Mrs. Claus, kerstelfen, rendieren en Rudolf

Mrs. Claus, kerstelfen, rendieren en Rudolf De Kerstman heeft net als Sinterklaas enkele hulpjes. Heeft Sinterklaas Zware Pieten om zich heen, ‘Santa’ heeft elfen, rendieren en natuurlijk ‘Mrs. Claus. Hoewel de Kerstman uit de traditie van Sinterklaas komt zijn de hulpjes pas later aan de verhalen toegevoegd. Voor de donkere decemberdagen, de geschiedenis van kerstelfen, vliegende rendieren, mrs. Claus en Rudolf, het rendier met de rode neus.

Inhoud


Rendieren en kerst

Thor, een sterke god in de Germaanse mythologie. De god van de donder, met zijn door twee bokken getrokken wagen, rijdt hij door de hemel. Thor had een nogal angstaanjagend uiterlijk maar was zeer geliefd. Dit verhaal zou de basis zijn voor het verhaal van een rondvliegende Kerstman en de vliegende bokken, de voorlopers van de vliegende rendieren. In Scandinavische landen spelen geiten of bokken nog een rol in de kersttijd. Vroeger ging men verkleed als geit langs de deuren om snoepgoed te halen. Deze 'Yule'bok was niet aardig maar evalueerde tot een vriendelijke kerstbok die zelfs cadeautjes ging rondbrengen. De naam 'Joulupukki' voor een soort kerstman in Finland herinnert nog aan die mythische geit.

In 1823 verschijnt in Amerika een gedicht met de naam 'A Visit from St. Nicholas', het is anoniem maar wordt later aan Clement Clark Moore toegeschreven. In de jaren erna schrijft hij verschillende aangepaste versies maar de kerstmantraditie zoals wij die nu kennen is dan gemaakt. De Kerstman brengt op een slee pakjes naar de kinderen en wordt getrokken door rendieren. Misschien waren de bokken van Thor een voorbeeld voor Moore maar dat is nooit bevestigd. De rendieren krijgen de namen: Blitzen, Comet, Cupid, Dancer, Dasher, Donder, Prancer en Vixen. Daar mist nog Rudolf, het rendier met de rode neus kwam er pas later bij.

Rudolph the Red-Nosed Reindeer
Had a very shiny nose,
And if you ever saw it,
Bron: OpenClipart Vectors, PixabayBron: OpenClipart Vectors, Pixabay
You could even say it glows.
All of the other reindeer
Used to laugh and call him names;
They never let poor Rudolph
Join in any reindeer games.

Then one foggy Christmas Eve,
Santa came to say:
"Rudolph with your nose so bright,
Won't you guide my sleigh tonight?"
Then how the reindeer loved him
As they shouted out with glee,
"Rudolph the Red-Nosed Reindeer,
You'll go down in history."


Robert May schreef het eerste gedicht over Rudolf het rendier met de rode neus. Het was een klein boekje dat rond de kersttijd in de winkel waar hij voor werkte werd weggegeven. Robert schreef uit eigen ervaring want hij was als kind ook gepest door medeleerlingen. Ongeveer 10 jaar later wordt de tekst op muziek gezet en wordt Rudolf één van de geliefdste rendieren.

Mrs. Claus

Hij is getrouwd! Dat is best opmerkelijk want hij deed het jaren prima zonder.
Bron: Onbekend, Wikimedia Commons (Publiek domein)Bron: Onbekend, Wikimedia Commons (Publiek domein)
In 1899 bedenkt Katharine Lee Bates dat er een vrouw bij de Kerstman hoort en het boek dat verschijnt heeft enkele afbeeldingen van mrs. Claus. Andere auteurs beginnen hierna ook over mrs. Claus te vertellen. In de meeste verhalen is ze een grijze, gezette dame die haar dagen vult met het bakken van koekjes, het verzorgen van de rendieren en begeleiden van de elfen.

Mrs. Claus is een beetje speciaal, veel figuren die in de donkere decemberdagen een rol spelen hebben een christelijke of heidense oorsprong, mrs. Claus heeft geen voorgangers. Wanneer ze aan het eind van de 19e verschijnt is ze volledig een fantasie van een Amerikaanse schrijfster. Haar rol is beperkt, ze blijft thuis en de Kerstman gaat alleen de lucht in om de cadeautjes te bezorgen.

Kerstelfen

De elfen kennen een lange geschiedenis en bestaan al voor Sinterklaas, elfen zijn hierdoor ouder dan de Kerstman. Ze ontstaan in Scandinavië uit de verhalen over de gnomen.
Bron: ROverhate, PixabayBron: ROverhate, Pixabay
Gnomen waren de beschermers van je huis en zeker in de decembermaanden hielden ze de demonen op afstand. Alleen...gnomen waren niet alleen aardig, wanneer ze vonden dat je niet vriendelijk genoeg tegen ze was dan werden het gemene, wrede kwelgeesten. Een enkele boosaardige elf kon je zelfs een verschrikkelijke nachtmerrie bezorgen. Gnomen en elfen hield je dus het best maar te vriend. Ze zijn vooral actief in Scandinavië tijdens de Joel of Midwinterfeesten. Wanneer je in die tijd tussen de huizen door zou lopen dan stond er bij iedere deur waarschijnlijk een klein bord pap want daar zijn elfen dol op.

Elfen zijn magisch, klein, mannelijk noch vrouwelijk, hebben puntoren en ze zijn onsterfelijk. Er zijn IJslandse verhalen over hun afkomst. Soms worden ze gezien als kinderen van Gryla en Leppaludi. Dit waren trollen en niet al te vriendelijke, ze stalen kinderen en hadden ze zelfs op het menu staan! Dit echtpaar kreeg 13 kinderen en deze hadden veel van de (slechte) eigenschappen van hun ouders. De broertjes worden de 'Jólasveinar' genoemd. In de loop van de jaren kregen de kinderen een vriendelijker karakter, ze sarden de kleintjes niet meer en brengen tot de dag van vandaag cadeautjes bij de IJslandse kinderen.
Bron: Morguefile.com / paulabflatBron: Morguefile.com / paulabflat
Welke afkomst de elfen ook hebben, rond het midden van de 19e eeuw worden ze de helpers van de Kerstman. Dit is vooral te danken aan Scandinavische schrijvers van rond die tijd. De naam gnoom verdwijnt en het meer vriendelijke 'kerstelf' wordt de naam voor de assistentjes in de kersttijd. De elfen helpen de Kerstman met het maken van speelgoed, ze verzorgen de rendieren, onderhouden de slee en lezen de verlanglijstjes van de kinderen. Hun rol verschilt niet erg van de Zwarte Pieten van Sinterklaas maar wel hun woonplaats.

Waar de Kerstman en zijn elfen wonen is een groot geheim, waarschijnlijk niet op de Noordpool, maar wel op een koude plek. In Finland zijn ze ervan overtuigd dat hij in Lapland woont, helemaal in het noorden van het land. In Rovaniemi, een klein dorpje in Lapland staat het huis van de Kerstman, zijn elfen, mrs.Claus en de rendieren.
© 2009 - 2024 Caro-lina, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hoe Sinterklaas de Kerstman werdHoe Sinterklaas de Kerstman werdSinterklaas en de Kerstman delen hun voorgeschiedenis. Zonder de verhalen over Sinterklaas zou Amerika nooit gevallen zi…
Geschiedenis van de kerstmanDe kerstman hoort bij de kerst, maar dit is niet altijd zo geweest. Wanneer en hoe is de kerstman verbonden geraakt aan…
De kerstman woont volgens de Finse traditie in RovaniemiDe kerstman woont volgens de Finse traditie in RovaniemiWaar woont de Kerstman eigenlijk? Op de Noordpool volgens de Noord-Amerikaanse traditie. Neen hoor, volgens de Deense tr…
North Pole, Alaska: hier woont de kerstman!North Pole, Alaska: hier woont de kerstman!De kerstman woont in Rovaniemi, Finland. Of toch niet? Neen, voor de Amerikanen woont hij in North Pole, Fairbanks, Alas…

Sinterklaas, zwarte piet en de SymbolenSinterklaas, zwarte piet en de SymbolenIedereen kent de Symbolen van de Sint en zijn Zwarte Pieten wel. Maar weet u ook dat de Symbolen van Sinterklaas en Zwar…
Kerstgroen: Hulst, Mistletoe, Laurier, Rozemarijn, LavendelKerstgroen: Hulst, Mistletoe, Laurier, Rozemarijn, LavendelDe spar is de meest populaire kerstboom in Nederland. Maar tijdens de kerstdagen halen we meer dan sparrengroen in huis.…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: JSchley, Pixabay
  • http://www.santaclausvillage.info/eng/santa.htm
  • http://www.thehistoryofchristmas.com
  • Afbeelding bron 1: OpenClipart Vectors, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Onbekend, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 3: ROverhate, Pixabay
  • Afbeelding bron 4: Morguefile.com / paulabflat (http://morguefile.com/p/201517)
Caro-lina (185 artikelen)
Laatste update: 12-01-2012
Rubriek: Kunst en Cultuur
Subrubriek: Feestdagen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.