Escher is het helemaal!

Escher was het helemaal; daarom had ik als kind ook een poster van hem op mijn kamer hangen. Hij werd geboren in 1898 in Leeuwarden. Het grappige is, dat het werk van deze man lijkt te blijven boeien zoveel jaar later nog, en dit geldt niet alleen voor mijzelf! Wat hij maakte waren houtsneden, houtgravures en lithografieën. van alle vakken op school was tekenen zo'n beetje het enige vak waar hij goede cijfers voor haalde.

Wie is hij?

Escher is een vermaard grafisch kunstenaar, die als basis van zijn werken onmogelijke constructies. Daarnaast ook gebruik van geometrische patronen die zelfs helemaal in elkaar passen, en studies van oneindigheid. De Necker-kubus en de Penrose-driehoek zijn goede voorbeelden van die studies rond onmogelijke objecten. Escher heeft een tijd in het buitenland gewoond, zoals in Spanje, Italie en Zwitserland (gebruikte bijvoorbeeld patronen van de Moren als inspiratie), maar begon pas vanaf zijn 40e de werken te maken die zo typerend zijn voor Escher. Daarvoor maakte hij vooral veel landschappen.

Eigen museum

Sinds 2002 is er een museum in Den Haag dat volledig gewijd is aan Escher: Escher in het paleis heet het (gevestigd in het voormalig paleis van koningin Emma aan de Lange Voorhout). Hier is goed te zien dat Escher een grote technische vaardigheid bezat, maar belangrijk nog is de grote hoeveelheid aan verschillende ideeën. Zijn werk, dat toch al best oud is, werd door jongeren een tijd terug zelfs 'popart' genoemd!

Simultane werelden

Dit kunnen we zien bij het werk Drie werelden; de drie werelden zijn: de bomen (weerspiegeld in de vijver, de bladeren die op de vijver drijven, en de vis die erin zwemt. Escher was ook gefascineerd door spiegelingen, wat hij hier duidelijk gebruikt. Verder speelt Escher ook graag met de verschillende dimensies; zo is er een bekend werk van hem dat tweedimensionaal is, maar waar een driedimensionaal object uit kruipt (een reptiel). Éen van mijn favorieten is het werk Klimmen en dalen, waarbij mensen zowel naar beneden als naar boven lijken te lopen.

Wiskunde

Maurits Cornelis Escher visualiseerde wiskunde op zo'n manier dat zowel leek als hoogleraar door zijn werken werden geboeid. Hij verstond de kunst om wiskundige ideeën op een slimme manier uit te beelden. Hiermee kunnen we Escher zien als één van de grootste personen op het grensvlak van de wiskunde en de kunst van deze en de vorige eeuw. Het is dan ook heel opvallend dat hij niet veel van wiskunde begreep en ook niet zag wat de inspiratie was van andere kunstenaars. Hij was eigenlijk gewoon een goed graficus met voorkeur voor de houtsnede, een goed meetkundig inzicht gecombineerd met een grote interesse voor wiskundige ideeën en een stevige werklust.

Fantastische werken

Er zijn zoveel hele bijzondere werken die Escher gemaakt heeft.... als voorbeeld zal ik noemen Andere wereld II, waarbij op verschillende plekken de wereld weer vanuit een ander standpunt wordt bekeken; in werkelijkheid puur onmogelijk. Bij Watervall is het de vraag hoe het water dat je ziet stromen, weer kan recycleren (de waterval, het wiel) en vooral ... waar het naartoe gaat. Dit is één van de beroemdste schilderijen van hem. Je blijft je gewoon afvragen hoe het zit...

Ook voor kinderen

Voor kinderen heeft men nu iets bedacht, een programma voor Windows op CD-rom, dat ook wel spiegelkunstenaar wordt genoemd. Een 9-jarig meisje won hiermee een prijs in de landelijke Escher-wedstrijd, opgezet door het Haagse Escher-museum. Dit programma is niet meer in de winkel te krijgen, maar wel te bestellen via internet.