Tsarina Catharina de Grote

Tsarina Catharina werd beroemd vanwege haar verlichtingsidealen, die ze probeerde door te voeren in het Rusland van de achttiende eeuw. Ze veranderde het rechtsstelsel, zette zich in voor de verbetering van het onderwijs en stimuleerde de schone kunsten, waardoor St.Petersburg uitgroeide tot een centrum van kunst.

Jeugd

Catharina de Grote werd geboren als Sophia Augusta Frederica op 21 april 1729 te Stettin, Pruisen (het tegenwoordige Szczecin in Polen). Ze was de dochter van prins Christian August van Anhalt-Zerbst en prinses Johanna Elizabeth van Holstein-Gottorp. Omdat ze slechts een meisje was in de ogen van haar ouders die op een zoon hadden gehoopt werd ze vooral overgelaten aan haar kindermeisje Babette. Ze kreeg les in geschiedenis, Frans, Duits, muziek en godsdienst.

Keizerlijk Huwelijk

Op haar vijftiende vertrok ze naar Rusland op uitnodiging van tsarina Elizabeth om haar zoon Peter te ontmoeten. Al snel bekeerde Catharina zich tot het Russisch orthodoxe geloof en in 1745 trouwde ze met Peter, die de toekomstige tsaar van Rusland was. Het echtpaar kreeg twee kinderen, Paul en Anna, hoewel niet duidelijk was of Peter inderdaad de vader van de kinderen was. Beide echtelieden waren allesbehalve trouw aan elkaar.

Ambitie

Het huwelijk van Catharina was verre van gelukkig, maar Catharina was een sterke vrouw die zich intellectueel en politiek actief was. Ze verdiepte zich in de Franse schrijvers van de Verlichting zoals Diderot, Montesquieu en Voltaire. Daarnaast was Catharina zeer ambitieus en ze voorzag voor zichzelf een toekomst als tsarina. Ze deed haar best om haar toewijding aan Rusland en het russisch orthodoxe geloof te laten zien. Dit alles in tegenstelling tot haar man, die zich verre van geliefd maakte.

Tsarina Catharina

Tsarina Elizabeth stierf op 21 december 1761 en Peter werd tot de nieuwe tsaar gekroond en Catharina als zijn tsarina. Al snel had de nieuwe tsaar zich weten te omringen met vijanden. Er werd een complot gesmeed om zijn zoon Paul op de troon te zetten. Hierbij zou Catharina de regentes worden totdat Paul de volwassenheid had bereikt. De complotsmeeders hadden echter geen rekening gehouden met de ambities van Catharina. Het was voor haar niet genoeg om regentes te zijn, ze wilde tsarina zijn en in eigen naam regeren. Op 28 juni 1762 zorgde Catharina er samen met haar minnaar Gregory Orlov voor dat de militaire troepen van St.Petersburg aan haar zijde stonden en ze liet zichzelf uitroepen tot tsarina Catharina de Tweede. Ze liet Peter arresteren en hij werd later vermoord in de gevangenis.

Idealen der Verlichting

Catharina begon ermee haar positie te verstevigen en hoopte in de toekomst veranderingen in de binnenlandse en buitenlandse politiek in te voeren. Ze stelde graaf Nikita Panin aan als hoofd van buitenlandse affaires. Vanaf 1764 begon ze met het invoeren van hervormingen. Omdat ze sterk was beïnvloed door de ideeën van de Verlichting besloot ze te beginnen met het invoeren van een nieuw rechtsstelsel dat het oude en inefficiënte systeem moest verbeteren. Haar voorstel ‘De Instructie’ veroorzaakte overal in Europa een sensatie omdat het zijn tijd ver vooruit was, met het idee dat ieder persoon voor de wet gelijk was en de nadruk legde op het voorkomen van misdrijven in plaats van het bestraffen ervan. Het in de praktijk brengen van het nieuwe systeem bleek echter niet mee te vallen.

Problemen in binnen-en buitenland

Inmiddels waren er problemen in Polen ontstaan waarbij Turkije en Oostenrijk de opstandelingen steunden. In 1670 volgden er vredesonderhandelingen met Turkije en Rusland kreeg toegang tot de doorgang door de Dardanellen.

In het binnenland waren er problemen ontstaan met een Kozakkenleider Pugachev, die beweerde de overleden tsaar Peter te zijn. Hij kreeg veel steun in de bevolking en het kostte Catharina moeite om hem in het gareel te krijgen. In 1774 werd hij gevangen genomen en keerde de binnenlandse rust weer.

Beschaving

Catharina werd vooral beroemd vanwege de vernieuwingen die ze invoerde in de periode na de gevangenneming van Pugachev. Ze hield zich bezig met het uitbreiden van het onderwijsstelsel, daar slaagde ze niet volledig in, maar na haar dood werd er aan verder gewerkt. Daarnaast gaf ze veel aandacht aan kunst, waarbij ze onder andere hoopte dat Rusland een centrum van de moderne beschaving zou worden. Het St.Petersburg uit die tijd was een centrum voor theater, schilderkunst en muziek. Met al deze zaken zorgde ze er voor Rusland langzaam uit begon te groeien tot een moderne beschaving.

Overlijden

Catharina maakte zich zorgen over de geestelijke gezondheid van haar zoon Paul en twijfelde aan zijn bekwaamheid om het land te regeren. Ze plande om Alexander, de zoon van Paul, tot opvolger te benoemen, maar voordat het zover kwam overleed ze onverwachts op 6 november 1796.