De Rig Veda, het oudste boek van India

De Rig Veda, ook aan elkaar gespeld als Rigveda, wordt vaak beschouwd als het oudste boek van India, hoewel hierover een zekere controverse is.

Rig Veda, de eerste Veda

Van de vier Veda’s, te weten de Rig Veda, de Atharva Veda, de Sama Veda en de Yajur Veda, is de Rig Veda veruit de oudste.

Rig Veda, een shruti geschrift

De Rig Veda wordt gerekend tot de shruti geschriften van de heilige boeken van India, dus dat wat werd gehoord. Anders gezegd: dat wat werd geopenbaard.

Vedisch Sanskriet

Net zoals de andere drie Veda’s is de Rig Veda geschreven in Vedisch Sanskriet. Deze oudere vorm van Sanskriet was nog niet zo gedisciplineerd in haar grammatica als het latere klassieke Sanskriet, met alle gevolgen van dien.

Het corpus van de Rig Veda

Terwijl van de meeste oude teksten en dus ook Veda’s een aantal ver uiteenlopende varianten bestaan, stellen we vast dat de verschillende versies van de Rig Veda eigenlijk vrij consistent zijn. Het boek begint met de Samhita of hymnen. Verder zijn er prozastukken en mantra’s.

Het Hindoe Pantheon

We herinneren er aan dat het Hindoeïsme geen polytheïstische religie is, maar een monotheïstische, zij het polymorfistische! De godheden die worden aanbeden, kunnen dus niet worden vergeleken met de goden van de Oude Grieken of de Romeinen. In het Hindoeïsme manifesteert de ene Godheid zich aan de gelovige in de gedaante die hij op dat moment aanbidt.

Lofzangen aan Agni

Agni, god van het vuur, is de centrale figuur in de Rig Veda. Het vuur verbindt de aarde en de hemel. Dat is dus ook de taak van Agni. Daarnaast heeft hij een zuiverende functie.

Agni manifesteert zich in het vuur van de offerande, maar ook in de zon, in de bosbrand, enz.

In de lofzangen wordt Agni geroemd als de grootste, maar men verwacht van hem ook gunsten, zoals gaven, dagelijkse voorspoed, enz.

Als een vader voor zijn zoon,
Wees ons zo toegankelijk, O Agni!

Lofzangen aan Soma

De godheid Soma wordt gesymboliseerd door het sap van de heilige plant Soma, waarvan een drank wordt gemaakt die zowel roes als mystieke verheffing geeft. Het is eveneens een onsterfelijkheidsdrank.

Wij hebben het Soma gedronken.
We zijn onsterfelijk.
We hebben het licht bereikt
En de Goden gevonden.

Andere Godheden

Naast Agni en Soma worden in de Rig Veda nog andere Godheden bezongen als Mitra en Varuna, maar ook Surya, de zon, de nacht, de dageraad, Indra en nog een aantal andere.

Uitwerkingen van de Rig Veda

Elementen van de Rig Veda worden herhaald in de andere Veda’s, maar ook in een hele reeks latere geschriften, waaronder bepaalde Upanishads. Vroeger werd de Rig Veda beschouwd als een primitief en naïef geschrift, maar tegenwoordig worden niet enkel de poëtische waarde, maar ook de kosmologische inzichten van de Rig Veda hoog geschat!