De geschiedenis van het condoom

Wie kwamen er op het idee om condooms te gebruiken en waarom eigenlijk? Hoe zagen de eerste condooms eruit en hoe zijn ze zo populair geworden? Alles over de geschiedenis van het condoom van 6000 jaar geleden tot nu.
De geschiedenis van het condoom gaat terug naar de Egyptenaren. In eerste instantie werd het condoom voornamelijk gebruikt tegen verschillende ziektes en volgens sommigen zelfs om mismaakte geslachtsorganen te verbergen. De Egyptenaren bonden een linnen zakje om de penis van de man. De Grieken en Romeinen gebruikten geen linnen zakjes, maar geitenblazen. De oudste afbeelding van een condoom stamt uit 100 na Christus. Deze tekening is als rotstekening te zien in Frankrijk. Na de Egyptenaren, Grieken en Romeinen verdwijnt het condoom zeer lange tijd uit beeld. Pas tijdens een ernstige syfilisepidemie in de 16e eeuw duikt het condoom weer op. Dit keer specifiek tegen het overdragen van ziektes. De Italiaanse arts Gabriele Fallopius (1523-1562) schrijft dat een in water gedrenkt linnen zakje om de penis van de man ervoor zorgt dat syfilis niet overgedragen wordt. Het voorkomen van zwangerschappen komt in zijn verhaal niet voor, maar dat was dan ook streng verboden in die tijd. De katholieke kerk had veel macht en vond dat kinderen krijgen niet voorkomen mocht worden. Seks had een doel en mocht niet bedoeld zijn voor zomaar, dat was zondig. De in water gedrenkte linnen zakjes bleken wel zeer effectief. Fallopius is waarschijnlijk de eerste die een klinisch onderzoek heeft opgezet naar het gebruik van condooms. Van de 1100 mannen die aan zijn onderzoek meededen en de linnen zakjes gebruikten had niemand de ziekte opgelopen. In 1564 publiceerde hij zijn uitvinding. Dit was tevens de eerste gepubliceerde omschrijving van het condoom in het Westen.

Condoomwinkels

In deze tijd werden naast linnenzakjes ook zakjes van zijde gebruikt en visblazen. In de 18e eeuw werden deze vervangen voor de blinde darm van lammetjes, kalfjes en geiten. De darm werd eerst gedroogd en ingewreven met olie om het zo geschikt te maken voor gebruik als condoom. Het condoom werd in deze tijd steeds populairder en in 1750 openden de eerste condoomwinkels. Deze winkels werden over het algemeen geleid door vrouwen. Enkele jaren later werd er openlijk reclame gemaakt voor condooms en deze werden nu ook openlijk als anticonceptie gebruikt. De condooms hadden een groot voordeel boven de voorgangers, ze waren herbruikbaar. Na de daad werden ze gewassen en opgehangen om te drogen, waarna ze opnieuw gebruikt werden. De condooms hadden echter ook een nadeel, ze waren niet elastisch en moesten om de penis van de man gebonden worden. De condooms waren er dan ook in verschillende maten. De darmcondooms waren erg prijzig en ze werden dan ook vooral door de gegoede burgerij gebruikt.

De revolutie van het condoom

In 1844 veranderde het condoom drastisch. Het proces vulkanisatie werd uitgevonden waarbij rubber elastisch gemaakt kon worden. De condooms werden gemaakt door houten of glazen mallen in rubbervloeistof te dopen. Deze condooms waren wel elastisch en bovendien een stuk goedkoper dan de darmcondooms. De betrouwbaarheid was helaas wel een stuk minder, onder andere door de lengtenaad die over het condoom heen liep.

De verkoop van het condoom werd in 1911 officieel verboden. In 1929 bracht de Paus een brief uit waarin hij benadrukte dat condooms verboden waren en hij het gebruik ervan zwaar veroordeelde. Het feit wil dat hij condooms hiermee onder de aandacht van het grote publiek bracht. Condooms kregen wereldwijde bekendheid en de populariteit nam fors toe.

Rond deze tijd (1930) vond er nog een revolutie plaats in de productie van condooms. Latex werd uitgevonden. Latex is het sap van de rubberboom en werd voor 1930 gebruikt om rubber te maken, waarna van dat rubber condooms gemaakt werden. Nu deze extra stap uit het productieproces gehaald kon worden ging de prijs van condooms nog verder naar beneden. De condooms werden ook betrouwbaarder en een stuk langer houdbaar. Lag de houdbaarheid van rubbercondooms op slechts drie maanden, de latexcondooms waren (en zijn nog steeds) zo’n vijf jaar houdbaar. In de Tweede Wereldoorlog werd er ook nog geëxperimenteerd met nylon condooms. Deze bleken geen succes te zijn omdat ze veel statische elektriciteit opwekten. Latexcondooms werden de norm.

Hoewel de Paus nog steeds anti-condoom is, zijn condooms inmiddels wel bijna overal verkrijgbaar. Het verkoopverbod op condooms is in 1971 officieel opgeheven.