Sinterklaas in andere landen

In veel landen zijn 5 en 6 december speciale dagen. Het zijn de dagen van Sinterklaas, zoals wij hem in Nederland noemen. De grote kindervriend komt in november naar ons land en brengt een stoomboot vol met pakjes mee. Maar Sinterklaas komt ook in andere landen alleen niet overal zoals in Nederland. In Bulgarije wordt Nikulden gevierd, in Italië San Nicola, in Griekenland komt Nikolaos langs en in Frankrijk Saint Nicolas op een ezeltje.

Inhoud

• Sinterklaas in Bulgarije
• Sinterklaas in Oostenrijk
• Sinterklaas in Frankrijk
• Sinterklaas in Italië
• Sinterklaas in Tsjechië
• Sinterklaas in Griekenland
• Sinterklaas in Ierland
• Sinterklaas in Polen

Sinterklaas in Bulgarije

De dag waarop de Sint in Nederland weer afvaart naar Spanje begint het Nikulden-festival in Bulgarije. Nikulden is de naamdag van Sint Nicolaas en het is daarom ook een feestdag voor iedereen met de namen Nikolai, Nina, Nikolina of andere afleidingen van de naam Nikolas. Sint Nicolaas is de beschermheilige van zeelui en vissers. Sint wordt ook gezien als beschermheilige van kinderen maar een echt kinderfeest is Nikulden niet. Op Nikulden eindigt het visseizoen en de allerlaatste vangst wordt deels op het strand gegeten. De rest gaat mee naar huis. Traditioneel wordt ´ribnik gegeten, karper met een korst van brooddeeg. De vis wordt soms afgebeeld samen met de heilige naar aanleiding van enkele legenden rond de Sint. Sint Nicolaas kan stormen tot bedaren brengen, drenkelingen redden en wist een schip te behoeden voor de ondergang door een levende karper in een gat in de boeg te duwen. Bulgaarse zeelui nemen afbeeldingen van de heilige mee naar zee en hun echtgenotes offeren beeldjes van de heilige aan de kust. Sinterklaas zorgt zo voor een veilige reis.

Sinterklaas in Oostenrijk

In Oostenrijk is Sint een enorme kindervriend. Sinterklaas lijkt erg veel op de ‘onze’ maar hij heeft meestal geen witte schimmel bij zich en ook Zwarte Piet ontbreekt. Sint wordt soms begeleid door engelen en een Krampus. De engelen hebben de goede en (helaas) ook ‘slechte’ daden van de kinderen opgeschreven in het Grote Boek. Sinterklaas weet hierdoor precies of de kinderen zich het afgelopen jaar goed hebben gedragen. Maar Krampus is een ander verhaal. Krampus is een monster met lange zwarte haren en hoorns. Krampus straft kinderen die stout zijn geweest met een roede. In sommige plaatsen zijn zelfs Krampusoptochten in begin december. Jonge mannen verkleedt als een Krampus zwerven door de straat en het gaat er soms behoorlijk ruig aan toe. Waar Krampus vandaan komt is niet helemaal duidelijk. Misschien moet Krampus wel een duivel uitbeelden of is hij een nazaat van de oude heidense Joelbok. Gelukkig is er altijd nog Sinterklaas die de kinderen beschermt tegen de aanvallen van dit monster. Alle kinderen mogen op 5 december hun schoen zetten, stoute kinderen zijn er ook in Oostenrijk niet.

Sinterklaas in Frankrijk

In het noord/noordoosten van Frankrijk wordt het sinterklaasfeest enthousiast gevierd. Sint Nicolaas (Saint Nicolas) is ook de beschermheilige van Lorraine. De Sint rijdt hier op een klein ezeltje die naast de Sint ook een grote mand met cadeautjes en snoepgoed moet dragen. Bij Sint loopt geen Zwarte Piet maar een duister figuur, Père Fouettard. De boeman zou je hem misschien kunnen noemen, in een heel vrije vertaling. Père Fouettard komt uit een oude Sintlegende. Hij was een kwaadaardige slager die op een slechte dag drie kinderen aan de deur krijgt. Ze zijn verdwaald en vragen om onderdak voor de nacht. De gemene slager hakt de kinderen in kleine stukjes en stopt ze in een vat met pekelwater samen met de resten van een varken. De volgende dag staat Sint Nicolaas voor de deur en eist dat de slager het vat opent. De drie kinderen stappen gezond en heelhuids uit het vat. De slager krijgt berouw en gaat sindsdien met de Sint op pad. In een andere versie moet hij als straf voor zijn zonde met de Sint op pad.

Père Fouettard is een donker figuur met lang zwart haar, een lange zwarte baard en gekleed in lompen. Vroeger vertelden ouders hun kinderen dat Père Fouettard stoute kinderen zou komen straffen, alleen ‘zoete’ kinderen kregen cadeautjes van de Sint. Tegenwoordig is het een milder verhaal. Franse kinderen mogen net als de Nederlandse hun schoen zetten! De volgende ochtend zijn de schoentjes overladen met snoepgoed en cadeautjes. Langs de Duitse grens worden mannala’s gebakken. Zoete broodjes in de vorm van de goedheiligman. En natuurlijk zingen de kinderen liedjes voor de Sint:

O grand Saint Nicolas patron des écoliers,
Apporte-moi des pommes dans mon petit panier.
Je serai toujours sage comme une petite image,
J'apprendrai mes leçons pour avoir des bonbons.
Venez, venez Saint Nicolas
Venez, venez Saint Nicolas
Venez, venez Saint Nicolas
Et tra la la...

Sinterklaas in Italië

Sinterklaas is in Italië! In 1087 ‘redden’ Italiaanse zeelui de resten van Sint Nicolaas, de bisschop van Myra. De mannen wilden de voor hun zo belangrijke heilige beschermen tegen het oprukkende Turkse gevaar. In mei 1087 komen de relieken aan in Bari. Daar wordt later een basiliek gebouwd volledig gewijd aan ‘San Nicola’. Het Festa di San Nicola is daarom in mei. Het hoogtepunt van het festival valt op 8 mei. In een processie wordt een beeld van de heilige naar de haven van Bari gebracht. Met een boot wordt het beeld de zee op gevaren. In de haven wachtten veel kleine bootjes om het beeld van San Nicola te begeleiden. In andere delen van Italie is San Nicola vooral een grote kindervriend die in december ook de Italiaanse kinderschoentjes vult. Het is een mooie dubbelrol, beschermheilige van zeelieden èn kinderen.
schooltv beeldbank: Sint in Bari

Sinterklaas in Tsjechië

Sinterklaas heet in Tsjechië Svatý Mikuláš. Svatý Mikuláš daalt met behulp van een gouden koord vanuit de hemel naar beneden. De Sint krijgt gezelschap van een engel en een duivel, samen bezoeken ze de Tsjechische kinderen. Sint geeft cadeautjes en snoepgoed aan de kinderen maar de duivel straft de stoute kinderen. Kinderen die zich hebben misdragen krijgen alleen een aardappel en een zwart kooltje als cadeau. Gelukkig hebben de kinderen ook een engel die ze beschermt.

Sinterklaas in Griekenland

Sint Nicolaas is eigenlijk een Griek. Myra werd pas in de 11e eeuw ingelijfd door Turkije. Daarvoor was Myra een Grieks stadje. Agios Nikolaos is in Griekenland nog steeds een belangrijke beschermheilige van zeelieden. Een echt kinderfeest is de naamdag van de heilige nooit geweest.Kinderen in Griekenland krijgen wel cadeautjes van een andere heilige maar die komt pas op 1 januari. Langs de kustlijn staan verschillende kapelletjes ter ere van Agios Nikolaos. Alle Griekse schepen hebben afbeeldingen van Sint Nicolaas bij zich ter bescherming tegen stormen. Mocht een schip op zee in de problemen komen dan wordt de heilige Nicolaas aangeroepen, alleen hij is miraculeus in staat de zeelui te redden. Aan het eind van zo’n woelige reis brengen de dankbare zeelui een tama naar de kapel. Tamata zijn kleine beeldjes van het schip in zilver,tin, brons (of heel soms) goud. De tamata zijn votiefgeschenken voor de heilige Nicolaas.

Sinterklaas in Ierland

Sinterklaas stond ‘model’ voor Santa Claus en daar houdt zijn bekendheid wel mee op. Maar uit Ierland komt wel een curieus verhaal. Sint Nicolaas is helemaal niet begraven in Italië maar bij een kerk in Ierland. Sint Nicolaas zou zijn begraven bij een abdij in het graafschap Kilkenny. Een Ierse kruisvaarder zou de relieken van de heilige meegenomen hebben naar Ierland en ze begraven hebben bij de kerk van de abdij. Het bewijs zou een nogal ongewone gedenksteen zijn bij de kerk. Op de steen staat een afbeelding van (misschien) een bisschop die begeleid wordt door twee andere figuren. Waar of niet? Een mooi verhaal is het wel.

Sinterklaas in Polen

Swieto Mikolaj is naam van Sinterklaas in Polen. Sinterklaas komt uit de hemel om de Poolse kinderen te bezoeken. Sint Nicolaas bezoekt de kinderen op een paard, soms in een arrenslee getrokken door een paard. Zo af en toe loopt er zelfs een engel mee met Sinterklaas. De Poolse kinderen krijgen snoepgoed en kleine cadeautjes. Mocht de Sint niet persoonlijk op bezoek kunnen komen dan vinden de kinderen op de ochtend van 6 december een cadeautje onder hun kussen. De Sint is ook in Polen een enorme kindervriend maar je moest je wel gedragen. Een Pools versje:

Na świętego Mikołaja,
czeka dzieci cała zgraja,
Da posłusznym ciasteczko,
Złe przekropi różeczką.
(Net als in Nederland, wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe.)