Spanje: Politieke indeling: De Spaanse staat

Het huidige Spanje zoals we dat vandaag kennen, was voor het eerst een politieke eenheid tijdens de Romeinse tijd. Weliswaar als een onderdeel van het grote Romeinse imperium. Een Spanjaard heeft zich nooit als een Spanjaard gevoeld, zijn genegenheid gaat uit naar zijn plaatselijke gemeenschap. Hoe is de vorming van de Spaanse staat uiteindelijk tot stand gekomen? Een overzicht:

Christelijk en Moors

Ten tijde van de Moorse overheersing, van 711-1492, was Spanje niet alleen opgesplitst in een Christelijk en Moors deel, maar waren deze delen vervolgens in kleinere rijkjes onderverdeeld.

Een vorstenhuis

Rond 1500 hebben katholieke “Spaanse” Koningen, Fernando en Isabel, al hun
verschillende rijken onder dezelfde vorstenhuis gebracht. Van een Spaanse eenheid was echter absoluut geen sprake.

Bestuurlijke centralisatie

Pas sinds de 18de Eeuw kwam de bestuurlijke centralisatie in Spanje voorzichtig opzetten, met een voltooiing in de 19de Eeuw.

Bureaucratisch

De bestuurlijke centralisatie in de 18de en de 19de Eeuw in Spanje was van een hoog bureaucratisch niveau. De afgelegen gebieden in Spanje hebben heel weinig van deze bestuurlijke centralisatie meegekregen. En er zijn nog al wat afgelegen gebieden te vinden in Spanje!

Culturele bewustwording

Tijdens het bestuurlijke centralisatie proces in Spanje, kwam vrijwel gelijktijdig in de verschillende en afgelegen gebieden het culturele bewustwording opzetten.

Politieke bewustwording

Zodra de culturele bewustwording in de verschillende en afgelegen gebieden zich openbaarde, kwam ook in de levenssfeer een zekere politieke bewustwording opzetten.

Tweede Republiek

Het proces van de bestuurlijke centralisatie en de culturele bewustwording en de politieke bewustwording in de verschillende en afgelegen gebieden in Spanje, ging door tot de Tweede Republiek (1931-1939).

Autonome rechten en een reden ontstaan Spaanse Burgeroorlog

Tijdens de Tweede Republiek gaf de staat officieel autonome rechten aan slechts 2 gebieden: Cataluña en het Baskenland. Dit is een van de redenen geweest waarom in 1936 de Spaanse Burgeroorlog uitbrak, op een hoop andere politieke trammelant na.

Franco bewind, centralistische dictatuur 1939-1975

Het bewind van Franco in Spanje was een rechtse, autoritair en een centralistisch dictatuur van 1939-1975. Franco probeerde met geweld en met zeer harde hand een nationale Spaanse eenheid te creëren.

Spaanse nationale eenheid

Ondanks het geweld van het bewind van Franco was de Spaanse nationale eenheid voor vrijwel iedere Spanjaard heel ver te zoeken. Nog in politieke zin, niet in culturele zin, nog in economische zin.

Gemeenschappelijke zaak

Uitzonderingen daargelaten, maar een Spanjaard is eigenlijk niet in staat om zijn inspanningen ten behoeve van de gemeenschappelijke zaak (lees: Spanje) te bundelen.

Plaatselijke gemeenschap (Regionalisme)

Tegenwoordig voelt een Spanjaard zich heus wel als een Spanjaard. Maar de grootste betrokkenheid van een Spanjaard gaat eerst naar zijn plaatselijke gemeenschap, dan pas naar de regio en pas dan naar het land Spanje zelf.

Aanslagen Madrid 11-3 (11-M)

Vlak na de aanslagen in Madrid (11-M) was het een van de hoogst zelden aangelegenheid in het leven van een gemiddelde Spanjaard, dat hij zich daadwerkelijk als een Spanjaard voelde, ook in de ver afgelegen Spaanse gebieden. Die donkere dag was een zeldzaam gevoel van een Spaanse eenheid te bespeuren onder het gehele Spaanse volk.

Afgelegen gebieden

Eeuwenlang zijn vele verschillende regio´s in Spanje zeer moeilijk bereikbaar geweest. Overwegend door natuurlijke omstandigheden. Men is eeuwenlang op zichzelf en op de plaatselijke gemeenschap aangewezen geweest. Men is eeuwenlang op de plaatselijke gemeenschap ingesteld geweest. Hier ligt vermoedelijk de kern waarom er een gebrek is aan het Spaanse nationale eenheidsgevoel.

Na de Franco dictatuur: democratische bestuursvorm

Uit alle macht is geprobeerd, na de Franco dictatuur, om terug te keren naar de democratische bestuursvorm.

Grondwet van 1978

Om iedereen in alle Spaanse gebieden en in alle afgelegen Spaanse gebieden zoveel mogelijk tot zijn recht uit te laten komen kende de nieuwe bestuursvorm In Spanje zowel centrifugale als centripetale kenmerken. Dit alles werd vastgelegd in de Spaanse Grondwet van 1978. de “Constitucion de 1978” van Spanje.