Kerst en Nieuwjaar in Duitsland: toch net iets anders!

Hoewel Duitsland ons buurland is, zijn de gebruiken voor kerst en nieuwjaar heel verschillend van onze gebruiken en tradities. Zo wordt er met kerst niet echt uitgebreid gegeten. Gourmet- en fondueschotels zal je in de Duitse winkels niet echt vinden. Küchen des te meer! Je kan ze gaan eten in de Conditorei of je kan ze meenemen voor thuis. Weken voor kerst duiken overal kerstmarkten op. Met nieuwjaar worden er heel veel geluksbrengers uitgewisseld: schoorsteenvegers, klavertjes vier, lieveheersbeestjes en varkentjes. Viel Schwein!

Kerst in Duitsland

Kerstmarkten en schaatsbanen

Duitsland is hét land bij uitstek voor de kerstmarkten. Vanaf half november kan je in bijna alle Duitse steden gaan slenteren tussen tientallen kraampjes en gaan smullen van lebkuchen en gluhwein. Sfeervolle versiering tooit de straten. Her en der vind je een schaatsbaan. Die van Cochem is klein, zo'n 10 op 7 meter. Bovendien is ze niet overdekt en bekleed met kunststofplaten. Bij slecht weer kan je hier dus niet gaan schaatsen. In Koblenz vind je ook een schaatsbaan en in Bitburg is een overdekte schaatsbaan (Cascade) waar je alle dagen terecht kan.

Frohe Weihnachten

Dagen voor Kerst word je overal begroet met "Frohe Weihnachten", ook van mensen die je niet kent of nog nooit gezien hebt. Ook wanneer je op eerste of tweede kerstdag iets gaat eten of inkopen gaat doen, hoor je overal dezelfde begroeting.

De kerstboom en kerstversiering

In Duitsland zet men de kerstboom heel laat. Tot de 24ste worden er overal kerstbomen verkocht. In vele gezinnen wordt de kerstboom samen versierd op de vooravond van kerst. Huizen worden mooi versierd met veel lichtjes, sneeuwmannen en hertjes.

Gourmetten en fonduen

Gourmetten en fonduen zal je in sommige streken van Duitsland niet moeten doen. Je vindt er namelijk geen pakketten met voorgesneden vlees zoals bij ons. De Duitsers eten traditioneel gans of kalkoen met kerst en natuurlijk een hoop lekkere Küchen of taarten, meestal huisgemaakt! In de winkels vind je wel prachtige peperkoekhuisjes, gemaakt van chocolade of peperkoek en versierd met koekjes allerlei. Zonde om op te eten!

De kerstmis en pakjes

De pakjes worden door het Kerstkind onder de boom gelegd terwijl de bewoners naar de kerstmis zijn. De kerstmis is vaak om zestien of om achttien uur, niet meer om middernacht zoals vroeger.

Na kerstmis

Tweede kerstdag, de 26ste dus, is in Duitsland ook een vrije dag. Alle winkels zijn dan dicht. Na kerstmis staan in grote winkels de kerstartikelen afgeprijsd, maar in andere winkels is alles gewoon weg en hebben de nieuwjaars- en karnavalsartikelen reeds de plaats van de kerstartikelen ingenomen. Wil je nog een kerstkaart schrijven na Weihnachten, dan zal je er zelf eentje moeten maken!

Nieuwjaar in Duitsland: geluksbrengers

Geluksbrengers

Rond Nieuwjaar zie je in Duitsland tal van voorwerpen met de favoriete geluksbrengers van de Duitsers. Bloempotjes met klavertjes vier, afgewerkt met figuurtjes in de vorm van schoorsteenvegers, varkentjes en lieveheersbeestjes. Ook in marsepein of steen zal je deze geluksbrengers overal kunnen kopen. Of in de vorm van kaarsen. Maar waarvoor staan deze symbolen nu precies?

Schwein haben

Word niet boos wanneer een Duitsers tegen je zegt "Viel Schwein". Hij maakt je niet uit voor varken, maar wenst je gewoon veel geluk. "Schwein haben" betekent dan ook geluk hebben. Deze uitdrukking stamt uit de Middeleeuwen. Tijdens toernooien kreeg de verliezer vaak een zwijn als troostprijs. "Het varken krijgen" betekende dus een niet echt verdiend of onverwachts geluk. Immers, het varken betekende eten voor een hele tijd. Daarom staan de roze varkentjes nu ook nog symbool voor geluk.

Schoorsteenveger

De schoorsteenveger in zijn zwarte kostuum met hoge hoed staat ook symbool voor geluk. Immers, wanneer je je schoorsteen regelmatig laat uitkuisen, zal je huis niet in brand schieten door een schoorsteenbrand. De schoorsteenveger brengt dus geluk en voorspoed. Vroeger kwamen de schoorsteenvegers ook geld vragen in het begin van het jaar, zoals bij ons de postbode en de vuilnismannen. Daarom worden schoorsteenvegers nu nog steeds geassocieerd met het begin van het nieuwe jaar.

Klavertje vier

Klavertjes vier zijn zeldzaam. In vele landen geldt dat wanneer je een klavertje vier vindt of krijgt, je geluk zal hebben. Ook deze traditie vindt zijn oorsprong in de Middeleeuwen. De vorm van het klavertje vier doet denken aan het kruis. Volgens de legende stelt elk deelblad iets voor: het eerste bladjes staat voor hoop, het tweede voor vertrouwen, het derde voor liefde en het vierde voor geluk.

Lieveheersbeestje

Lieveheersbeestjes luiden het begin van de lente in. Zij brengen dus geluk en voorspoed. Toppunt van geluk zijn lieveheersbeestjes met zeven stipjes. Het doden van een lieveheersbeestje zou trouwens ongeluk brengen.

Krijg je in Duitsland dus een bloempotje met klavertjes vier in, met een lieveheersbeestje op het potje en een schoorsteenveger en een varkentje in het potje, dan kan je jaar niet meer stuk!

Oudejaarsnacht of Sint-Sylvester

Oudejaarsnacht wordt in het Duits Sint-Sylvester genoemd. Vele mensen gaan uit en bouwen een echt feestje. Sommigen gaan zelfs verkleed het Nieuwe Jaar in.

Een aantal kerst-en nieuwjaarswensen in het Duits

De Duitsers zeggen dikwijls "Guten Rutsch in Neues Jahr". Daarmee bedoelen ze dat je het nieuwe jaar goed moet beginnen, inglijden letterlijk.
Verder kan je op je kaartjes schrijven:

• Fröhliche Weihnachten
• Frohe Weihnachten
• Ein frohes Weihnachtsfest voller schöner Augenblicke
• Fröhliche Winterzeit
• Herzenswünsche zum Fest
• Frohes Fest!
• Alles Liebe zu Weihnachten!
• Liebe Weihnachtsgrüsse
• Ein wunderschönes Weihnachtsfest und ein friedliches und gesundes neues Jahr
• Glückliche Festtage
• Einen guten Rutsch in ein glückliches und zufriedenes neues Jahr
• Ein schönes neues Jahr voller wunderschöner Augenblicke