Wat je nog niet wist over Sinterklaas

Sinterklaas is de oude bisschop van Myra. Hij was in de 4e eeuw na Chr. een weldoener in het stadje dat in Klein-Azië lag. Sint Nicolaas bestaat dus echt! De bisschop stond tijdens zijn leven bekend om zijn goede daden maar ook na zijn dood hielp hij mensen in nood. Dit waren echte wonderen en daarom werd Nicolaas, Sint Nicolaas en tenslotte Sinterklaas. Sint komt met zijn stoomboot volgepakt met presentjes ieder jaar in november naar Nederland.

Inhoud

• Sinterklaas is niet jarig op 6 december
• Sinterklaas komt niet uit Spanje
• Sinterklaas is een grote kindervriend
• Sinterklaas bereikt eindelijk Nederland
• Sinterklaas wordt verboden!
• De uitvinding van het Sinterklaasfeest
• Sinterklaas is een beetje Valentijn

Sinterklaas is niet jarig op 6 december

De bisschop van Myra is overleden op 6 december waarschijnlijk in het jaar 340. Hij werd bijgezet in een kerk in Myra die speciaal voor hem was gebouwd. In 1087 nemen Italiaanse zeelieden de resten van de inmiddels heilige Nicolaas mee naar Bari in Italië. In Bari wordt een basiliek voor Nicolaas gebouwd, La Basilica di San Nicola. Het graf is nog steeds daar te bezoeken. Sinterklaas is overleden op 6 december en hierdoor is dit zijn gedenkdag in de katholieke kerk. Alle katholieke heiligen worden herdacht op hun sterfdag. Niemand weet precies wanneer Sint Nicolaas geboren is, maar hij heeft in ieder geval zijn verjaardag nooit gevierd op 6 december.

Sinterklaas komt niet uit Spanje

Sint Nicolaas is nooit in Spanje geweest! Maar Bari, waar de zeelieden de resten van Sint Nicolaas heen brachten is lang in Spaanse handen geweest. Spanje was rijk en de Spaanse zeelieden trokken met hun volgeladen schepen over de wereldzeeën . De sinaasappelen en amandelen die de Spanjaarden naar de Nederlanden brachten kwamen aan op schepen die een belangrijke beschermheilige hadden: Sint Nicolaas. Voor ouders was het een makkkelijk verhaal, deze oneindig rijke kindervriend kon alleen maar uit Spanje komen.

Sinterklaas is een grote kindervriend

Sint Nicolaas is zeker een enorme kindervriend en er zijn veel verhalen waarin hij kinderen redt. Maar Sint was en is niet alleen de heilige voor alle kinderen. Door zijn ‘redding’ uit Myra werd hij ook de beschermheilige van zeelieden. Maar ook handelaars, kuipers, kruideniers, kleermakers, studenten, wijnbouwers, bakkers en tenslotte ongehuwde meisjes zagen Sint Nicolaas als hun beschermheilige. Dit kwam door de vele wonderen die Nicolaas tijdens zijn leven en erna
verrichtte. In het graanwonder weet Nicolaas tijdens zijn leven de inwoners van Myra te redden van een zekere hongerdood. Als bisschop van Myra zorgt hij voor de bruidsschat van drie arme meisjes. Hierdoor kunnen ze trouwen en ontsnappen aan een helse toekomst. Hij brengt drie studenten weer tot leven en redt een kind uit een kokende pan water.

Sinterklaas bereikt eindelijk Nederland

De heilige Nicolaas is vanaf de 6e eeuw populair in de orthodoxe kerk. Het waren waarschijnlijke de zeelieden die hun favoriete beschermheilige bekendheid gaven in de havens die ze bezochten. In veel oude havensteden werden dan ook kerken naar Sint Nicolaas vernoemd. Het eerste schoentje werd ergens in het midden van de Middeleeuwen in Nederland gezet. De Sinterklaasviering zag er nog niet zo uit als het feest zoals wij het vieren. Het leek in sommige plaatsen meer op het Sint Maarten van nu. Maar in veel huizen werd er wel iets extra’s gedaan voor de ‘zoete’ kinderen. ‘Stoute’ kinderen konden alleen de roe in de schoen krijgen. Voor ouders leek het de perfecte manier om kinderen te straffen of te belonen.

Sinterklaas wordt verboden!

Rond 1600 was de gedenkdag van Nicolaas niet alleen een feest dat thuis werd gevierd maar het was ook een dag waarop kermissen en markten werden georganiseerd.Op de markten werden speculaaspoppen, chocoladesinten en waarschijnlijk heel veel kruidnoten verkocht. De populariteit van de Sint was de autoriteiten een doorn in het oog. In het protestante Nederland was geen plaats voor deze roomse afgoderij! Gemeentebesturen deden hun uiterste best om de kermissen en markten te verbieden en dat lukte meestal. De markten en kermissen verdwenen maar in vrijwel alle huishoudens met kinderen bleef men het Sinterklaasfeest vieren. Sint blijft bijna twee eeuwen ondergronds totdat een ijverige schoolmeester hem bevrijdt.

De uitvinding van het Sinterklaasfeest

In 1850 verschijnt het boek Sint Nikolaas en zijn knecht, geschreven door Jan Schenkman een Amsterdamse onderwijzer. De eerste regel is: Zie, ginds komt de stoomboot uit Spanje weêr aan. Daarna volgen alle voor ons zo bekende kenmerken van het Sintfeest. Sinterklaas heeft een rode mantel, een staf en een lange witte baard. Zwarte Piet is een trouwe helper van de goedheiligman en bezorgt cadeautjes door de schoorsteen. Nieuw is ook dat Sinterklaas langs de scholen gaat en verschillende klassen bezoekt. Maar ook de intocht met de stoomboot uit Spanje is nieuw. Het draaiboek voor Sinterklaas zoals wij dat nu zo gewoon vinden wordt door deze schoolmeester geschreven.

Sinterklaas is een beetje Valentijn

Sinterklaas was niet alleen belangrijk voor kleine kinderen. Ongehuwde heren brachten prachtig versierde speculaaspoppen naar ongehuwde dames. De zegswijze ‘iemand versieren’ komt uit deze tijd. Nam de dame de speculaaspop aan dan zag ze wel iets in de heer. De poppen werden ‘vrijers’ of ‘vrijsters’ genoemd. Maar niet alleen met de poppen zorgden voor een liefdesboodschap. Wilde je het nog iets duidelijker maken dan gaf je ook een hart van marsepein of suikergoed. Was het meisje niet geïnteresseerd dan brak ze het hart. ‘Een gebroken hart hebben’ komt ook uit deze tijd.