Geschiedenis van de doopjurk

Het gebruik om een kindje te dopen in een witte doopjurk bestaat nog niet eens zo lang. Voor 1800 kon doopkleding allerlei kleuren hebben. In veel gevallen droeg de baby geen speciale kleding als het werd gedoopt. Dat veranderde in de daaropvolgende eeuwen. Ook mode ging daarbij een rol spelen.

Doopkleding voor 1800

Voor 1800 werden er voor de doop nog geen witte doopjurken gedragen. Er was wel doopkleding, maar dan in allerlei kleuren, rood, paars, blauw of zelfs zwart (bij de adel).
Dopen in alledaagse kleding was ook heel gewoon. Soms werd er nog wel een wit kleed omheen geslagen. Een enkele keer fungeerde de zogenaamde toonjurk als doopjurk. Dat was een jurk die de baby droeg als er kraamvisite kwam.

Verschil tussen stad en platteland

Er was wel verschil in doopkleding tussen het platteland waar nog streekdracht werd gedragen en de stad.
In gebieden waar streekdracht werd gedragen, bleef het inbakeren van de baby namelijk veel langer in gebruik dan in de stad. Dat was in de doopkleding duidelijk zichtbaar.
Een bakerkind of wikkelkind droeg voor de doop vaak een jasje, mutsje en mitaines met daaroverheen een wikkelkleed.
Dat was een grote lap stof, meestal van zijde of sits (soms doorgestikt), die aan de onderkant met strikken werd gesloten. De ruimere bovenkant werd om het gezichtje van het kindje gedrapeerd. Het kindje werd zo lekker warm ingepakt.

Doopkleding na 1800

Pas in de negentiende eeuw werd het mode het kind in een witte doopjurk te laten dopen. Witte doopkleding symboliseert de zuiverheid en onschuld van het gedoopte kind.
Deze symboliek is terug te voeren tot de begintijd van de doop, toen men bijna naakt werd ondergedompeld en daarna een doopkleed aan kreeg.
“Men was bekleed met Christus in een nieuw leven”.

Mode

Doopjurken veranderden met de mode mee. Begin 1800 hadden de jurken een verhoogde taille. Op het bovenlijfje werden fijne borduursels aangebracht. Evenals op de mouwkop, het midden van de rok en de zoom.
Aan het eind van de negentiende eeuw werden doopjurken nog uitbundiger versierd. Ze waren vaak helemaal voorzien van stroken kant, afgewisseld met geborduurde stroken.

Familie traditie

Doopjurken werden en worden vaak heel zorgvuldig bewaard en meerdere malen gebruikt door baby’s uit dezelfde familie. In het Dagblad de Limburger van 10 september 1999 stond een stukje over een handgemaakt doopjurkje met mutsje en doopdoek uit 1923, waarin zestig familieleden waren gedoopt en dat nu een plaatsje had gekregen in het Limburgs museum.
Hier speelde mode een ondergeschikte rol. De jurk was een familie erfstukje geworden.

Veel doopjurken werden door naaisters, handige moeders of oma’s speciaal voor de gelegenheid gemaakt. Om aan mooie stof te komen zijn in het verleden heel wat trouwjurken verknipt.