Johnny Kraaijkamp sr: komiek, zanger en acteur

Meer dan een halve eeuw was John Kraaijkamp, ook wel Johnny Kraaijkamp genoemd, een bekend en geliefd acteur, komiek, zanger en presentator in de theater-, televisie- en amusementswereld in Nederland. Er zijn maar weinig Nederlanders die niet zijn opgegroeid met zijn unieke persoonlijkheid en bruisende aanwezigheid in televisieshows, speelfilms en op de serieuze podia. Met name de vele televisieshows die hij maakte met zijn maatje Rijk de Gooyer behoren tot het collectieve geheugen in Nederland. Bij de latere generaties was hij o.a. bekend als Piet Bovenkerk, in de televisieserie Het Zonnetje in Huis. Daarnaast speelde hij ook veel serieuze rollen op het toneel en in films.Hij overleed op 17 juli 2011.

Begin van zijn carrière

Johnny Kraaijkamp werd op 25 april 1925 als Jan Hendrik Kraaijkamp in Amsterdam geboren. In de jaren vijftig was hij actief als zanger en bassist/entertainer in Place Pigalle, waar hij o.a. met pianist Ad van der Gein optrad. Uit die tijd stamt ook zijn eerste optreden met Rijk de Gooijer, met wie hij decennia lang furore zal maken in het theater en op de televisie. De eerste plaat die zijn samen opnamen was het nummer Twee jongens en een gitaar en in 1968 leverde hun opname van De Bostella een gouden plaat op.

Het toneel

Naast zijn carrière als komiek en entertainer was Johnny Kraaijkamp als vanaf 1958 actief op het toneel, eerst bij toneelgezelschap Ensemble en later bij het Amsterdams Volkstoneel. Op het “serieuze” toneel bewees hij zijn ongewone klasse, zoals met de titelrol in King Lear van Shakespeare. In 1984 werd zijn toneelcarrière bekroond met de toewijzing van de hoogste Nederlandse toneelonderscheiding, de Louis d’Or vor zijn rol in Jacques de fatalist en zijn meester, gebaseerd op de roman van Denis Diderot. Hij heeft altijd gezegd dat het theater hem het meeste lief was. Daarnaast speelde hij in diverse musicalproducties, zoals in Irma la Douce en De Man van La Mancha en is er op dat gebied een prijs naar hem vernoemd, de Johnny Kraaijkamp Musical Award.

Televisie met Rijk de Gooijer

In de jaren zestig en zeventig werkte hij met Rijk de Gooijer samen aan een reeks televisieshows “Johnny en Rijk”, traden zij op in Snip en Snap revues en waren zij veelvuldig te zien op de Duitse televisie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Johnny Kraaijkamp bij het televisiepubliek vooral bekend zal blijven als gekke bekkentrekker en veel van hun sketches zijn inmiddels "klassiek" geworden. Het zelfde procedé paste Johnny en Rijk toe op een serie televisiereclames voor bijvoorbeeld de PTT, C&A en de Postgiro.

Films

Johnny Kraaykamp speelde in diverse films, waaronder 'Daniël' (1971), 'Park' (1972), 'Geen paniek' (1973), 'De vijf van de vierdaagse' (1974), 'Zwaarmoedige verhalen voor bij de centrale verwarming' (1975) en 'Vroeger kon je lachen' (1983). Zijn rol als Cor Takes, de gepassioneerde en verbitterde verzetsman in De Aanslag van Fons Rademakers, maakte op het publiek een grote indruk en was, samen met zijn rol in De Wisselwachter uit datzelfde jaar 1986, aanleiding voor de toewijzing van het Gouden Kalf.

Latere rollen en prijzen

Van 1988 tot 1991 was Kraaijkamp te zien in de populaire televisieserie Laat maar zitten, die zich afspeelde binnen de muren van een gevangenis en het meest bekend werd hij op latere leeftijd in de serie Het zonnetje in huis, met zijn zoon John Kraaijkamp jr. en Martine Bijl als medespelers. Tot 2005 speelde hij, ondanks zijn hoge leeftijd, nog diverse rollen en in 2007 sloot hij zijn lange televisiecarrière af met een gastrol in de comedy-serie Kinderen geen bezwaar.

Gouden Kalf

Naast een Gouden Kalf uit 1986 ontving Johnny Kraaijkamp in 1987 de Johan Kaart Prijs; deze prijs wordt jaarlijks toegekend aan een persoon die een opmerkelijke prestatie op het gebied van theateramusement heeft geleverd. De prijs kan ook gezien worden als “een ‘genreprijs’ die wordt toegekend aan iemand “die zich gedurende een reeks van jaren verdienstelijk heeft gemaakt voor het bevorderen van de blijspelkunst of het theateramusement”. In 1998 ontving hij een Gouden Beeld voor Het zonnetje in huis en in 2007 de Blijvend Applaus Prijs, voor “zijn opmerkelijke en bijzondere bijdrage aan het Nederlandse theater, televisie en de film”.

Johnny Kraaijkamp privé

Zijn privéleven is gekenmerkt door depressies en een drankprobleem en ook op relationeel gebied kende het veel dieptepunten; na zijn eerste huwelijk met Riemade Elisabeth Panhuysen, waaruit John jr. (1954) en Ellissigne werden geboren, bracht zijn huwelijk met Tilly van Duikeren een zoon Michel voort, maar eindigde wederom in een echtscheiding. Op 4 maart 1974 trouwde hij wederom, deze keer met Mai Lun Lee, waaruit hij een dochter Sanne (Alexandra) kreeg. Ook dit huwelijk hield geen stand.

Johnny Kraaijkamp had zich al enige tijd teruggetrokken uit het openbare leven en woonde de laatste jaren van zijn leven in het Rosa Spierhuis in Laren, waar hij op 17 juli 2011 is overleden.