Beginnen met stamboomonderzoek

Stamboomonderzoek (of: genealogie) is een hobby die de laatste jaren snel groeit in populariteit. Sinds de komst van internet zijn de mogelijkheden tot het beoefenen van deze hobby enorm toegenomen. Waren het vroeger vooral gepensioneerde mannen die in de archieven oude documenten uitplozen, tegenwoordig kan iedereen thuis achter de computer de gegevens over zijn voorouders achterhalen. Maar hoe begin je?

Stamboomonderzoek stap voor stap

1. Begin bij jezelf. Wie zijn je ouders, je grootouders, je overgrootouders? Vraag familieleden wat ze weten, zoek in trouwboekjes, oude fotoalbums enz. Probeer ongeveer 100 jaar terug te gaan, zodat je aansluiting kunt krijgen op het openbare deel van de archieven.
2. Kies een onderzoeksdoel. Wat wil je precies weten? Van wie je allemaal afstamt of wie er allemaal tot dezelfde familie behoren als jij (met dezelfde familienaam)? In het eerste geval ga je een kwartierstaat uitzoeken, in het tweede geval een genealogie. Om onnodig werk te voorkomen, kun je kijken of iemand anders jouw familie al heeft uitgezocht. Veel op internet gepubliceerde stambomen kun je doorzoeken op Stamboomzoeker.nl.
3. Kies een genealogisch computerprogramma. In zo'n programma kun je de gevonden gegevens invoeren en je kunt er allerlei overzichten mee maken. Een veel gebruikte programma is het gratis te downloaden Aldfaer.
4. Ga op zoek in de Burgerlijke Stand. Sinds 1811 houdt de overheid alle gegevens van geboorte, huwelijk en overlijden bij in de Burgerlijke Stand. Veel van deze gegevens staan tegenwoordig op internet.
5. Ga op zoek in de doop-, trouw- en begraafboeken (DTB). Voor gegevens van voor 1811 zijn we aangewezen op de kerkelijke registers, omdat de overheid toen vrijwel geen gegeven bijhield. Ook veel van deze gegevens staan tegenwoordig op internet.
6. Als je de primaire gegevens uit de Burgerlijke Stand en de DTB verzamelt hebt, kun je je stamboom verder aankleden door op zoek te gaan naar achtergrondinformatie. Bevolkingsregisters, notariële archieven, rechterlijke archieven, kerkelijke archieven, militaire archieven enz. geven allerlei informatie over het dagelijks leven van je voorouders. Wel is hiervan nog maar weinig op internet te vinden. Je zult er dus voor naar een archiefinstelling moeten.
7. De overzichten die je met je genealogische software kunt maken, kun je publiceren in een boek of op een website.

Een uitgebreidere versie van dit stappenplan is te vinden op Voorouders.net.

Archiefonderzoek

Voor gegevens die je niet op internet kunt vinden, zul je een archiefinstelling moeten bezoeken. Trouwens, het is ook altijd verstandig om gegevens die je op internet vindt, in de originele bronnen te controleren. Zijn er op internet geen scans van de bron te vinden, dan zul je voor die controle dus ook naar het archief moeten.

Archiefbezoek is in Nederland voor iedereen gratis. Wel wordt je bezoek geregistreerd en gelden er allerlei veiligheidsregels. Archieven van landelijke overheidsinstellingen vind je in het Nationaal Archief in Den Haag. Provinciale archieven vind je in de archiefinstellingen in de hoofdsteden van de provincies. Gemeentelijke archieven vind je in gemeentearchieven, stadsarchieven, streekarchieven of regionale archieven. Vroeger had elke gemeente zijn eigen archief, tegenwoordig werken veel gemeenten samen. Veel provinciale archiefinstelling fungeren tegelijk als archief voor een aantal gemeenten. De Burgerlijke Stand vind je altijd in de provinciale archieven én in de gemeentelijke archieven.