Vulkaaneifel: de legende van Genoveva van Brabant

De Genovevaburcht in Mayen, in de Duitse Vulkaaneifel, dankt haar naam aan een oude legende. De heldin van de legende is Genoveva van Brabant, de dochter van de Hertog van Brabant. Het verhaal dat dateert uit de achtste eeuw, gaat over haar zoontje Schmerzenreich, over haar man Siegfried en over de jaloerse en listige Golo. De legende van Genoveva leeft ook nog verder in de Genovevahöhle bij Kordel en in de Genovevakapel nabij Thür.

De legende

Genoveva en Siegfried

We bevinden ons in de achtste eeuw. Genoveva van Brabant, dochter van de Hertog van Brabant, is getrouwd met Siegfried. Ze leven samen in een burcht in Mayen. Maar paltsgraaf Siegfried moet in 732 mee gaan vechten met Karel Martel tegen de Saracenen. Hij moet zijn mooie vrouw alleen achterlaten.

Ridder Golo

Ridder Golo die over haar moet waken tijdens de afwezigheid van Siegfried ziet hier zijn kans en tracht Genoveva te verleiden. Ze laat zich niet doen maar wanneer Siegfried terugkomt na de overwinning op de Saracenen nabij Poitiers, vertelt Golo hem dat Genoveva hem bedrogen heeft. Ondertussen is Genoveva ook bevallen van een kind, een jongen, Schmerzenreich.

Genoveva en Schmerzenreich verbannen

Siegfried is razend en verbant zijn vrouw en kind. Een jager moet hen naar het bos brengen en doden. De jager heeft medelijden met de vrouw en haar kind en laat hen leven. Als bewijs voor hun dood neemt hij de ogen van een hond mee. Genoveva wil haar man niet ontrouw zijn en verbergt zich in een grot. Ze leeft van vruchten, kruiden en de melk van een hinde.

Siegfried vindt zijn vrouw en kind terug

Wanneer Siegfried zes jaar later gaat jagen, achtervolgt hij de bewuste hinde. Bang vlucht de hinde de grot in en zo ontdekt Siegfried na jaren zijn vrouw en kind. Genoveva vertelt hem de waarheid en ze mogen terug mee met Siegfried. Siegfried erkent zijn zoon. Golo wordt opgepakt en gevierendeeld door vier ossen die nog nooit een ploeg hebben getrokken. Het harde leven in het bos heeft Genoveva verzwakt en getekend. Enige tijd later sterft ze dan ook, maar in vrede omdat de schande over haar persoon is opgeheven.

De Genovevaburcht in Mayen

In Mayen (B) staat de Genovevaburcht. De toren draagt de naam van Golotoren. De Genovevaburcht werd gebouwd in 1280. Nu is er in de voormalige paardenstal van de burcht het Eifelmuseum, waar je meer leert over het leven in de Eifel. In de eigenlijke burcht worden bruiloften en festiviteiten georganiseerd en op het binnenhof vinden iedere zomer de Burgfestspiele plaats. Wanneer je in de Golotoren naar boven klimt, wordt je beloond met een schitterend uitzicht over Mayen en de streek. Om en rond de Genovevaburcht zijn er regelmatig activiteiten. Zo is er de Hexen- und Magiermarkt eind oktober en de Stein- und Burchtfeste in september. Ook tijdens de Adventstijd is het heel sfeervol rond de burcht. De Golotoren wordt dan omgetoverd tot een brandende kaars die je al van ver kan zien. In april 2018 werd er naast de Genovevaburcht een beeld geplaatst van Genoveva van Brabant. Naast het beeld hangt een plaatje met uitleg over de legende.

De Genovevahöhle nabij Kordel

De Genovevahöhle ligt nabij Kordel (C), zo'n 16 kilometer ten noorden van Trier. De grot zelf ligt zo'n 4 kilometer ten zuiden van Kordel en je komt bij de grot via een bewegwijzerde wandelroute. De Genovevagrot is een grot in zandsteenrotsen, ontstaan door de langdurige werking van stromend water. Tot het midden van de 19de eeuw heette de grot Kuttbachhöhle. Een ambtenaar uit Mayen werd in die periode overgeplaatst naar de streek rond Kordel. Tijdens een wandeling kwam hij voorbij de grot. Het herinnerde hem aan de legende uit zijn thuisstad. Zo werd de naam Kuttbachhöhle veranderd in Genovevahöhle.

De Genovevakapel nabij Thür

Nabij Thür (A), een klein plaatsje tussen Mayen en Mendig bevindt zich een bedevaartskapel gewijd aan Genoveva. Op het altaarbeeld zien we de vierendeling van Golo. In de muur van de kapel een dubbele grafsteen voor Genoveva en Siegfried. Andere bronnen spreken van een grafsteen voor Siegfried en Schmerzenreich, zijn zoon.

Genoveva van Brabant in de kunst

De legende van Genoveva van Brabant, niet te verwarren met die van Geneviève van Parijs, raakte wijd en zijds bekend, mede door de romantiek uit die periode. Ook het mythische van de streek droeg hiertoe bij: uitgestrekte bossen, rivieren, watervallen, burchten en kastelen, grotten... Meer was er niet nodig om kunstenaars en schrijvers in de ban van Genoveva te brengen. Onder de bekendste werken:

• Geneviève de Brabant: operette van Offenbach
• Genoveva: opera van Robert Schumann
• Genoveva van Brabant: boek in twee delen van Stijn Streuvels
• De Schone en stichtende historie van Genoveva van Brabant: kortere versie van Stijn Streuvels vorige boeken