Moreel verval in Bonita Avenue

‘Bonita Avenue’ is een dikke roman van 543 bladzijden. De eerste druk verscheen in september 2010 bij De Bezige Bij. Het boek, bekroond met 4 sterren van de Vrij Nederland thrillergids 2011 begint als een drama maar eindigt als een spannende thriller. “Bonita Avenue is een meeslepende debuutroman over noodlot en verval, idylle en schoonheid” , aldus de achterflap. Het verhaal gaat over de actualiteit, familiedrama’s die regelmatig in het nieuws komen, en over het Griekse drama, met intriges, waanbeelden en een zwaar verziekte vader-zoonrelatie eindigend in moord. Recensenten noemen het boek ook wel een caleidoscopische zedenroman. In die optiek beschrijft de inhoud het moreel verval van de huidige samenleving.

De vertelling laat zich in het begin moeilijk kennen. De lezer komt er pas laat achter wat er precies in het verleden is gebeurd. Het verhaal beslaat een periode van acht jaar en is vanuit het perspectief van drie vertellers geschreven in 21 hoofdstukken.

Het gezin Sigerius

Het eerste hoofdstuk begint in 2008 met Aaron Bever. Hij is een van de drie vertellers. Tijdens een treinreis ontmoet hij toevallig zijn ex-schoonmoeder Tineke Sigerius. Het brengt herinneringen naar boven aan zijn kennismaking met het gezin van zijn toenmalige vriendin Joni. Dat was destijds geen succes. Als fotograaf van de Tubantia Universiteit had hij namelijk tijdens een roeiwedstrijd een naaktfoto gemaakt van de rector magnificus; uitgerekend de vader van Joni, Siem Sigerius. De foto met de naakte rector was destijds in Enschede verspreid en Aarons nieuwe schoonvader bleek dit niet te waarderen. Later konden de mannen het toch steeds beter met elkaar vinden. Ze deelden namelijk hun passie voor judo. Siem had ooit op zeer hoog niveau gejudood en miste destijds door een blessure net de Olympische Spelen.

Siem en Tineke Sigerius hebben in 2000 twee dochters, Joni en Janis. Althans, het zijn de biologische kinderen van Tineke uit een eerder huwelijk. Siem heeft ook een zoon uit een eerder huwelijk: Wilbert. Een jongen met een gewelddadig en crimineel verleden.

Het eerste hoofdstuk eindigt in 2008 met het stroeve gesprek tussen Tineke en Aaron bij het verlaten van de trein. Aaron verneemt van Tineke dat Siem Sigerius al jaren dood is. Dan volgt een terugblik op de werdegang van de familie.

Pornosite

In het tweede hoofdstuk komt Siem aan het woord (verteller 2). In mei 2000 zit hij voor zijn werk in China (Shanghai). Hij is inmiddels een beroemd wiskundige en alweer een poosje rector magnificus van de Tubantia Universiteit. ‘s Avonds op zijn hotelkamer kijkt hij naar een betaalde pornosite en ziet een meisje dat sterk lijkt op zijn dochter Joni. Hij twijfelt sterk of zij het is. Het zal hem in dit verhaal niet meer loslaten. Ook hoort hij tijdens deze reis dat zijn zoon Wilbert is vrijgekomen uit de gevangenis en dat zijn woonplaats Enschede is getroffen door een vuurwerkramp. Dat laatste ziet hij op de Chinese televisie.

Joni

Hoofdstuk 3 wordt door Joni verteld (verteller 3). Op het moment dat ze het vertelt is het 2008. Ze woont inmiddels met een man en haar zoontje Mike in Los Angeles.
Al in de jaren negentig had de familie Sigerius twee jaar in de VS gewoond, aan de Bonita Avenue. Siem gaf daar les aan de universiteit. Het was een zeer gelukkige tijd. Joni wilde in 2000 terug naar de VS (de reden wordt later duidelijk). Ze heeft er een goedlopend bedrijf waarvoor ze met haar zakenpartner een groot pand wil kopen. Maar ineens krijgt ze mail van Aaron. Hij denkt haar op straat te hebben herkent (wat niet kan, gezien haar woonplaats). Dat brengt bij Joni herinneringen boven aan haar toenmalige relatie met Aaron. Ze mailt Aaron terug over deze herinneringen en, en dat is een nieuw gegeven, de zelfmoord van Siem.

Miljoenen

Toen Aaron en Joni nog een stelletje waren beheerden ze in het geheim een pornosite. Joni was de initiatiefneemster en het model. Aaron was de fotograaf. Ze verdienden in het geheim bakken geld, miljoenen dollars per jaar. Ze hebben van het geld een luxe jacht in Zuid Frankrijk gekocht.

Wilbert

Joni vertelt verder over haar herinneringen aan Wilbert, de criminele zoon van Siem. Ze denkt terug aan de tijd dat Wilbert bij hen kwam wonen in Enschede. Joni vond hem wel interessant. Wilbert en zijn vader hadden echter constant ruzie. Over drugs en seksuele activiteiten. Als Wilbert de bijlesjuf van Joni seksueel uitdaagt, is de maat bij Siem vol. De juf doet aangifte en Siem keert zich tegen zijn zoon. Hij zorgt voor een getuigenis van Joni tegen Wilbert. Die gaat tien maanden de cel in. Eerder had hij zijn leidinggevende op zijn werk doodgeslagen en was hij daarvoor al in de cel beland.

Bewijs

Siem gaat in 2000 op zoek naar bewijzen voor de pornosite. Sinds hij Joni meende te herkennen op de site, laat dit hem niet meer los. Hij vindt aanwijzingen maar geen keihard bewijs. Om ongestoord in hun huis verder te kunnen zoeken, biedt hij Joni en Aaron een reisje naar Corsica aan. De twee nemen het aanbod aan en vertrekken naar Corsica. Stiekem via Zuid Frankrijk, want ze gaan met hun jacht. Joni vertelt op Corsica aan Aaron dat ze naar Amerika vertrekt. Hun gezamenlijke pornosite stopt daarmee en de boot zal worden verkocht.

Tijdens de reis van Joni en Aaron naar Corsica gaat Siem op zoek naar bewijs voor de pornosite. Dat vindt hij. Op zolder van Aarons huis is de studio waarvan hij het interieur direkt herkent van de pornosite. Joni is dus het meisje van die pornosite die hij bezoekt en waarvoor hij zelfs ooit betaald heeft voor haar foto's.
In de verwarring die dan in zijn hoofd ontstaat, krijgt hij het idee om het lingerieslipje van Joni aan te trekken.

Wat Joni in 2008 precies voor de kost doet, blijft lang onduidelijk. Later blijkt dat ze werkt in de porno-industrie. Ze produceert de sites en films en is zeer succesvol. In het pand waarnaar ze op zoek is met een zakenpartner is zullen nieuwe opnamestudios komen.

Confrontatie

Weer terug naar Enschede. Het is 21 juni 2000, de dag van de EK-wedstrijd Frankrijk-Nederland. Joni en Aaron willen dit niet missen en keren daarom vervroegd terug van Corsica. Onverwacht vroeg voor Siem, want op het moment dat hij net het lingerieslipje heeft aangetrokken, hoort hij het slot van de voordeur klikken. In de confrontatie die daarna volgt rent Siem in totale ontreddering naar buiten, dwars door de glazen pui. Bebloed en enkel gekleed in het lingerieslipje van zijn stiefdochter houdt hij zich schuil op een balkon van een flat waar hij wacht tot het donker is. De relatie van Aaron en Joni gaat in juni 2000 uit. Joni vertrekt naar de Verenigde Staten en Aaron blijft achter.

Joni vertelt de volgende bladzijden over haar ontmoeting met Wilbert in 2000. Hij zat toen in een opvanghuis in Amsterdam. Ze vertelde hem eerlijk dat Siem haar had gedwongen te getuigen tegen hem in de rechtszaak. Wilbert voelt zich verraden door zijn vader. Joni vertelde hem verder dat haar vader haar pornoactiviteiten had ontdekt en dat ze daarom vertrok naar Amerika.

Wraak

Naast alle ellende krijgt Siem in oktober 2000 een nieuwe baan. Na al eerder te zijn gepolst en gevraagd, wordt hij Minister van Onderwijs. Maar vrijwel direkt ontvangt hij chantage-sms’jes van Wilbert over de pornosite van Joni. Wilbert is uit op wraak voor het verraad. De opdracht luidt dat Siem 100.000 gulden op het strand van Scheveningen moet begraven. Deze weigert het geld te begraven (na het wel van de bank te hebben gehaald). Dan komt Wilbert hem opzoeken wanneer Siem alleen thuis is. Wilbert komt verhaal halen en er volgt een heftige vechtpartij. Siem weet daarbij de elleboog van zijn zoon te breken waarna deze gillend van de pijn naar buiten vlucht, de sneeuw in. Na een flinke hoeveelheid rum te hebben gedronken, valt Wilbert achter het huis in de sneeuw in slaap. Siem vindt hem daar de volgende ochtend, doodgevroren. Hij besluit dat het lijk van zijn zoon moet verdwijnen. Met een zaagmachine en een bijl zaagt en hakt hij het lichaam in stukken en dumpt de ledematen ergens in de Ardennen.

Gruwelijke vondst

Omdat Tineke, Siems nietsvermoedende vrouw, al vooruit gereisd was voor een wintersportvakantie in Frankrijk, gaat Siem nu ook die kant op. Plotseling wijzigt dan zijn plan en rijdt hij door naar Zuid-Frankrijk om het jacht van Joni op te zoeken. Een paar dagen later zal Joni terugkeren vanuit de VS naar Zuid Frankrijk om haar luxe jacht te verkopen aan een Amerikaan. Wanneer ze op het schip komt ontdekt, ze iets gruwelijks. Siem heeft zich opgehangen op het jacht. Daarmee eindigt het verhaal.

Titelverklaring

Het gezin Sigerius woonde aan Bonita Avenue tijdens hun gelukkige jaren in de VS. Eenmaal terug in Nederland begint het morele verval van de familie. Het gezin valt uit elkaar. Bonita Avenue vewijst naar gelukkiger tijden. Eigenlijk is de titel dus ironisch.

Thema

De vraag waarom deze roman draait, is te beantwoorden met twee essentiële zinnen. In het eerste hoofdstuk zegt Aaron: ''Maar ze logen allemaal in die boerderij.'' Die boerderij is het huis van het gezin Sigerius. En later zegt Siem: ''Want wat weten we van elkaar?''
Verder staat het thema moreel verval centraal. Vooral Siem Sigerius, nota bene een rector magnificus en later Minister van Onderwijs begaat verschillende morele fouten waarvan de consequenties verstrekkend zijn. Hij belichaamt het morele verval van de familie.