Zeilen: Spreekwoorden

In de scheepvaart zijn gezegdes en spreekwoorden ontstaan die nog steeds gebruikt worden. Hieronder zijn een aantal genoemd met de betekenis.
De beste stuurlui staan aan wal
Een buitenstaander weet het altijd beter

Een oogje in het zeil houden
Alles in de gaten houden, goed opletten

Een vrouwenhaar is sterker dan een scheepstouw
Menige vrouw heeft een zeeman naar de wal gelokt

Met de kloten voor het blok zitten
Geen kant meer opkunnen

Iemand kielhalen
Iemand een lesje leren

Ergens verzeild raken
Men komt ergens toevallig terecht

Balken onder de ogen hebben
Dikke wallen onder de ogen hebben

Iemand van de wal in de sloot helpen
Door verkeerde hulp iemand benadelen

Oude schepen blijven aan wal
Geen hoge verwachtingen stellen aan ouderen

Van twee walletjes eten
Van beide partijen voordeel halen

Van wal steken
Beginnen met praten

Uit de boot vallen
Ergens niet meer aan mee kunnen (of willen) werken

Dat raakt kant noch wal
Dat slaat nergens op, onzin

De boot missen
Te laat zijn

Iemand in de boot nemen
Iemand voor de gek houden

De wind in de zeilen hebben
Geluk hebben

Op de wind van gisteren kun je vandaag niet zeilen
Bij de tijd blijven

Het zeil in top hijsen
Een zo goed mogelijke vertoning geven

Met een nat zeil thuiskomen
Dronken zijn

De ratten verlaten het zinkende schip
Als het misgaat zoekt iedereen een veilig heenkomen

Alle vrachtjes lichten zei de schipper en gooide zijn vrouw overboord
Ook onwaarschijnlijke bijdragen kunnen een oplossing brengen

Een vrouw zonder man is als een schip zonder roer
In het huwelijk hebben man en vrouw elkaar nodig

Onder zeil gaan
Gaan slapen

Eendracht maakt macht
Eensgezindheid maakt sterk

Bakzeil halen
Terugkrabbelen, zijn woorden intrekken

Men kan niet bezeilen, wat men bestevent
Men bereikt niet altijd zijn doel

Er is geen land met hem te bezeilen
Men kan niets met hem beginnen

Daar is geen haven mee te bezeilen
Met hem is niet te praten, 't is een koppige dwarsdrijver

De wind uit de zeilen nemen
Zorgen dat iemand ergens geen voordeel aan heeft

De bramzeilen bijzetten
Zijn uiterste best doen

Alle zeilen bijzetten
Alles op alles zetten, de grootste inspanning leveren

Hij ligt op gijpen
Op 't uiterste

Hij weet tussen de klippen door te zeilen
Hij weet door de moeilijkheden te geraken door handig overleg, door bekwaamheid bij zijn optreden

Op dat kompas kan men veilig zeilen
Op die mededeling is te vertrouwen, de leiding is deskundig

De wind in de zeilen hebben
Geluk hebben (in zaken)

Geen twee masten op een schip
Eén moet het gezag hebben

Hij zit voor de mast
Hij kan niet meer, helemaal vol gegeten

De mast overboord zeilen
Over de kop gaan ten gevolge van een te weelderige levenswijze (te veel zeil gezet)

Een reef in het zeil leggen
Zijn uitgaven verminderen

Zoals het reilt en zeilt
Zoals de toestand is

Verzeild raken
Afdwalen

Een oogje in het zeil houden
In de gaten houden

Met opgestreken zeilen naar iemand toegaan
Iemand kwaad de waarheid vertellen

Met zeil en treil
Met het hele tuig, met alles wat erbij hoort

Het zeil in top zetten/hijsen
Een zo goed mogelijke vertoning geven

Het zeil strijken voor iemand
Voor iemand onderdoen

Een schip met zure appelen
Een periode van tegenspoed

Langs wal zeilen
Iets rustig aan doen, geen risico's nemen

Lees verder

© 2007 - 2025 Jootje, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.