De Slag bij Verdun

Wanneer men een loep legt op de Eerste Wereldoorlog komt men vaak uit op de veelbesproken Slag bij Verdun in 1916. Deze bloederige prestigeslag mondde uit in een van de grootste veldslagen in de wereldgeschiedenis.

Slag bij Verdun

Wanneer men een loep legt op de Eerste Wereldoorlog komt men vaak uit op de veelbesproken Slag bij Verdun in 1916. Deze bloederige prestigeslag mondde uit in een van de grootste veldslagen in de wereldgeschiedenis. Frankrijk en Duitsland waren de hoofdrolspelers op een grauw decor. Van 21 februari 1916 tot 19 december 1916 werd op een slagveld van nauwelijks tien bij tien kilometer gestreden voor vriend en vaderland; 700.000 doden, gewonden en vermisten ten gevolgen.

De Slag bij Verdun vond zijn oorsprong toen de Duitse opperbevelhebber Falkenhayn besloot dat de belangrijkste bondgenoot van grote vijand Engeland vernietigd moest worden: Frank- rijk.Om dit te bereiken moest er een belangrijk oorlogsdoel worden aangevallen dat de Fransen met man en macht zouden verdedigen en waarvoor men tot de laatste snik bereid zou zijn het Franse leger op te offeren. Verdun was hiervoor de geschikte plaats. De Franse plaats bewaakte de Noordelijke zijde van de Champagne vlakte en daarmee ook de toegang tot Parijs. Het was een belangrijke garnizoensplaats met een versterkte citadel.

Zowel aan Duitse als aan Franse zijde maakte men zich klaar voor een veldslag. De Duitse insteek achter de voorbereiding was om de Franse linie volledig van de kaart te vegen. Onder andere 1200 kanonnen waren dan ook opengesteld voor dit einddoel. Aan Franse zijde namen ze de voorbereidingen op de slag veel minder serieus. Hoewel zij wisten dat er geruchten gingen kwamen zij met excuses als ‘Verdun vormt geen aanvalsdoel’ en andere dingen. Het ondoordringbare heuvellandschap met zijn forten werden slechts mager bemand.

Bij de slag van Verdun hebben de Fransen ook een zekere dosis geluk gehad. Toen de Duitsers besloten om hun offensief uit te stellen voor tien dagen kregen de Fransen de kans om hun linie sterker te maken. Was de nacht van 11 op 12 februari een rustige geweest dan was de geschiedenis waarschijnlijk geheel anders verlopen.

Negen uur lang duurde het meeste verschrikkelijke bombardement dat men destijds had gekend. De rechter Maasoever werd op 21 februari bekogeld en de slag van Verdun vond zijn aanvang. Vervolgens wisten de Duitser op 25 februari het onneembaar geachte fort Douaumont te veroveren en Verdun lag voor het grijpen.

De Franse namen door het aanstellen van Pétain maatregelen en hij liet onder andere de linker Maasoever ernstig verstevigen om zo tijd te winnen om versterkingen aan te voeren. Het plan werkte en zo stonden de Franse weer sterker in hun schoenen. De Duitsers zagen in dat hun vorderingen stagneerde en zij beraamden een nieuw plan: Het aanvallen van beide Maasoevers tegelijkertijd.

Aan de linker Maasoever was het doel voor de Duitsers vooral om de artillerie, die hun veel schade bezorgde, uit te schakelen. De Fransen dwarsboomden dit streven echter hardnekkig. Toch viel de linkerflank uiteindelijk na drie maanden toen de Duitsers de Franse linie met 500 kanonnen genadeloos beschoten en de Franse linie met de grond gelijk maakten.

Over de rechter Maasoever liep het echter minder over rozen voor de Duitsers. Er kwamen maar geen vorderingen in het offensief en hun eerste aanval bleef dan ook zonder succes. Aan Franse zijde werd vervolgens Pétain vervangen door vechtersbaas Nivelle. De nieuwe generaal wist ook het tweede offensief van de Duitsers op Fort Vaux. Tot verassing van de Duitsers kwamen de Fransen in de tegenaanval door een poging te doen om Fort Douaumont te heroveren. Dit liep echter uit op een fiasco en niet veel later namen de Duitsers, ondanks moedig verzet, Fort Vaux in.

De doelen die de Duitsers vervolgens stelden waren om het dorp Fleury en het fort Souville te bezetten. Dit was echter minder succesvol dan gedacht en ook het fosfeengas, dat hier voor het eerst werd gebruikt, was niet bijster effectief. Uiteindelijk werd met veel bloed, zweet en tranen enkel Fleury veroverd. Het Duitse offensief op Verdun was dus opnieuw mislukt. Ondanks ernstige crisissen in de Franse verdediging. Een nuttige tegenaanval van de Fransen stelde vervolgens nieuwe plannen van de Duitsers uit en ook een tweede poging om Souville in te nemen mislukt, mede doordat Duitse reservetroepen niet kwamen opdagen.

Het begin van de Slag bij de Somme is een keerpunt in de Slag bij Verdun. Vele Duitse troepen werden overgeplaatst en krijgen de orders om het rustig aan te doen. De strijd om Fleury ging echter onverhard verder en een grote uitputtingsslag volgde. Aan beide kanten werden er enkel verliezen geleden en de twee partijen wisselden elkaar af met aan en tegen aanvallen. Er was een tekort aan werkelijk alles wat men nodig heeft in tijden van oorlog maar de strijd ging, hoewel onder beestachtige omstandigheden, gewoon verder.

Op 23 Augustus werden Knobelsdorf en Falkenheyn afgelost door Ludendorff en Hindenburg. De nieuwe opperbevelhebbers besloten om de gevechten bij Verdun stop te zetten. De Fransen gingen echter onverhard verder. Zij planden een groot offensief aan de rechter Maasoever: Beschietingen van drie dagen gevolgd door een massaal offensief met voor de Fransen een gunstige afloop. Fort Douaumont werd weer bezet en alle pijlen werden vervolgens gericht op Fort Vaux.

Hoewel in eerste instantie alle aanvallen van de Fransen werden neer gemaaid door Duitse mitrailleurs kwam er voor de Fransen hulp uit onverwachte hoek. Doordat het fort dreigde te worden afgesneden van het Duitse front, besloot de legerleiding het fort te doen opblazen en te verlaten. Met dit succes voor de Fransen was het tijd voor het slotoffensief.

Op 11 December werd dezelfde tactiek als bij Fort Bouaumont in acht genomen. De verliezen waren nu echter zwaarder. Na veel moeite brak het Duitse front echter toch en zagen de Duitsers hun nederlaag in. De slag bij Verdun was ten einde gekomen.