Maria van Antiochië

Maria wordt geboren in 1145 als dochter van Raymond van Poitiers en Constance van Antiochië. Zij zou later trouwen met keizer Manuel I Komnenos. Tijdens haar leven werd ze vergeleken met Aphrodite (de godin van de liefde, de schoonheid, de seksualiteit en de vruchtbaarheid). Ze was regentes voor haar zoon totdat ze jammerlijk aan haar einde kwam.

Jeugd

Haar vader wordt in 1149 vermoord in de slag bij Inab. Eerst verandert er weinig in het leven van Maria totdat haar moeder hertrouwd met Reynald de Châtillon in 1153. Maria is dan 8 jaar en haar wrede stiefvader is een heel ander figuur dan haar biologische vader was.

Huwelijk

Wanneer de 14 jarige Maria in 1159 met de Byzantijnse Keizer Manuel I trouwt schijnt zij een schoonheid te zijn. Choniates , een staatsman tot zijn dood in 1215 en historicus (zijn boeken beschrijven het imperium vanaf 1118 tot 1206) beschrijft haar als een immer lachende, liefhebbende Aphrodite, een glanzende verschijning, charmant, openhartig en met een fijn karakter.Nog een tijdgenoot Constatijn Manasses beschrijft haar schoonheid als zo verblindend dat het de toeschouwer trof als een bliksemschicht. Hij beschrijft haar verder als een goede lichte teint, symmetrisch van bouw, dik blond haar, rode goed getekende mond, blik zacht en glanzend met bedaarde, koninklijke manieren. Maar de bevolking van het Byzantijnse rijk is niet zo gecharmeerd van een keizerin afkomstig uit Antiochië. De afkeer van het volk ten opzichtig van Maria neemt nog toe wanneer haar broer Bohemund die deze onrechtvaardigheid tegenover zijn zus niet kan verdragen wraakzuchtig ten aanval tegen het Byzantijnse rijk trekt.

Rol als keizerin

In tegenstelling tot de eerste vrouw van Manuel was Maria actief in haar rol als keizerin. Zij werd ook betrokken bij ontvangsten van buitenlandse gezanten. In 1167 wanneer de tolk Aaron Isaakios bezoekers uit Italië tijdens het vertalen de raad geeft niet te snel toe te geven omdat er nog meer voor hun inzit, laat Maria de onderhandelingen onderbreken. Ze vertelt haar echtgenoot onder vier ogen wat de tolk gezegd heeft. De keizer is furieus en beschuldigd de tolk van insubordinatie. De straf is wreed, zijn ogen worden uitgestoken en zijn bezittingen ingenomen.

Troonopvolger

Het duurt lang voordat Maria zwanger wordt en als het eindelijk zover is in 1166, komt het jongetje helaas te vroeg en levenloos ter wereld. Maria is dan 21 jaar. Dit leidt in 1167 tot de ondergang van commandant Alexius Axouch, die ervan beschuldigd wordt d.m.v. tovenarij en vergiften de miskraam veroorzaakt te hebben. Maar uiteindelijk is het zover, op 14 september 1169 wordt de lang verwachte erfgenaam Alexius II, Manuels enige wettige zoon geboren. Dit was een enorme gebeurtenis. Tijdens de bevalling week Manuel geen ogenblik van Maria’s zijde en er was zelfs een astroloog aanwezig zodat zo snel mogelijk de toekomst van de boorling voorspeld kon worden. Manuel liet 18 maanden daarna alle edelen bij hem komen en liet ze trouw zweren aan zijn zoon en beloven Maria te accepteren en te ondersteunen als regentes en haar te helpen om de belangen van haar zoon te behartigen. Wel liet hij hierin ook vastleggen dat Maria na zijn overlijden non zou worden om te voorkomen dat er gevaar optrad voor Alexius rechten op de troon.

Regentes

Op 24 september 1180 sterft Manuel en Maria neemt het regentschap voor haar 11 jaar oude zoon op haar schouders. Ze staat nog steeds vanwege haar afkomst en Manuels pro-Latijnse-sympathieën daarna behoorlijk ter discussie en de kritiek op Maria als regentes is dan ook groot. Zij wordt dan ook Xene (de buitenlander) genoemd . Ze legt zoals belooft aan haar echtgenoot haar keizerlijke gewaden af en kleedt zich als een non. Vanwege haar rol als regentes kan ze zich natuurlijk niet terugtrekken in een klooster. Zelf staat ze niet achter haar rol als non en dat wordt al een paar maanden na de dood van haar man duidelijk. Ze begint een verhouding met haar adviseur staatszaken Alexius, een neefje van haar overleden echtgenoot en dus een belanghebbende voor de troon. Ze gebruikt haar charmes om de steun van de ambtenaren en hovelingen te verkrijgen maar het gaat financieel slecht met het land en het gemor onder de bevolking neemt toe. Het gerucht gaat dat Alexius van plan is te trouwen met Maria en de macht over de troon te grijpen door haar zoon af te zetten. Echter dit zou betekenen dat Maria haar eed moet breken, niet alleen de eed aan haar gestorven echtgenoot maar tevens de eed aan de kerk. Er wordt schande van gesproken. Intussen is Alexius (de zoon) opgegroeid tot een wat onverantwoordelijke knaap die zich bezighoudt met gokken, jagen en wagenrennen maar geen politieke belangstelling toont.

Ook in het buitenland wordt met een schuin oog naar Maria gekeken. Haar halfzus en de Andronicus, de neef van Manuel, die voor de geboorte van Alexius recht hadden op de troon wakkeren de geruchten aan dat de verhouding van Maria gevaar oplevert voor de rechtmatige keizer. Er breken plunderingen uit in de hoofdstad en Maria is gedwongen het leger te mobiliseren tegen de rebellen. De regentes wordt hierna nog impopulairder en Andronicus maakt hiervan gebruik om haar te beschuldigen van corrumperen van de zuiverheid van de troon. Hij eist dat Maria zich terugtrekt in het klooster. Er vindt een bloedbad plaats en uiteindelijk neemt Andronicus de macht over. Op 16 mei 1182 kroont hij de jonge Alexius en wordt hijzelf de nieuwe regent. Maria wordt hierna beschuldigd van hoogverraad. Ze wordt opgesloten in een klooster waar ze wordt mishandeld door haar bewakers.

Het einde van haar leven

Haar zoon van 13 jaar wordt gedwongen de papieren om haar tot de dood te veroordelen te tekenen. Aan het einde van het jaar 1182 werd Maria (37 jaar oud) gewurgd en in zee geworpen. Haar zoon overleeft zijn moeder slechts twee maanden voordat ook hij wordt vermoord. Na de dood van Maria worden al haar portretten overgeschilderd. De mooie vrouw wordt vervangen door een oud en gerimpeld besje. Dit om te voorkomen dat het volk uiteindelijk toch medelijden zou krijgen met het trieste lot van de mooie keizerin.