WO II - 16. Verovering van Singapore - de slag in de Javazee

De Tweede Wereldoorlog. Singapore, een oude Britse kolonie, is een belangrijk doel voor de Japanners. Voor de Britten is dit hun laatste stukje grond in Zuidoost Azië. 9 februari 1942. Singapore. De Japanners leveren al twee maanden strijd om de stad. Nu nemen zij hun eerste strategische doel in: de luchthaven. Ze hadden opdracht het eiland binnen 100 dagen te veroveren en liggen nu ruim voor op dat schema. Het vliegveld heeft schade maar biedt een goede uitvalsbasis om de Britse verdedigers aan te pakken. Men voert geschut en tanks aan en begint de Britten te bestoken.

De Britten kunnen zich niet verdedigen

De Britten hebben langs de rand van de stad stelling genomen. Ook in woonwijken. De Japanners hoeven zich niet druk te maken om burgerdoden. Heel Singapore is zo immers veranderd in een legitiem militair doel. De stad herbergt honderdduizenden vluchtelingen. De Britten kunnen dit logistiek niet volhouden. De mensen dringen samen aan het water om te ontkomen aan de bombardementen. Er is amper voedsel en nog minder schoon water. Op 11 februari begint de bevelhebber van de geallieerden in Azië zijn troepen terug te trekken. Men kan niet iedereen evacueren. Maar in elk geval wel de vrouwen en kinderen en belangrijke officieren en technici. De evacuatie vindt plaats op de 11de. De Britse troepen die achterblijven krijgen opdracht de Jappen zo hard mogelijk te raken. Hun commandant zegt dit toe maar verwacht het niet meer dan twee dagen vol te houden. De hele infrastructuur van Singapore is inmiddels naar de filistijnen. Door het gebrek aan schoon water dreigen epidemieën. Hij moet z'n troepen deels terugtrekken om de watertoevoer te repareren. Die dag stuurt Wavell bericht naar Londen. Onderkoeld meldt hij dat de Japanners veel sneller oprukken dan gewenst en dat de val van Singapore nog slechts een kwestie van tijd is.

De Britten verslagen

Op 14 februari lijkt alles verloren. Percival zegt de troepen dat tijd rekken van groot belang is voor de strijd. Een eerste tankaanval wordt afgeslagen. Maar de tweede breekt door de linies. De Jappen beginnen met de systematische inname van de stad. De strijd is verloren als ze de reservoirs innemen en de watertoevoer afsnijden. Op 15 februari moeten de Britse troepen zich onvoorwaardelijk overgeven. De overwinnaars zingen het Japanse volkslied en heffen het glas op Tokio. Voor de Japanners is het een glorieuze overwinning. Ze liggen vier maanden voor op schema. De Britten hebben 140.000 man verloren. Daarmee komt er een einde aan de Britse invloed in Oost-Azië.

De slag in de Javazee

27 februari 1942. Java. Op 15 februari namen ze Singapore in. Nu hebben de Japanners hun oog laten vallen op een buitenpost in Nederlands-Indië. Het garnizoen hier leunt op de steun van de geallieerde vloot onder bevel van de Nederlandse schout-bij-nacht Doorman. Voor de kust van Java spot Doorman een groot Japans konvooi. Hij maakt zich op voor de strijd, maar beseft dat hij sterk in het nadeel is. Verkenningvliegtuigen geven de Jappen de vuurrichting aan. De geallieerden krijgen de volle lading. De Britse kruiser Exeter raakt zwaar beschadigd en moet zich uit de formatie terugtrekken. Wat ooit slechts een ongemak leek, blijkt nu een kapitale fout. De Amerikanen, Britten, Australiërs en Hollanders hebben nooit samen geoefend en hun signaalcodes komen niet overeen. Een aantal schepen besluit de Exeter te volgen. Ze denken dat er bevel is de koers te wijzigen. Dat maakt de geallieerde vloot extra kwetsbaar. De Japanners voeren onmiddellijk tientallen torpedo’s af. Als door een wonder verdwijnt er maar één schip in de golven. Doorman weet de zaak weer in de hand te krijgen en trekt zich terug. Wegens brandstofgebrek trekt men terug richting Batavia. Maar ze varen een Hollands mijnenveld in. Een Britse jager gaat ten onder. Ten noorden van het mijnenveld stuit men opnieuw op de Japanse vloot. Deze keer hebben de Japanse torpedo’s veel meer effect. Eén voor één worden de schepen tot zinken gebracht. Het vlaggenschip De Ruyter wordt geraakt. Doorman beveelt de twee resterende schepen naar Australië te koersen. Dan verdwijnt hij met zijn schip in de golven. De geallieerde vloot heeft de Japanse invasie van Java niet kunnen stuiten. Op 1 maart landen ze op het eiland. Op 8 maart is het geheel in hun handen. De val van Java en de vernietiging van de vloot baren het geallieerde opperbevel grote zorgen. Australië blijft als enig geallieerd bolwerk over en wordt met de dag kwetsbaarder. Mochten de Japanners hier landen, dan zal het lastig zijn ze te stoppen. Japan had te land zijn overwicht al getoond. Nu heeft het ook op zee zijn dominantie in de regio bewezen.

Lees verder

• WO II - 17. De Endlösung van de nazi's
• WO II - 18. Voorbestemd hun land te dienen - De Generaals