Body-art: het versieren van je lichaam

Body-art is een manier om het lichaam te gebruiken als kunst. Je kunt het lichaam versieren door het laten zetten van een tatoeage, piercing, bodypainting of sieraden. Hoewel deze vorm van kunst al wereldwijd eeuwenoud is, is het in de jaren 70 van de vorige eeuw binnen de beeldende kunst beschreven als een stroming die voortkwam uit de conceptuele kunst en de performance.

Vanuit de kunstenaar

De kunstenaar gebruikt het menselijk lichaam als beeldend materiaal waarbij het resultaat tentoongesteld wordt. Een voorbeeld hiervan is bodypainting. Soms worden er fysieke grenzen gezocht, waarbij er bijvoorbeeld vreemde protheses geplaatst worden. Een andere grens is het bekende voorbeeld van de tentoonstelling “Bodies, the exhibition” in Amsterdam, waarbij overledenen of delen van het menselijk lichaam geprepareerd waren en tentoongesteld werden. Er zijn ook kunstenaars die het eigen lichaam gebruiken om verf aan te brengen op een doek.

Body-art in ons land

In verschillende culturen wordt al eeuwenlang het lichaam versierd met verf, inkt en sieraden. Hiervoor werden allerlei materialen gebruikt. In de Westerse wereld wordt body-art steeds populairder. Het gaat dan vooral om het kleuren van het lichaam of het laten zetten van piercings of tatoeages. Een eenvoudige vorm van lichaamsversiering is make-up en sieraden. We doen het om onszelf te onderscheiden van andere mensen, of om juist ergens bij te horen.

Eerste stap

Een piercing of tatoeage zijn definitieve versieringen van je lichaam. Ook al kun je een piercing verwijderen, het zal in de meeste gevallen altijd zichtbaar blijven dat er een gaatje heeft gezeten. Je kunt verschillende redenen hebben om deze versiering te willen hebben. Vraag je zelf eerst het volgende af:

• Wat is de reden dat je jezelf wilt onderscheiden? Zijn er misschien nog andere opties zoals make-up of kleding?
• Doe je het voor jezelf of voor je vrienden?
• Een piercing is ook permanent, het kan littekens achterlaten.
• Je moet er vanuit gaan dat een tatoeage voor altijd is, ook al kun je met een laserbehandeling een tatoeage laten verwijderen (dit kan bij sommige inktsoorten erg lastig of misschien wel onmogelijk zijn).
• Het laten verwijderen van een tatoeage is kostbaar en pijnlijk.

Een tatoeage

Je weet het zeker dat je een tatoeage wilt. Dan komt de vraag waar je hem het beste kunt laten plaatsen. Er zijn werkgevers die een vooroordeel hebben als jij op zichtbare plaatsen een tatoeage hebt. Wees voorzichtig met het plaatsen van de naam van je partner omdat een relatie nu eenmaal kan worden verbroken. Ook al ben je nog zo zeker van je partner, het leven kan soms raar lopen. Er zijn veel mensen die de naam van een dierbare zoals een overleden familielid of kind laten tatoeëren om deze dan voor altijd bij zich te dragen.

Waar laat je een tatoeage zetten?

Zorg dat je een goede tatoeëerder vindt die hygiënisch werkt en een vergunning heeft. Hij moet werken met schone naalden en verse inkt. De apparatuur voor het zetten van de tatoeage moet voor eenmalig gebruik zijn. Een tatoeëerder moet altijd een portfolio kunnen laten zien. Sommigen maken zelfs een exclusief ontwerp voor hun klant. Bespreek van tevoren alle mogelijkheden en geef goed aan wat je wil. Als een tatoeëerder zich niet aan de regels houdt, kan hij een boete krijgen of zijn vergunning kwijtraken.

Pijn

Hoewel iedereen een andere pijngrens heeft, is het zetten van een tatoeage over het algemeen pijnlijk. Zo zullen de delen van het lichaam die veel spierweefsel bevatten minder pijnlijk zijn zoals een bovenarm of dij dan bijvoorbeeld je enkel.

Nazorg

Bespreek met de tatoeëerder welke nazorg het beste is. Na het plaatsen van de tatoeage mag er gedurende twee weken geen wrijving zijn. Het duurt zo’n vier weken voordat de tatoeage is genezen. Als je in de zon komt, moet je het insmeren met zonnebrandcrème omdat de tatoeage anders kan vervagen.

Henna

Hennatatoeages en andere tijdelijke versieringen zoals make-up zijn een alternatief voor de permanentere versieringen. Ze kunnen worden aangepast al naar gelang iemands stemming en omstandigheden. Als er goede verf wordt gebruikt, blijft het enkele weken zitten waarna het vanzelf weer verdwijnt. Deze vorm van lichaamsversiering kwam in het verleden vooral voor in de Arabische, Afrikaanse en Indische culturen, maar wordt tegenwoordig ook bij ons toegepast.

Piercings

Ook over het plaatsen van een piercing moet je goed nadenken over de plek. Oorbellen worden meestal door iedereen geaccepteerd. Bepaalde piercings in het gezicht kunnen een bezwaar zijn voor een werkgever, zoals een receptioniste met tientallen piercings in het gezicht die ze door de wenkbrauwen, neus en tong draagt. Als je een tongpiercing laat zetten, zal dit zwellingen veroorzaken en het kan een aantal weken duren voordat dit is verdwenen. Soms kan iemand een paar dagen alleen maar vloeibaar voedsel verdragen. Een navelpiercing kan lastig te zetten zijn, omdat dit een deel van het lichaam is dat in beweging is en de rand van je broek eindigt hier vaak. Het duurt vijf maanden voordat een navelpiercing is genezen. Houd hier rekening mee als je dit van plan bent.

Wetgeving

Vanaf 1 juni 2007 is het in Nederland verboden voor kinderen onder de zestien jaar om zich te laten piercen of tatoeëren. Een uitzondering is hierop als een kind boven de twaalf jaar is in gezelschap van een ouder of voogd die erin toestemt dat het aangebracht wordt. Als de tatoeëerder of piercer zich niet aan deze leeftijdsgrens houdt, kan hij een boete of zijn vergunning kwijtraken.

Lees verder

• Cosmetische chirurgie: facelift voor een jonger uiterlijk
• Permanente make-up: wenkbrauwen
• Ongewenste lichaamsbeharing: hoe te verwijderen