Kunstmaand Ameland - kunstroute over het eiland in november

November is kunstmaand op Ameland. Sinds 1997 staat de hele maand november in het teken van de kunst. Over het hele eiland zijn er tentoonstellingen, in kerken en boerderijen, in musea en bij mensen thuis is er kunst op locatie te zien. In een binnentuin van een hotelcomplex, bij de vuurtoren, in een weiland, op rotondes en zelfs middenin de duinen staan kunstobjecten opgesteld, al is dit elk jaar op eigen wijze en op de locaties die dat jaar meedoen. Elke Kunstmaand krijgt een eigen thema mee. In 2023 is 'Energie' het verbindende begrip.

Het hele eiland als expositieruimte

• November als Kunstmaand Ameland
• Populair bij bezoekers en kunstenaars
• Opening in Landal Ameland State
• Podiumkunsten op het eiland
• Workshops en filmavonden
• Amelander Amateurkunst
• Titel
• Kunstmaand Ameland mobiel
• Agenda en Vriend
• Galerie November
• Locaties
• Kunstmaand logo en vlag
• Kunstmaand en corona

November als Kunstmaand Ameland

Kunstmaand Ameland is een tentoonstelling die over het hele eiland is verspreid en waar een grote verscheidenheid aan disciplines, techniek en materiaal en ook in stijlen is te zien. Tijdens Kunstmaand Ameland kom je abstract tot hyperrealisme tegen en alle varianten daartussen in, op ongeveer 30 locaties van ongeveer 80 kunstenaars. De aantallen kunnen per jaar verschillen. Alle exposanten komen uit de waddenregio: Nederland, Duitsland, Denemarken, Noorwegen en Zweden. Ook de kunstenaars van Ameland doen mee zij exposeren in een ruimte in Buren. In de loop van de jaren is het aantal locaties naar 40 gegroeid en de deelnemende kunstenaars naar honderd.

Kunstmaandcomité

Het eiland staat van begin tot eind november in het teken van kunst. Het organisatiecomité van plaatselijke liefhebbers is samen met gemeente en VVV Ameland maanden bezig met de voorbereidingen. Het comité houdt zich bezig met de werving van sponsoren, de publiciteitscampagne, de podiumkunsten en de logistiek. De allerbelangrijkste klus is de selectie van de kunstenaars. In de beginjaren boog een groepje eilander kunstenaars - Tom Beijl, Margreet Halma, Bea van Twillert, Jan Epping, Mariëlle Buckinx en Timo de Smet - zich een jaar voorafgaand aan de Kunstmaand over de exposanten. Zij noemden zich kunstenaarsgroep Noordpunt. De zes selecteerden op genre en materiaalgebruik en letten op variatie in het aanbod. Sinds 2009 is Pieter Smit, voormalig directeur VVV Ameland, zakelijk leider van Kunstmaand Ameland. In 2011 werd een professional ingehuurd om een deel van de organisatorische taken over te nemen en werd een artistiek leider aangetrokken. Vanaf 2017 was dat Gitte Brugman. In 2018 worden, vanwege de kosten, uitvoerende taken grotendeels overgenomen door vrijwilligers. In 2023 is Renée Korbee de curator, verantwoordelijk voor selectie van exposanten en expositieruimtes, het inrichten van de tentoonstellingen en de kwaliteit en de diversiteit van de kunstwerken.

Populair bij bezoekers en kunstenaars

In de loop der jaren geniet de Kunstmaand Ameland meer en meer landelijke en internationale bekendheid. Kunstenaars melden zich spontaan aan. Velen willen graag meedoen en exposeren op het eiland. De populariteit van de Kunstmaand mag een pluim voor de organisatie en selectiecommissie genoemd worden. Er komen duizenden mensen speciaal voor de Kunstmaand naar het eiland.

Criteria

De kunstenaars die mee mogen doen moeten op professionele basis met de kunst bezig zijn. Dit kan uiteraard parttime zijn. De Kunstmaand wil een gevarieerd aanbod presenteren. Behalve schilderkunst is er videokunst, beeldhouwkunst, grafiek, design, textiel, installaties en foto’s aan te treffen. De kunst hangt in galeries, hotels, groepsverblijven, gemeentehuis, zorgcentrum, musea en kerken, maar ook buiten in tuinen en in de natuur. Corona heeft wel wat veranderd voor de organisatie. Zo is het gemeentehuis zelf niet meer open als tentoonstellingsruimte, maar is er kunst in de tuin rond het gemeentehuis te zien. Kunstmaandlocatie woonzorgcentrum De Stelp heeft sinds corona ook het beleid gewijzigd en laat de bezoekers niet meer door de voordeur maar door de auladeur naar de tentoonstelling gaan. De bezoekers hoeven op deze manier niet door het woonzorgcentrum om de kunst te kunnen bekijken.
De kunst op de rotondes van het eiland ontberen in 2023 de beelden die de eilanders en eilandbezoekers zo mooi op de Kunstmaand wezen. Al enkele jaren voor 2023 is de Kunstmaand organisatie afgestapt van de rotonde beelden. De wegwijzers moesten ervoor worden verwijderd, om plaats te maken voor de beelden. En dat terwijl de hoofdfunctie van het centrum van de rotonde juist het wijzen van de weg is. De logistiek rond het halen en brengen van de grote beelden werd tevens bezwaarlijk. In de loop van de jaren is er steeds wat minder buiten kunst te zien. De Kooiduinen vormen een positieve uitzondering. In het duingebied bij de Kooiplaats leidt een wandelroute langs diverse kunstwerken van verschillende kunstenaars.

Opening in Landal Ameland State

De opening van Kunstmaand Ameland is op of rond de eerste dag van november. De openingshandeling wordt een een speciaal daarvoor uitgenodigde gast - vriend, burgemeester, gedeputeerde, minister, ambassadeur - verricht in Landal Ameland State, sinds Landal Greenparcs als hoofdsponsor van het evenement optreedt.

Podiumkunsten op het eiland

Elke zaterdagavond tijdens de Kunstmaand zijn er podiumkunsten te beluisteren. Het is een onmisbare kunstvorm van de Kunstmaand geworden. Grote namen zoals Liesbeth List, Mathilde Santing, Greetje Bijma en Nynke Laverman zongen in de grote kerk in Hollum. Tangerine, Petra Berger en Gerrit Breteler werden uitgenodigd. De hervormde kerk is vanwege zijn ruimte en prachtige akoestiek het podium voor de concerten. De podiumkunsten worden geselecteerd door de werkgroep Podiumkunsten, met elk jaar een nieuw programma.

Workshops en filmavonden

Tijdens de Kunstmaand worden workshops georganiseerd voor bezoekers die het leuk vinden zelf eens aan kunstzinnige expressie te doen. De workshops worden gegeven door kunstenaars die zelf ook exposeren op Ameland. Linosneden, etsen, creatief schrijven, houtsnijden, monoprint, schilderen; het is slechts een greep uit de vele workshops die in de loop der jaren zijn gegeven.
Ook worden er rondleidingen en lezingen over kunstonderwerpen georganiseerd en is er een aantal keren in november een literair café.

Noordelijk Film Festival

Op het eiland draaien soms films uit het programma van het Noordelijk Film Festival, dat begin november. De filmzaal was eerst in de Burgemeester Walda School in Nes. In 2023 doet het Natuurcentrum aan de Strandweg te Nes dienst als filmzaal en programmeert Kunstmaand zelf films.

Amelander Amateurkunst

Ameland kent een aantal professionele kunstenaars, die sinds jaar en dag meedoen aan de Kunstmaand, maar ook een groot aantal mensen die de kunsten op amateurbasis beoefenen. In 2012 wordt voor de eerste keer Amelander Amateurkunst toegevoegd aan de Kunstmaand. In een aantal locaties in Buren hangen tientallen Amelander schilders en fotografen hun schilderijen, tekeningen en foto's ten toon. Tien jaar later zijn daar handwerken en handvaardigheden aan toegevoegd.

Titel

Sinds 2001 heeft elk jaar een titel:

• 2001 - Licht
• 2002 - Een Zomerdag in November
• 2003 - Vakantieliefde
• 2004 - Novemberdroom
• 2005 - Al Dwalend
• 2006 - Weerzien
• 2007 - Eindeloos November
• 2008 - Natuurlijk November
• 2009 - Dertiende Druk
• 2010 - Glashelder
• 2011 - Eb en Vloed
• 2012 - Eiland
• 2013 - Ontmoeting
• 2014 - Terug naar de Kust
• 2015 - Zee van Licht
• 2016 - Over de horizon
• 2017 - Tweede Natuur
• 2018 - Ameland Verbindt
• 2019 - In beweging
• 2020 - Langzaam - niet doorgegaan
• 2021 - Zilver - editie 25
• 2022 - Smoel
• 2023 - Energie
• 2024 - Onbegrensd

Kunstmaand Ameland mobiel

Kunstmaand Ameland is te volgen via de smartphone.
De locaties staan in de mobiele website www.ameland-actueel.nl. Alle exposanten staan genoemd in Locaties in de rubriek Attracties & Musea onder Kunstmaand.

Erfenis

Delen van de Kunstmaand blijven op Ameland; kunstwerken worden aangekocht, restanten van een buitenwerk blijven in de natuur staan en worden door de natuur teruggenomen of hele beelden blijven gewoon nog even hangen. In 2008 maakte beeldhouwer Gert Senema een beeld uit een iep. Het beeld siert sindsdien het plantsoentje langs de J.W. Burgerstraat midden in Hollum. In 2007 maakte Johan Sietzema een beeld in de duinen van Hollum, waarvan het de bedoeling was dat de natuur het beeld zou doen afbrokkelen en terugnemen. Een jaar later was het beeld van zand en beton grotendeels verdwenen, zoals bedoeld. De aardtonofoon van Martien Groeneveld, het experimentele muziekinstrument dat op Ameland zijn wereldprimeur kreeg en klanken uit de aarde geluid deed opstijgen, bleef na de Kunstmaand van nog maanden staan en bruikbaar.

Agenda en Vriend

De Kunstmaandcommissie geeft elk jaar een Kunstmaand agenda uit. De agenda bevat veel foto’s en informatie over de kunstenaars. De dag van de opening van de Kunstmaand is de eerste dag dat de agenda te koop is.
Om de jaarlijks terugkerende kunstevenement te ondersteunen kun je Vriend worden van de Kunstmaand. Voor een vriendenbijdrage van 30 euro krijg je een uitnodiging voor de opening, de kunstagenda en de nieuwsbrief. Word je voor 80 euro Vriend dan krijg je bovendien 10% aankoopkorting op een kunstwerk. De Kunstmaand vraagt wel om tenminste drie jaar Vriend te blijven.

Galerie November

In 2011 krijgt de Kunstmaandorganisatie de beschikking over een eigen expositieruimte en noemt het Galerie November. Hier zijn het hele jaar rond kunstwerken te zien.

Locaties

De Kunstmaand kent een aantal vaste locaties in de dorpen Hollum, Ballum, Nes, Buren en buurtschap Kooiplaats. Ook komt er elk jaar wel een locatie bij of valt er een af. Zo waren er in 2019 voor het eerst geen beelden te zien op de rotondes.

Buren

• Amelander Paradijs
• De Vleijenhof
• Kampeerboerderij't Hoefijzer
• Kampeerboerderij Ritskemoei
• Klein Vaarwater
• Koaikershuus en Kooikersdunen
• Landbouw- en Juttermuseum Swartwoude
• Resaurant StrAnders
• Strandhuys
• Visvijver 't Nijlân

Nes

• Ameland State
• Burgemeester Walda School
• De Rentmeester
• Doopsgezinde kerk
• Galerie November
• Hervormde kerk
• Hotel Ameland
• Hotel Noordsee
• Kampeerboerderij Kievitshoeve
• Kerkplein
• Natuurcentrum Ameland
• Ostrea
• Rotonde
• Sint Clemenskerk
• Sjoerd
• Toren

Ballum

• Brink
• Gemeentehuis
• Hervormde kerk
• Hotel Nobel
• Roosdunen
• Rotonde
• Strandpaviljoen Ballum

Hollum

• Amelander Kaap
• Boomhiemke
• De Plaats
• Duinen bij de vuurtoren
• Galerie Atelier 31
• Golfbaan
• Herenwegkerk
• Hervormde kerk
• Maritiem Museum Abraham Fock
• Molen De Verwachting
• Museum Sorgdrager
• Qurios
• Rotonde
• Sier aan Zee
• The Sunset
• Westerlaankerk

Kooiplaats

• Koaikershuus
• Kooikersdunen

Kunstmaand logo en vlag

Kunstmaand Ameland voert het logo van een vierkant verdeeld in vier vierkantjes, met in elk blokje een schelp, een kokkel. Elk vierkantje heeft een eigen kleur, een sobere kleur die past bij zand, zee en slik. In 2018 wordt het logo iets opgefrist en krijgt het logo een lichtere achtergrond.

Lees verder

• Oud-burgemeester van Ameland: Albert de Hoop
• Museum op Ameland - Vuurtoren, Bunker, Molens en meer
• Keunstwurk voor Kunstwerk in provincie Friesland
• Vuurtoren van Ameland aan de Oranjeweg bij Hollum