Shakespeare’s Hamlet: info en samenvatting per act en scene

The tragedy of Hamlet, Prince of Denmark, is één van William Shakespeares meest bekende toneelstukken. Het heeft grote invloed gehad op de Engelse (en hele Westerse) cultuur en literatuur. In dit artikel informatie over het toneelstuk Hamlet en over Shakespeare zelf, een overzicht van alle personages en een uitgebreide samenvatting van alle acts en scenes.

Over Shakespeare

William Shakespeare is de grootste Engelse toneelschrijver en dichter die de wereld gekend heeft. Hij leefde in Stratford-upon-Avon, geboren in 1564 en gestorven in 1616. Hij schreef tragedies, komedies, historische stukken en enkele romances, maar ook sonnetten en lange gedichten. Zijn bekendste tragedies zijn ‘The tragedy of Romeo and Juliet’, ‘The tragedy of Macbeth’ en natuurlijk ‘The tragedy of Hamlet, Prince of Denmark’ waar de rest van dit artikel over gaat. Zijn bekendste komedie is ‘A Midsummer’s Night Dream’. Shakespeares historische stukken gingen vooral over de bekende Engelse koningen uit zijn tijd en daarvoor. De werken van Shakespeare hebben grote invloed gehad (en dat hebben ze nog steeds) op de Engelse taal. Er zijn tal van citaten en uitdrukkingen in de taal die oorspronkelijk uit de stukken van Shakespeare komen, en de meeste toneelstukken worden nog steeds opgevoerd of gelezen.

Over Hamlet

Shakespeare schreef het toneelstuk ‘Hamlet, Prins van Denemarken’, meestal afgekort tot Hamlet, tussen 1600 en 1602. Hamlet is één van Shakespeare’s meest bekende toneelstukken, onder andere door de monoloog (soliloquy) ‘To be or not to be’ die Hamlet, de protagonist van het stuk, uitspreekt. Hamlet is één van Shakespeares tragedies. Het wraakmotief speelt een grote rol in het stuk, het stuk hoort dus in het genre van de wraaktragedies (revenge tragedies). Het toneelstuk gaat over Hamlet, de jonge prins van Denemarken, wiens vader net overleden is. De oom van Hamlet, zijn vaders broer, heeft de troon opgeëist en Hamlets moeder Gertrude getrouwd. De geest van zijn vader komt terug naar het koninklijk kasteel om Hamlet te vertellen dat hij vermoord is door Claudius, en vraagt Hamlet wraak te nemen. Het toneelstuk speelt zich af in en rondom het Koninklijke kasteel Elsinore in Denemarken.

Lijst van personages

• Hamlet: de prins van Denemarken, studerend aan de universiteit van Witteberg. Zoon van de vorige koning (de oude Hamlet) en neef van Claudius, de huidige koning.
• Claudius: de nieuwe koning van Denemarken, broer van de oude Hamlet, getrouwd met Gertrude.
• Gertrude: de vrouw van Claudius (en dus koningin), weduwe van de oude Hamlet en moeder van Hamlet.
• De geest: de geest van de oude Hamlet, koning van Denemarken tot zijn dood, de vader van Hamlet, en was getrouwd met Gertrude.
• Polonius: Lord Chamberlain (hoge positie in de politiek), raadsman van Claudius. Heeft twee kinderen: Laertes en Ophelia.
• Horatio: een goede vriend van Hamlet, ook student aan de universiteit van Wittenberg.
• Laertes: de zoon van Polonius, broer van Ophelia. Studeert in Parijs.
• Ophelia: de dochter van Polonius, zus van Laertes.
• Rosencrantz en Guildenstern: studievrienden van Hamlet, beiden opgedragen door Claudius om Hamlet te volgen.
• Fortinbras: de prins van Noorwegen. Zijn vader, de oude Fortinbras, is vermoord door de oude Hamlet.
• Reynaldo: bediende en raadgever van Polonius.
• Bernardo, Marcellus en Francisco: de wachters van kasteel Elsinore.

Act 1

Scene 1

Bernardo en Francisco staan op wacht bij het kasteel Elsinore. Ze hebben al twee keer een geest gezien, en nodigen Horatio uit om te komen helpen. Horatio heeft in eerste instantie twijfels over het bestaan van de geest, maar dan komt de geest voor de derde keer tevoorschijn, in de gedaante van de Oude Hamlet. Ze proberen te praten met de geest, maar deze praat niet terug en verdwijnt weer. Horatio besluit dat hij dit moet vertellen tegen zijn vriend prins Hamlet, de zoon van de Oude Hamlet.

Scene 2

Claudius viert met zijn hof zijn huwelijk met Gertrude, dat al snel na de dood van de Oude Hamlet plaatsvond. Hij heeft gehoord dat de prins van Noorwegen, Fortinbras, plannen heeft om oorlog te voeren met Denemarken, dus stuur hij ambassadeurs naar de koning van Noorwegen. Laertes laat aan Claudius weten dat hij graag wil terugkeren naar Parijs. Claudius vraagt aan Hamlet waarom hij zo somber is. Hamlet vertelt hem dat hij nog steeds rouwt om het verlies van zijn vader. Hamlet laat in zijn eerste monoloog weten dat hij walgt van zijn moeder, die zo snel na het overlijden van zijn vader getrouwd is met Claudius. Horatio komt aan en vertelt Hamlet over de geest. Hamlet besluit om die avond zelf de geest op te wachten.

Scene 3

Laertes neemt afscheid van zijn zus Ophelia en waarschuwt haar niet te veel betrokken te raken met Hamlet, omdat hij als prins waarschijnlijk niet met haar kan trouwen. Polonius vertelt Laertes dat hij zich moet gedragen in Parijs en neemt afscheid van hem. Vervolgens waarschuwt Polonius Ophelia ook voor Hamlet, omdat hij zeker weet dat Hamlet heel verliefd op haar is en met haar wil weglopen. Hij wil dat Ophelia Hamlet niet meer ziet. Ophelia zegt dat ze zal gehoorzamen.

Scene 4

Hamlet, Horatio en Marcellus wachten die nacht de geest op. De geest komt opdagen, Hamlet spreekt de geest aan en die wenkt Hamlet. Hamlet volgt de geest tegen de waarschuwingen van Horatio en Marcellus in. Horatio en Marcellus besluiten ze te volgen en op een afstandje te blijven, zodat ze kunnen ingrijpen als Hamlet gevaar loopt.

Scene 5

Nu de geest alleen is met Hamlet, spreekt hij eindelijk. De geest vertelt vervolgens dat hij niet gedood is door een slang, maar dat hij vermoord is door Claudius, die gif in zijn oor heeft gegoten. De geest wil wraak, en Hamlet zweert dat hij Claudius zal vermoorden. Hamlet laat Horatio en Marcellus zweren dat ze niemand over de geest vertellen en vertelt ze dat hij de komende tijd zal doen alsof hij gek geworden is.

Act 2

Scene 1

Polonius praat met zijn raadsman Reynaldo over Laertes, die terug is naar Parijs. Polonius stuurt Reynaldo achter Laertes aan om hem in de gaten te houden. Daarna komt Ophelia Polonius vertellen dat ze bezoek heeft gehad van Hamlet, dat ze geschrokken is van zijn wilde en gekke gedrag en hem nu niet meer wil zien. Polonius concludeert hieruit dat Hamlet gek is geworden van liefde voor Ophelia en haar afwijzing het nog erger heeft gemaakt.

Scene 2

Claudius heeft Rosencrantz en Guildernstein, twee vrienden van Hamlet, opgeroepen om erachter te komen wat de reden is voor Hamlets rare gedrag. Als ze Hamlet komen bezoeken geven ze vrij snel toe dat ze gestuurd zijn om achter de reden van Hamlets waanzin te komen. Hamlet vertelt dat hij zijn gekte veinst en Rozencrantz en Guildernstein beloven dit geheim te houden.
De twee ambassadeurs die naar Noorwegen gestuurd waren, Voltemand en Cornelius, zijn terug met nieuws. De koning van Noorwegen heeft verteld dat Fortinbras van plan was Denemarken aan te vallen, maar dat dat nu van de baan is. Wel wil Fortinbras via Denemarken naar Polen trekken, waarvoor hij toestemming heeft gekregen van Polonius.
Polonius denkt ondertussen nog steeds dat Hamlet gek is geworden door zijn liefde voor Ophelia. Om dit te bewijzen stelt Polonius voor om Hamlet naar Ophelia te lokken en zich samen met Claudius te verstoppen in de kamer om ze af te luisteren.

Een groep toneelspelers komt langs het kasteel en wordt binnengelaten. Ze geven een speech over Aeneas en Dido, en Hamlet vraagt ze om de volgende avond het stuk ‘The murder of Gonzago’ te spelen. Hamlet heeft het plan om zelf een aantal stukken te schrijven, waarin het verhaal wordt verteld zoals Hamlet denkt dat zijn vader vermoord is. Hij denkt dat als Claudius schuldig is, hij wel een teken van schuld zal laten zien, en zo bewijst dat hij de oude Hamlet vermoord heeft.

Act 3

Scene 1

Rosencrantz en Guildernstern vertellen Polonius dat ze nog niet weten wat Hamlets rare gedrag veroorzaakt. Polonius en Claudius zorgen voor een ontmoeting tussen Ophelia en Hamlet en bespioneren ze. Hamlet arriveert en start een monoloog over leven een dood (‘To be or not to be’) en vertelt Ophelia dat ze een klooster in moet gaan. Claudius denkt niet dat liefde het gedrag van Hamlet veroorzaakt. Hij is bang voor zijn eigen veiligheid en wil dat Hamlet naar Engeland gestuurd wordt.

Scene 2

Iedereen komt tezamen om het toneelstuk te bekijken. Wanneer in het stuk het deel wordt gespeeld waarbij de moordenaar iemand vermoord door gif in zijn oor te gieten, staat Claudius schuldbewust op en verlaat de kamer. Rosencrantz en Guildernstern vertellen Hamlet dat zijn moeder Gertrude hem alleen wil spreken. Hamlet krijgt nog meer zin om wraak te nemen, maar wil zijn moeder geen pijn doen.

Scene 3

Claudius vertelt dat Rosencrantz en Guildernstern Hamlet moeten vergezellen naar Engeland. Claudius weet van de ontmoeting die Gertrude met Hamlet wil hebben, en besluit ze af te luisteren. Claudius probeert te bidden, omdat hij zich toch wel erg schuldig voelt. Hamlet ziet Claudius in een kwetsbare positie en wil hem eigenlijk vermoorden. Hij doet dit niet, omdat als hij Claudius zou vermoorden terwijl hij bidt, zijn ziel misschien niet naar de hel zou gaan.

Scene 4

Polonius vertelt aan Gertrude van zijn plan om het gesprek tussen haar en Hamlet af te luisteren en verstopt zich. Hamlet komt binnen en spreekt heel bedreigend tegen haar. Gertrude denk dat hij haar wil vermoorden en roept om hulp. Polonius komt te voorschijn, maar Hamlet denk dat het Claudius is en vermoord hem. Hamlet is nog steeds heel boos over het overhaaste huwelijk van zijn moeder en Claudius, en Gertrude erkent dat ze fout is geweest. Ze belooft dat ze niet zal vertellen dat Hamlet zijn waanzin alleen maar speelt.

Act 4

Scene 1

Gertrude vertelt Claudius dat Hamlet Polonius vermoord heeft. Claudius vreest nu nog meer voor zijn eigen leven. Hij vraagt waar Hamlet het lichaam heeft gebracht, maar niemand weet dat. Hij beveelt Rosencrantz en Guildernstern op zoek te gaan naar het lichaam.

Scene 2

Rosencrantz en Guildernstern vragen Hamlet waar hij het lichaam van Polonius heeft gelaten, maar Hamlet wil het ze niet vertellen. Hij beschuldigd ze ervan dat ze alleen de koning maar proberen te vleien, en geeft te geen hulp.

Scene 3

Claudius is bang dat hij dat schuld krijgt van de moord op Polonius omdat hij Hamlet in zijn staat van waanzin vrij rond heeft laten lopen. Hij vertelt Hamlet dat hij naar Engeland gestuurd zal worden, maar maakt ondertussen een plan om Hamlet te laten vermoorden bij zijn aankomst in Engeland.

Scene 4

Hamlet ziet hoe Fortinbras en zijn troepen op weg zijn om oorlog te voeren met de Polen en hoe hij toestemming aan Claudius komt vragen om door Denemarken te trekken. Hamlet keurt zijn eigen gedrag af, het steeds voor zich uit schuiven van het vermoorden van Claudius, terwijl hij zelf vind dat hij al het recht heeft. Ironisch genoeg vertrekt hij daarna naar Engeland.

Scene 5

Gertrude wordt verteld dat Ophelia gek is geworden. Laertes is teruggekomen uit Frankrijk en eist een verklaring voor de moord op zijn vader. Claudius verzekerd hem dat hij hem zal helpen wraak te nemen voor de moord op Polonius.

Scene 6

Horatio krijgt via boodschappers een brief van Hamlet, waarin staat dat hij op weg is naar Engeland, maar dat zijn schip gekaapt is door een stel piraten. De piraten zullen Hamlet terug naar Denemarken brengen als hij hen wat gunsten verleend. Horatio moet de boodschappers volgen naar de plek waar Hamlet zich verbergt, en brieven afleveren bij verschillende personen, waaronder Claudius, en die personen vervolgens meenemen naar Hamlet.

Scene 7

Claudius krijgt de brief waarin staat dat Hamlet terug komt naar Denemarken. Laertes en Claudius willen Hamlet vermoorden, maar moeten doen alsof het een ongeluk is, zodat ze Gertrude niet overstuur maken. Ze smeden een plan; Laertes daagt Hamlet uit voor een duel en smeert gif op zijn zwaard, zodat Hamlet zal sterven bij het minste schrammetje. Gertrude komt vertellen dat Ophelia verdronken is toen ze bloemen aan het plukken was bij het water. Het blijft onduidelijk of het een ongeluk was of dat Ophelia zichzelf heeft laten verdrinken.

Act 5

Scene 1

Twee doodgravers zijn bezig het graf van Ophelia te graven. Omdat het er op lijkt dat Ophelia zelfmoord heeft gepleegd, weet men niet zeker of het wel goed is dat ze bevragen wordt op het kerkhof. Hamlet en Horatio arriveren op het kerkhof, niet wetend dat het graf gegraven wordt voor Ophelia. Hamlet kijkt toe hoe de doodgravers schedels opgraven om plaats te maken en realiseert zich dat ook grote mannen zoals Julius Caesar ooit in stof veranderen. Als de begrafenisceremonie begint en Ophelia in haar graf wordt gelegd realiseren Hamlet en Horatio dat zij het is die dood is. Hamlet stormt op haar begrafenis af en vecht met Laertes. Hij zegt dat hij veel meer van Ophelia hield dan Laertes, en dat hij veel meer voor haar over had dan hij. Hamlet stormt weg, en Claudius zegt dat Laertes geduldig moet zijn, en herinnert hem aan het plan voor wraak.

Scene 2

Hamlet vertelt Horatio dat hij wist van het plan van Claudius om hem te vermoorden in Engeland. Hij heeft een brief onderschept waar dat in stond en waar ook instond dat hetzelfde lot is weggelegd voor Rosencrantz en Guildernstern, die niks vermoedend op de boot naar Engeland zitten. Hamlet heeft geen medelijden met ze, omdat hij volgens hem verraden is door ze. Osric, een van de bedienden van het hof, komt Hamlet vertellen dat Laertes hem uitdaagt voor een schermgevecht. Hamlet accepteert en wint de eerste twee gevechten. Gertrude drinkt per ongeluk van het gif waar Laertes zwaard mee is ingesmeerd en sterft. Daarna verwond Laertes Hamlet met het vergiftigde zwaard, maar Hamlet weet Laertes ook met het zelfde zwaard te verwonden. Laertes zegt vlak voordat hij sterft dat hij weet dat Hamlet ook zal sterven door het gif, en Hamlet steekt met het vergiftigde zwaard Claudius neer. Claudius en Laertes sterven vlak daarna, Hamlet vraagt voordat hij sterft nog aan Horatio of hij het verhaal wil verder vertellen en uit dat zijn laatste wens is dat Fortinbras de nieuwe koning van Denemarken wordt. Fortinbras eist uiteindelijk de troon op en eist dat Hamlet begraven wordt met een militaire ceremonie.