Engels, de wereldtaal?
Engels is tegenwoordig de meest gebruikte taal in internationale betrekkingen. Het is ook van alle talen de meest aangeleerde als tweede taal. Maar is dit zo vanzelfsprekend?
Engels de wereldtaal
Momenteel kunnen we er niet naast kijken. Engels is dé wereldtaal. Elk kind van 10 jaar kan naast zijn moedertaal een mondjevol Engels meepraten en passief aardig wat Engels begrijpen. Hoe is deze situatie ontstaan?Het gevolg niet voor de oorzaak nemen
Natuurlijk kunnen we zeggen dat het Engels ons langs alle kanten overvalt, via liedjes, film, computerspelletjes, computerterminologie, luchthaventaal, enz.Dit is echter niet de reden waarom Engels de wereldtaal geworden is, maar het gevolg. Wat is dan de reden. Eigenlijk kunnen we beter spreken van oorzaak dan van reden. Oorzaak zegt hoe iets er gekomen is, terwijl reden zegt waarom men iets gedaan heeft.
Keuze of toeval
De eerste vraag die bij ons zal opkomen, is of het Engels de wereldtaal geworden is door keuze of door toeval. We gaan even de mogelijkheden afgaan.Redenen om Engels als wereldtaal te kiezen
- Gemakkelijk te leren?
- Uitgebreide woordenschat?
- Fonetiek?
Gemakkelijk te leren?
Een zeer rudimentaire kennis van het Engels is gemakkelijk te leren. De spraakkunst is immers zeer eenvoudig.De problemen beginnen pas als je er echt mee bezig bent. De Engelse spraakkunst is inderdaad eenvoudig, maar er is meer uitzondering dan regel.
Het Engels is namelijk een heel idiomatische taal. Dat wil zeggen: een taal die niet veel logica hanteert, doch eerder gewoonterecht. Voor iemand die in die taal is geboren, kan dat niet veel problemen opleveren. Wij merken ook niet veel van de onlogische trekjes in het Nederlands. Alleen zijn die in het Nederlands niet zo talrijk als in het Engels.
Kortom Engels is gemakkelijk te leren als eerste taal, maar erg moeilijk als tweede of derde taal, tenzij je het natuurlijk niet zo nauw neemt met de exactheid van wat je zegt.
Uitgebreide woordenschat?
Het Engels heeft een van de grootste verzamelingen woorden van alle talen. Op zich zou dat een voordeel kunnen zijn, omdat dit ruimte geeft voor nuance.Jammer genoeg is de uitgebreide Engelse woordenschat weinig etymologisch onderbouwd. Alvast veel minder dan in het Nederlands, Frans, Duits, Spaans, enz.
Dit geeft dus hetzelfde probleem als hierboven: wie het Engels als moedertaal heeft of er de hele dag mee omgaat, zal na verloop van tijd een hele brok van die woordenschat onder de knie krijgen. Wie deze taal echter als tweede of derde taal moet leren en ze niet dagelijks gebruikt, kan zich maar beperkt uitdrukken en – wat veel erger is – niet alles begrijpen wat de ander zegt of wat hij leest.
Fonetiek?
Met fonetiek bedoel ik in deze context de relatie tussen wat je schrijft en wat je uitspreekt.De fonetiek is een van de zwakste punten van het Engels. Buiten het Tibetaans, (dit is niet als grap bedoeld) zullen er niet veel talen zijn die zo inconsequent worden geschreven als het Engels.
Zelfs voor de native speakers een probleem
Als we een Duitse, Nederlandse, Spaanse of Franse tekst op band opnemen, zal iedereen die die taal spreekt hetzelfde horen wanneer de band afgespeeld wordt.Er zijn in dit verband experimenten gedaan met het Engels, die onthutsende resultaten opleveren!
Een tekst werd in het Engels op een band opgenomen en dan in stukken geknipt. Fragmenten werden dan afgespeeld voor native speakers en tot de grote ontsteltenis van de onderzoekers hoorden alle luisteraars iets verschillend. Minder dan de helft van de poefpersonen kon exact opschrijven wat de spreker had gezegd. En dit waren dus allemaal mensen die het Engels als moedertaal hadden. Wat zou het resultaat dan geweest zijn, bij mensen die het Engels slechts als tweede taal hadden?
De 90/10 verhouding
Studies hebben uitgemaakt dat 90% van de Engelse woorden consequent worden gespeld en 10% inconsequent. Het probleem is dat van de frequent gebruikte woorden net omgekeerd 10% consequent wordt gespeld en 90% inconsequent.Dit heeft natuurlijk zijn oorzaak. In vele talen is het zo dat de meest gebruikte woorden een eigen leven gaan leiden en zich vaak onregelmatig gaan gedragen, terwijl de zuinig gebruikte woorden heel gedisciplineerd blijven.
Toevalsfactoren bij de opmars van het Engels
Factoren die een grote rol hebben gespeeld bij de verheffing van het Engels tot de wereldtaal zijn onder meer:De uitgestrektheid van het voormalig Brits imperium
De economische suprematie van de Verenigde Staten van Amerika in de twintigste eeuw
Hoe Engeland aan zijn taal komt, weten we wel, maar hoe zit dat met Amerika?
De Verenigde Staten zijn uiteindelijk gegroeid uit kolonisten van een aantal landen:- De Nederlanden (waaronder ik dus ook het huidige België reken)
- Spanje
- Engeland
- Ierland
- Duitsland
- Scandinavië, enz.
- De inheemse volkeren
- De Afrikaans-Amerikanen
Toen het Amerikaanse Congres de officiële taal voor het nieuwe land ging kiezen, werd er gestemd.
De meerderheid stemde voor het Engels. Wat veel mensen niet weten, is dat het maar 1 stem verschil uitmaakte, of het was Duits geweest. Er wordt in sommige publicaties zelfs beweerd, dat dit verschil van 1 stem te maken had met een zieke die zijn stem niet had kunnen uitbrengen. Nu nog is het zo dat als alle Amerikanen hun stamboom maken tot aan hun Europese voorouders, de van afkomst Duitsers de grootste groep uitmaken.
Conclusie
Samenvattend kunnen we zeggen dat het Engels de wereldtaal is geworden, niet door een beslissing van de wereldbevolking, doch door een samenloop van omstandigheden. De twee belangrijkste factoren hierin zijn de vroegere overheersing van de Britten in alle werelddelen en het feit dat het land dat een groot deel van de twintigste eeuw de sterkste economie van de wereld zou worden, met een voorsprong van 1 stem toevallig het Engels als officiële taal had gekozen.Even verder denken
Als alles anders was gelopen en bijvoorbeeld de Verenigde Naties een onderzoekscommissie zouden inrichten om de wereldtaal te bepalen, zouden andere talen wellicht een belangrijkere rol gespeeld hebben.Gehanteerde criteria zouden wellicht geweest zijn
- De duidelijkheid van de taal
- De moeilijkheidsgraad om aan te leren, enz.
- Welke taal zou het dan geworden zijn?
Gerelateerde artikelen
De Spaanse taal: geschiedenis en regionale verschillenDe Spaanse taal wordt veelvuldig gebruikt in muziek. Heel veel mensen vinden de Spaanse taal erg mooi, maar in Noord-Eur…
De taal van de AmishDe Amish zijn een groep christelijke mensen die zich houden aan strenge regels. Het geloof ontstond in de zestiende eeuw…
Het volkslied van ArgentiniëHet Argentijnse volkslied heet Himno Nacional Argentino en is geschreven door Vicente López y Planes. De muziek waarop h…Reacties
Roos, 12-12-2011
Jammer genoeg is de uitgebreide Engelse woordenschat weinig etymologisch onderbouwd. Daar ben ik het niet mee eens. In de Engelse taal zijn veel woorden terug te voeren op het Latijn. Het Latijn is vaak nog duidelijker in het Engels te zien dan in het Nederlands, komt vooral door Romeinse overheersing van 'Brittania'.
Reactie infoteur, 13-02-2012
De Engelse woorden met Latijnse wortels zijn voornamelijk leenwoorden uit het Frans, die ten tijde van de Normandische Invasie in het Engels zijn geslopen.
Paul Humblet, 21-10-2010
Zeer interessante artikel met toepassende argumenten. Over grammatika is het een feit dat het eenvoudig is ; ik zal zelfs zeggen dat ik als franstalig het zo apprecieert, nket alleen daarvoor (bv. zinbouw zonder verb naar het einde, I say that English is easy in plaats van I say that English easy is), maar ook over cijfers die gelijk worden gevormd woden als in het Frans (twenty two = vingt-deux en niet twoandtwenty zoals in het NL of het Duits). De redenen van dit artikel zijn goed : damailg Britse imperium, economische suprematie van de V.S.A. Ik zal toch daaraan toevoegen dat het al lang ook de keuze van zoveel mensen is die liever het Engels willen leren dan andere talen, want, volgens hen, men verder met Engels gaat dan bv. met het Nederlands (wat niet juist is, want een taal kennen is een teken van eerbied voor de mensen van degenen deze taal de moedertaal is. Eindeliijk laat ons niet vergeten dat suprematie niet lang kan duren (laat ons over het Latijns en het oude Grieks denken).
Reactie infoteur, 12-04-2011
Inderdaad kiezen steeds meer mensen voor het engels, maar dat heeft meer te maken met het feit dat tegenwoordig bijna alles in het Engels is. Ook is het zo dat buiten bepaalde strenge Britten de Engelstalige nogal tolerant is ten opzichte van buitenlanders die fouten maken. Franstaligen of nederlandstaligen hebben wel eens de neiging te spotten met iemand die zijn best doet om hun taal te leren, maar hier (nog) niet perfect in is.
In verband met de inversie bij de telwoorden, moet ik wel vermelden dat ik in oude Engelse publicaties wel zaken heb gezien als Two and twenty in plaats van twentytwo. Wellicht hebben zij dat gemoderniseerd terwijl Duits en Nederlands hier nog wat ouderwets in zijn. Zie ook het Franse probleem met quatrevingtdouze voor 92 en zo. Dit zijn oude vormen die echt onpraktisch zijn en ooit zullen verdwijnen.
André Weisz, 19-10-2010
Ik ben heel blij met uw artikel "Engels, de wereldtaal?", minder blij evenwel met het feit zelf. Terecht plaatst u objectieve, taalkundige vraagtekens bij de geschiktheid van Engels als wereldtaal, en geeft u aan welk toeval tot dit feit heeft geleid. Intussen zit de wereld opgescheept met een taalkundig gezien suboptimale wereldtaal, die zich wereldwijd steeds meer, en steeds verder, aan ons opdringt. Bijgevolg spelen degenen die Engels als moedertaal hebben continu een thuiswedstrijd, hetgeen de suprematie van deze suboptimale taal versterkt, en anderstaligen steeds meer uitnodigt een uitwedstrijd te spelen. En dit terwijl het de Engelstaligen nóg minder inspireert om een of meer vreemde talen te leren, en daarmee andere culturen te leren kennen en respecteren. Bijgevolg moeten wij accepteren, onze eigen cultuur te zien verwateren en verworden tot een appendix van die van de V.S. (zie onder meer het televisie-aanbod). Dit geldt niet alleen voor onze cultuur, maar voor 94 % van de wereldbevolking. Ik vind dit een jammerlijke ontwikkeling. Maar als het nu eens niet Engels zou zijn, dat de wereld zou domineren, zou het dan anders zijn? Ik vrees van niet. Natuurlijk is het voorstelbaar, dat bijvoorbeeld het (Mandarijn) Chinees de rol van het Engels in de komende 50 jaar gaat terugdringen, en op termijn zelfs verdringen. Zou dit tot een betere wereld leiden? Ik zou niet weten waarom.
Ik geloof niet dat een discussie over de geschiktheid van een wereldtaal - hoe interessant en gerechtvaardigd ook - zinvol is voor de "keuze" ervan: ze zijn allemaal suboptimaal en er bestaat geen objectiviteit.
Er zijn andere factoren die een taal tot wereldtaal maken.
Maar wat zou het toch mooi kunnen zijn, indien een kunstmatige taal zoals het Esperanto tot een wereldwijd verplichte taal zou worden verheven (zoals dit de facto nu bijkans geldt voor het Engels), en het gebruik ervan - naast eigen talen en culturen - wereldwijd zou worden gestimuleerd. Dan zouden we allemaal een uitwedstrijd kunnen spelen, met zoveel mogelijk behoud van eigen taal en cultuur.
Dit zal de gedachte achter kunstmatige talen zijn geweest; helaas heeft de droom het nooit kunnen winnen van de bestaande machtsverhoudingen en het daarmee samenhangende geld: macht houdt macht in stand, en ik verwacht dan ook niet dat een kunstmatige taal enige bestaande machtsverhouding omver kan werpen (daar zijn machthebbers voor nodig).
En dus zullen we ons helaas moeten neerleggen bij een voortgaand gebrek aan begrip en respect voor andere culturen, oorlogen in naam van de democratie (lees: olie e.d.), en voortgaande vervlakking van rijkere culturen dan die van de V.S. Ik wens ons allen veel succes toe bij het spelen van uitwedstrijden op Engelstalig terrein en veel troost bij het zien eroderen van eigen taal en cultuur.
OVER MIJ
Man, 59 jaar, Nederlands (autochtoon). Talen: Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Afrikaans + enig Japans, Servisch, Swahili, e.a.
Wereldwijd gereisd (privé, solo) in meer dan 50 verschillende landen (naar schatting 150.000 km over land), w.o. de V.S. en het V.K.
Zakelijk: 12 verschillende landen binnen / buiten Europa.
Een groot aantal landen veelvuldig bereisd / bezocht (1 - 30 maal).
"Mijn leven lang" Engels gesproken en geschreven, gewoond en gewerkt in Engelstalig land.
Inmiddels mijd ik alles wat Engelstalig is zoveel mogelijk (mensen, televisie), en richt ik mij volledig op anderstalige mensen en informatie (voorlopig voornamelijk Spaans-, Frans-, en Duitstalige).
Vr. gr. André
Reactie infoteur, 11-01-2011
Alle bewondering voor je talenkennis. Elke taal die je bijleert, maakt je een mens meer, wordt wel eens gezegd. Helemaal eens met je betoog. Ook het stukje over Esperanto spreekt me wel aan. De Esperantisten hebben altijd gezegd dat hun taal, niet enkel de meest praktische is, maar vooral ook de meest neutrale. Niemand speelt dan een thuiswedstrijd. Over de rol van het Mandarijn stel ik me vragen. In aantal native sprekers wellicht nr 1 in de wereld, maar buiten China?
Het Spaans is in die zin iets universeler, wellicht de grootste concurrent van het Engels, want het wordt heel veel door niet native sprekers geleerd in alle continenten.