Mythen en Sagen - Oedipus

Oedipus is een bekende figuur in de Griekse Mythologie, de mythe over hem doet dan ook veel stof op waaien. Een zoon die zijn vader vermoordt om zijn moeder te kunnen beminnen, dat hoor je natuurlijk ook niet elke dag.

De mythe van Oedipus

Oedipus was de zoon van Laios (de koning van Thebe) en Iocaste.

Door een Orakel werd voorspeld dat hij zijn vader zou vermoorden. Daarom bindt zijn vader hem vast, en laat hem door een herder diep in de bergen brengen, om hem op deze manier te doden. De herder kan het echter niet over zijn hart verkrijgen om Oedipus daar achter te laten, en geeft hem mee aan een paar ruiters. Later verneemt Oedipus de voorspelling van het Orakel, waarna hij vlucht.

De jaren verstrijken en op een dag komt hij op een kruising een gezelschap tegen, dat een oude man met paard en wagen van de weg wil duwen. Oedipus ziet het gebeuren en gaat erop af, de oude man slaat hem echter neer. Oedipus vermoordt hierna het hele gezelschap, slechts een man weet te ontsnappen. Wat Oedipus niet weet, is dat bij het gezelschap ook zijn vader hoorde, de voorspelling van het Orakel is dus uitgekomen.

De Sfinx van Thebe

Oedipus reist verder, naar Thebe. Deze stad wordt bewaakt door een sfinx. Iedereen die het raadsel van de sfinx niet kan oplossen, wordt gedood. Het raadsel luidde: "Welk dier loopt 's ochtends op vier benen, 's middags op twee benen en 's avonds op drie?"

Slimme Oedipus weet het antwoord wel, waarna de stad is verlost van de sfinx. Het antwoord is eigenlijk heel simpel: de mens. (als baby kruip je, dus vier benen, als volwassene loop je op twee benen, en als je oud bent, loop je met een stok, dus met drie benen. De stad is Oedipus zo dankbaar dat ze hem aanwijzen als koning. Hij had natuurlijk zijn vader vermoord, die koning van Thebe was. Hierdoor trouwt hij echter met zijn moeder Iokasten.

Een tijdje is alles koek en ei, tot Thebe wordt getroffen door de pest. Kreon werd naar het Orakel van Delphi gestuurd, om raar te vragen. Het Orakel zegt hem dat de pest is uitgebroken omdat er een moordenaar rondloopt in de stad, die echter nooit werd gestraft voor zijn daden. Deze moordenaar was degene die de vorige koning had vermoord, Oedipus zelf dus.

Er werden twee doden naar de blinde ziener Tiresias gestuurd, die vertelt hen dat Oedipus de dader is. Oedipus kon niet verkroppen dat hij én zijn vader had vermoord, én de liefde had bedreven met zijn eigen moeder. Hij wilde zijn moeder vermoorden, toen hij echter haar kamer binnenkwam, had zij al zelfmoord gepleegd. Uit woede begon hij op het lijk in te steken, waarna hij met een gouden speld zijn eigen ogen uitstak.

Hierna begint hij een zwerftocht.

Een Oedipuscomplex

Uit de mythe van Oedipus is een woord ontstaan wat nog wel eens gebruikt wordt in onze taal: een oedipuscomplex. Het woord betekent: aan de door seksualiteit bepaalde instinctieve erotische binding van het kind aan zijn ouders, waarbij met name de zoon zich aangetrokken voelt tot de moeder (en de vader als concurrent ziet). (naar Freud) Doet dit verschijnsel zich voor bij een meisje, dan wordt het een electracomplex genoemd, naar de mythe over de dochter van Agamemnon, ook een figuur uit de Griekse Mythologie.