Voorlezen en vertellen met alle zintuigen: redenen en tips

Wanneer iemand als verhalenverteller een verhaal voorbereidt om het later aan het publiek te gaan vertellen, is het goed om daarbij voldoende aandacht te besteden aan alle zintuigen. Zo kunt u zich als verteller of voorlezer inleven. Waarom is dat zo en hoe besteedt u aandacht aan het zien, horen, voelen of tasten, proeven en ruiken? Hoe zorgt u dat het niet overdreven of al te nadrukkelijk is? Het is ook waardevol voor uw luisteraars, tijdens het vertellen. Wat zijn daar de redenen voor? U krijgt een aantal goed hanteerbare tips.

Waarom aandacht bij vertellen of voorlezen voor alle zintuigen belangrijk is

Waarom bij het voorbereiden van een verhaal?

U inleven in uw verhaal
Als u een verhaal goed wil voorbereiden, is het belangrijk voor uzelf dat u zich voor de volle honderd procent inleeft in uw tekst.
U leeft u gemakkelijker in, als u zich het verhaal voorstelt in ‘geuren en kleuren’, om het met een vaste uitdrukking te zeggen.
Hoe beter u het verhaal voor u ziet, bij wijze van spreken, des te overtuigender is het straks voor uw luisteraars.

Uw voorkeusrzintuig
Alle mensen hebben een voorkeurszintuig. Dat wil zeggen dat u, vaak onbewust, meer aandacht hebt voor het ene zintuig dan voor het andere. Dat geldt natuurlijk ook voor verhalenvertellers en voorlezers. Het is goed om u daarvan bewust te zijn. Als bijvoorbeeld voelen of tasten uw voorkeurszintuig is, besteed dan bij de voorbereiding aandacht aan alle andere zintuigen, waarvan u zich minder bewust bent. Met uw voorkeuszintuig houdt u automatisch rekening.

Waarom bij het feitelijke vertellen of voorlezen van het verhaal ?

Uw geloofwaardigheid
Als uw luisteraars uw verhaal te horen krijgen, zijn ze meer geboeid naarmate u het verhaal levendiger voorleest of vertelt. Als u een verhaal geloofwaardig voorleest of vertelt dan gelooft uw publiek u ook eerder.
En wie wil nu niet toch dat zijn luisteraars aan zijn lippen hangen?

De voorkeurszintuigen van uw luisteraars
Een tweede reden is dat luisteraars uiteraard, net als u als voorlezer of verhalen vertellen, een voorkeur hebben voor een bepaald zintuig. Dat betekent dus dat de ene luisteraar gevoeliger is voor beelden en de andere voor geluiden. Een derde wordt pas echt uw verhaal ‘in gesleurd’, als u vertelt over de verrukkelijke smaak van die aardbeientaart. Een bekend Nederlands spreekwoord zegt niet voor niets ‘het water loopt me in de mond’. Maar omdat er dus allerlei verschillende toehoorders zijn onder uw publiek, is het aan u om met al de diversiteit onder uw toehoorders rekening te houden.

Hoe een verhaal instuderen met alle zintuigen?Tips!

Een bestaand verhaal voorbereiden

Als u een bestaand verhaal voorbereidt, kan het handig zijn de tekst even systematisch na te lopen op alle zintuigen. De schrijver is misschien vooral gericht op visuele indrukken of juist op auditieve. Wanneer u signaleert dat een verhaal over eten geen aandacht schenkt aan het ruiken of proeven, dan liggen hier uw kansen om het verhaal te verrijken.

Een zelf gemaakt of geschreven verhaal instuderen met alle zintuiglijke indrukken

Stel u heeft zelf een verhaal gemaakt dat u wilt voorlezen of vertellen, dan is het misschien nog wel belangrijker aandacht te besteden aan alle zintuigen. Als u dit nog nooit eerder hebt gedaan, bent u zich misschien niet bewust van uw eigen voorkeurzintuig. Neem dan maar eens een potlood in de hand en onderstreep uw zintuiglijke waarnemingen. Heeft u alle vijf de zintuigen in de tekst verwerkt? Nee, welke ontbreekt er? Kunt u die nog toevoegen zonder dat het enorm opvalt?

Voorkomen dat het gekunsteld wordt

Zowel de verhalenverteller als de voorlezer moeten zien te voorkomen dat de luisteraar verstoord raakt door een overdreven, te gedetailleerde aandacht voor onze vijf zintuigen. Waarom? De toehoorder zal er mogelijk juist door afgeleid worden in plaats van er door geboeid worden. Misschien zal uw luisteraar er zelfs door geïrriteerd raken! En dat kan natuurlijk nooit uw bedoeling zijn.Tenzij u les geeft in het voorlezen en het vertellen van verhalen… Dan kunt u met een fikse portie overdrijving uw cursisten duidelijk maken dat iemand met overdreven aandacht voor de zintuigen, juist niet bereikt wat hij of zij wil.

Conclusie t.a.v. voorlezen en vertellen en de zintuigen

Gedoseerde aandacht voor al onze zintuigen bij het vertellen of voorlezen van een verhaal, helpt zowel de voorlezer en verhalenverteller als de luisteraars om een verhaal helemaal voor ogen te krijgen.

Lees verder

• Lenteverhalen en -gedichten voorlezen aan dementerenden
• Zomerverhalen en zomergedichten aan dementen voorlezen
• Voorlezen over de herfst bij dementie: verhalen, gedichten
• Winterverhalen, -gedichten, -liedjes voorlezen aan dementen
• Dementerenden zeeverhalen, -gedichten en –liedjes voorlezen