op de dag van vandaag hebben beide landen geen vrede gesloten.

Slachtoffers

Omdat de oorlog in Korea relatief snel voorbij was, wordt het conflict vaak als onbelangrijk afgedaan. Het aantal slachtoffers was echter groot, hoewel exacte cijfers niet te geven zijn.

Gevolgen van de oorlog

De oorlog had grote gevolgen. De Koude Oorlog werd erdoor gedefinieerd, de grootmachten vochten hun conflict uit in een derde land, maar zorgden er tevens voor dat het niet uit de hand liep. Bovendien werd de Koude Oorlog uitgebreid buiten Europa. De relatie tussen China en de Sovjet-Unie verslechterde, China voelde zich door de Sovjets gebruikt in het conflict. De relaties tussen de Westerse landen verbeterden echter. De houding van de Verenigde Staten tegenover de plaatselijke bevolking was ongeïnteresseerd, ze waren slechts pionnen in het politieke spel. Dit zou later in Vietnam opnieuw zo zijn. De Verenigde Naties werden vanaf dit moment gedomineerd door de Koude Oorlog.

Noord-Korea

Noord-Korea betaalde de hoogste prijs voor deze oorlog. Hoewel de economie vlak na de oorlog snel op gang kwam in tegenstelling tot die in Zuid-Korea, liep het daarna snel vast en tot op heden is de economie in Noord-Korea niet in staat de eigen bevolking te voeden.