Antwerpen: Gouden Eeuw 1490-1530 eerste groeifase

De ontwikkleing van de stad Antwerpen in de 16e Eeuw was grandioos. Na Parijs was Antwerpen de grootste stad ten noorden van de Alpen. Vanuit economisch perspectief was Antwerpen een metropool. Internationale handel, jaarmarkten, economische bloei en culturele welvaart zette de Scheldestad en de Zuidelijke Nederlanden op de wereldkaart. Hoe Antwerpen groeide door het succes van de Brabantse jaarmarkten rond 1490. De eerste groeifase van Antwerpen tijdens de Gouden Eeuw, een overzicht:

Antwerpen aan de rivier de Schelde, de Scheldestad

Op de rechteroever van de rivier de Schelde ligt Antwerpen. Rond 1374 met slechts een kleine 7000 inwoners. Twee eeuwen later boodt Antwerpen, de Scheldestad, aan meer dan 100.000 inwoners onderdak.

Brugge tijdens de Middel Eeuwen: internationaal handelscentrum

Voordat de Gouden Eeuw in de 16e Eeuw aanbrak voor de stad Antwerpen, was de stad Brugge tijdens de Middel Eeuwen het internationaal handelscentrum van de Zuidelijke Nederlanden.

Brugge en Antwerpen: invoer van goederen:

Invoer van goederen in Brugge en Antwerpen waren oa:

• Rijnwijn,
• Engelse wol,
• Engelse lakens,
• Ivoor,
• Fluweel,
• Zijde,
• Suiker.

Brugge en Antwerpen: uitvoer van goederen:

Uitvoer van zowel Breugge als Antwerpen waren oa:

• Metaalwaren,
• Graan.

Begin van de Gouden Eeuw in Antwerpen: het succes van de Brabantse Jaarmarkten

Brabantse jaarmarkten werden 4 keer per jaar gehouden in:

• Bergen op Zoom en in
• Antwerpen.

De handelsystemen van Brugge en de Brabantse jaarmarkten vulden elkaar in eerste instantie heel goed aan. Politieke chaos in Brugge en het grote succes van de Brabantse jaarmarkten betekende uiteindelijk de ondergang van Brugge als internationaal handelscentrum en het begin van de Gouden Eeuw in de 16de Eeuw van de stad Antwerpen.

Groei van de Gouden Eeuw van Antwerpen: 1490-1520

Vanaf 1490 zou dertig jaar lang de stad Antwerpen groeien en bloeien als nooit te voren. Kenmerkend voor deze groei zijn:

• De Engelse lakeninvoer via Antwerpen,
• De komst van Portugese handelaars met hun specerijen,
• De komst van Zuid-Duitsers met hun handel (oa: Rijnwijn en zilver).

Bevolkingsgroei Antwerpen 1400-1560

Vanaf 1490 groeit de Antwerpse markt enorm. Graanprijzen zijn stabiel, de lokale markt groeit, werkgelegenheid neemt toe evenals de bevolking. Overzicht van de bevolkingsgroei van de stad Antwerpen tijdens de eerste groeifase van de Gouden Eeuw:

• Jaar 1400: 7.000 inwoners,
• Jaar 1480: 33.000 inwoners,
• Jaar 1526: 55.000 inwoners,
• Jaar 1560: 100.000 inwoners.

Gouden Eeuw van Antwerpen: ambachtslieden en kunstenaars

Kunstnijverheid bloeide en groeide tijdens de enorme groei van de Antwerpse markt en van de stad Antwerpen zelf. Het Sint-Lucasgilde in Antwerpen, die de kunstenaars en ambachtslieden groepeerde, vertoonde een grote groei tijdens het begin van de Gouden Eeuw van Antwerpen. De eerste 20 jaar van de 16de Eeuw kwamen 300 nieuwe meesters in het Gilde!

Vanaf 1520 groeivertraging ontwikkeling Antwerpse markt

Na 30 jaar ongekende groei zette rond 1520 een groeivertraging in de ontwikkeling van de stad Antwerpen en haar handel. Oorzaken van de groeivertraging van de ontwikkeling van Antwerpen zijn:

• Gevolgen van de Boerenopstand (1524-1525): een crisis in de Duitse markt,
• Export en inport via water werden gestoord door de Frans-Habsburgse oorlogen,
• Troepen van de Gelderse krijgsoverste Maarten van Rossum bedreigde Brabant,
• Sluiting van de Sontvaart (1532-1534).

Resultaten groeivertraging Gouden Eeuw van Antwerpen in 1520

De resultaten van de eerste groeivertraging tijdens de Gouden Eeuw van Antwerpen in de 16de Eeuw waren:

• Verminderde werkgelegenheid,
• Hoge graanprijzen,
• Sociale onlusten,
• Crisis op de Brabantse jaarmarkten,
• Vanaf 1530 raakte het jaarmarktsysteem zelfs in onbruik.

Lees verder

• Antwerpen: Gouden Eeuw, 2de groeifase: 1535-1565