Nieuwjaar bij de Chinezen in China en elders

Begin februari wordt elk jaar het Chinees Nieuwjaar gevierd. Een maand later dan bij ons omdat de Chinezen de maankalender volgen. Een paar dagen waarin heel veel lawaai wordt gemaakt om de boze geesten te verjagen. Met een leeuw die door de straten danst en bij ieder huis even stopt om wat sla te eten. Een periode waarin rood en geel centraal staan en waarin lekkere dingen worden gegeten met de familie. Samen met het Chinese Nieuwjaar verandert ook de horoscoop. Ieder jaar is het jaar van een ander dier met specifieke eigenschappen.

Het Chinees Nieuwjaar

Het Chinees Nieuwjaar wordt ook wel lentefestival of lentefeest genoemd. Het is de belangrijkste Chinese feestdag. Het Chinees Nieuwjaar wordt ongeveer een maand na onze nieuwjaar gevierd omdat de Chinezen een kalender hebben die gebaseerd is op de maancyclus. In de Chinese jaartelling zitten we in 2016 in het jaar 4713. De Chinese kalender bestaat nog wel, maar in 1912 werd in China besloten om officieel de Gregoriaanse kalender te volgen. Het Chinese Nieuwjaar wordt gevierd van de eerste tot en met de vijftiende dag van de eerste maand van de Chinese kalender. De eerste dag is de dag waarop de tweede (in sommige gevallen de derde) nieuwe maan na de winterzonnewende plaatsvindt. Op de vijftiende dag eindigen de feestelijkheden met een lantaarnfestival. In het Chinees zeg je "chunjie kuaile!" als je gelukkig nieuwjaar wilt wensen of "gong hei fat choy" en " gong xi fa cai" als je elkaar veel geluk en voorspoed wil wensen.

Kerstmis

Het Chinees Nieuwjaar is vergelijkbaar met onze Kerstmis. Het is heel belangrijk om bij de familie te zijn. Niet bij je familie kunnen zijn is zoals bij ons kerstmis vieren zonder je geliefden om je heen. Er wordt samen gegeten, thuis of op restaurant. Op de Chinese staatstelevisie wordt elk jaar een festival met zang, dans, circusnummers en cabaret uitgezonden. Mensen doen inkopen. Er wordt lekker eten ingeslagen, maar ook vuurwerk en groene groenten, vooral sla. De straten zijn versierd met rode linten en lampionnen. In sommige streken nemen mensen een paar dagen vakantie. Op straat vinden leeuwen- en drakendansen plaats. Het Chinees Nieuwjaar wordt niet alleen in China gevierd. Ook in alle Chinatowns ter wereld is het groot feest.

Ontstaan van het Chinese Nieuwjaar

De oorsprong van het Chinese Nieuwjaar is te vinden in een legende die ver in de tijd terug gaat. Rond 2697 V.C. werd China geteisterd door een mens etend roofdier, Nian genaamd. Nian klinkt trouwens als het Chinese woord voor "jaar". Het roofdier lag een gans jaar op de bodem van de zee maar tijdens de periode van oud op nieuw kwam het tevoorschijn en drong het binnen in de huizen om mensen op te eten. Per toeval ontdekten mensen na een tijd dat Nian niet tegen lawaai kon en dat hij ook de kleur rood niet verdroeg. Op die manier ontstonden de eerste nieuwjaarsvieringen. Mensen begonnen veel lawaai te maken, vuurwerk af te steken en alles met rood te versieren tijdens de periode van oud op nieuw. Sindsdien bleef Nian weg.

De Leeuwendans

Een essentieel onderdeel van het Chinees Nieuwjaar is de leeuwendans. De leeuwendans staat symbool voor voorspoed en geluk en helpt om boze geesten te verjagen. Daarom wordt hij niet alleen opgevoerd tijdens het Chinees Nieuwjaar maar ook bij andere belangrijke Chinese feesten en ook bij de opening van nieuwe bedrijven of winkels. Oorspronkelijk werd de leeuwendans enkel opgevoerd voor de keizer. Via het leger verspreidde de leeuwendans zich vervolgens naar de burgers.

De leeuw

De leeuw zelf is een pop gemaakt uit hout, stof en crêpepapier. In China komen geen leeuwen voor, vandaar dat hij er soms vreemd uitziet. In het noorden is de leeuw meestal rood met goud. In het zuiden zijn er verschillende varianten. Soms is de leeuw rood, soms is hij zwart. Soms zie je ook een gele leeuw. Deze staat symbool voor de keizer. Tegenwoordig kan je ook leeuwen in andere kleuren tegenkomen. Voor de leeuw kan beginnen dansen, moet hij tijdens een ceremonie tot leven worden gewekt. De leeuw wordt bediend door twee mensen. Eentje beweegt het hoofd en de romp, de tweede beweegt het achterlijf. Meestal zijn het wushu-ers die de leeuw doen dansen. Zij bezitten de nodige spierkracht en kennen ook de kungfubewegingen die de leeuw uitvoert tijdens het dansen.

Verloop leeuwendans

De leeuwendans begint en eindigt steeds met een drievoudige groet aan de gastheer en de gasten. Daarna drukt de leeuw achtereenvolgens acht emoties uit: agressie, honger, angst, dronkenschap, slaap, nieuwsgierigheid, opwinding en voorzichtigheid. De leeuw wordt tijdens het dansen begeleid door een trom, bekkens en een gong. De leeuw stopt bij elk huis. bij elk huis hangt een krop sla of een andere groene groente. De leeuw eet van de sla. Spuwt de leeuw de sla terug uit voor het huis, dan brengt dit geluk. Ook hangt er vuurwerk. Het lawaai jaagt de boze geesten weg.

Competitie

Tegenwoordig worden er wereldwijd ook leeuwendanscompetities gehouden. De leeuwendans is een van de sporten tijdens de Aziatische Indoorspelen, evenals de Drakendans.

De Drakendans

Ook de draak wordt tijdens het Chinees Nieuwjaar uit de kast gehaald. Net als de leeuw is de draak gemaakt uit hout, stof en crêpepapier. Een draak is net als de leeuw een niet bestaand wezen en dus bestaan er ook van de draak verschillende uitvoeringen. Om de drakendans uit te voeren zijn negen personen nodig, die de draak doen bewegen door middel van stokken. Een persoon loopt voorop en geeft de bewegingen aan. Ook de draak jaagt de boze geesten weg. Omdat de draak veel langer is, is hij moeilijker te manipuleren en zorgt hij vaak voor verkeersmoeilijkheden. Daarom wordt dikwijls gekozen voor de makkelijker te activeren leeuw.

De Chinese horoscoop

De Chinese horoscoop bestaat uit twaalf dierentekens. Deze dierentekens gelden telkens voor één jaar, in tegenstelling tot bij ons waar het teken telkens ongeveer een maand duurt. Je geboortejaar bepaalt je dierenteken maar aangezien het Chinese nieuwjaar steeds op een andere datum valt, moet je niet beginnen rekenen vanaf de eerste januari maar vanaf de datum van het Chinese nieuwjaar. De tekens staan steeds in dezelfde volgorde. Het eerste teken is de rat, het laatste het varken. Daarna begint het gewoon opnieuw. Aan ieder dier worden bepaalde karaktereigenschappen toegeschreven. Je geboortejaar bepaalt dus je karakter.

De twaalf Chinese dierentekens en hun karaktereigenschappen

Het varken

Mensen met als horoscoop varken (geboren in onder andere 1911 - 1923 -1935 - 1947 - 1959 - 1971 - 1983 - 1995 - 2007 - 2019 en 2031) zijn tolerant, begrijpend, sensueel, geestdriftig, aardig, sympathiek en waarheidsgetrouw. Negatieve trekken zijn driftig, kleinzielig en lui.

De rat

Ratten (geboren in onder andere 1912 - 1924 - 1936 - 1948 - 1960 - 1972 - 1984 - 1996 - 2008 - 2020 en 2032) zijn charmant, slim, economisch, efficiënt, diplomatiek, flexibel, maar ook stiekem, opportunistisch, verkwistend en uit op eigen gewin.

De os

Karaktertrekken van de os (geboren in onder andere 1913 - 1925 - 1937 - 1949 - 1961 - 1973 - 1985 - 1997 - 2009 - 2021 en 2033) zijn principieel, zachtaardig en geduldig. Een os is een harde werker maar hij is ook koppig, excentriek, tegendraads en verdraagt geen tegenspraak.

De tijger

Tijgers (geboren in onder andere 1914 - 1926 - 1938 - 1950 - 1962 - 1974 - 1986 - 1998 - 2010 - 2022 en 2034) zijn energiek, bewonderenswaardig, revolutionair, beschikken over leiderscapaciteiten, zijn onverschrokken, gaan recht op hun doel af, kennen geen nederigheid, maar zijn ook kwetsbaar voor aanvallen in de flank, verbranden alle schepen, zijn ijdel en gaan voor "alles of niets".

Het konijn

Mensen met als horoscoop konijn (onder andere geboren in 1915 - 1927 - 1939 - 1951 - 1963 - 1975 - 1987 - 1999 - 2011 - 2023 en 2035) zijn rechtschapen, intuïtief, gevoelsmatig en voorzichtig.

De draak

Karaktertrekken van de draak (onder andere geboren in 1916 - 1928 - 1940 - 1952 - 1964 - 1976 - 1988 - 2000 - 2012 - 2024 en 2036) zijn trots en levendig, enthousiast, eigenwijs, extravert en inspirerend.

De slang

Slangen (geboren in onder andere 1917 - 1929 - 1941 - 1953 - 1965 - 1977 - 1989 - 2001 - 2013 - 2025 en 2037) zijn intelligent, mysterieus, sensueel, discreet, hebben een scherpe actieve geest, maar zijn ook hypocriet en meten vaak met twee maten.

Het paard

Mensen met als horoscoop paard (geboren in onder andere 1918 - 1930 - 1942 - 1954 - 1966 - 1978 - 1990 - 2002 - 2014 - 2026 en 2038) zijn elegant, loyaal, intuïtief, vrijdenkend, populair, sexy, extravert en leergierig, maar ook egocentrisch, onvoorspelbaar en onbevreesd.

Het schaap (of de geit)

Schapen / geiten (geboren in onder andere 1919 - 1931 - 1943 - 1955 - 1967 - 1979 - 1991 - 2003 - 2015 - 2027 en 2039) zijn creatief, rustig maar ook hartstochtelijk, houden van luxe, zijn excentriek, oprecht en hebben een grote verbeeldingskracht, maar ook leunen ook graag op een rijke of sterke partner, kunnen geen armoede verdragen.

De aap

Apen (geboren in onder andere 1920 - 1932 - 1944 - 1956 - 1968 - 1980 - 1992 - 2004 - 2016 - 2028 en 2040). Het jaar van de aap staat voor een jaar vol nieuwe ideeën. Vooral op het vlak van wetenschap en technologie. In 2004, tijdens het jaar van de aap, werd bijvoorbeeld Facebook gelanceerd. Een persoon geboren in het jaar van de aap is vrolijk, vol energie, creatief, vrijgevig, charmant, vol humor, nieuwsgierig, onafhankelijk, levendig, behulpzaam en heeft alles in de gaten. Zijn negatieve eigenschappen: niet erg diepgaand, lomp, huichelachtig en met zichzelf bezig.

De haan

Eigenschappen van een persoon geboren in het jaar van de haan (onder andere 1921 - 1933 - 1945 - 1957 - 1969 - 1981 - 1993 - 2005 - 2017 - 2029 en 2041) zijn: aards, onbevangen, kleurrijk, beschermend, waakzaam, alert, nauwgezet, organisatorisch, nuchter, huiselijk, onbevangen, stug, weinig sociaal, drukdoend en opschepperig. Hij heeft een goed organisatievermogen, maar is ook breedsprakig, hebberig en niet subtiel.

De hond

Honden (geboren in onder andere 1922 - 1934 - 1946 - 1958 - 1970 - 1982 - 1994 - 2006 - 2018 - 2030 en 2042) zijn trouw, loyaal, open, eerlijk, verdraagzaam, kampioen van het goede doel en handhaver van de openbare orde, maar ook bits, negatief en inflexibel.

Chinees Nieuwjaar in de Chinatowns wereldwijd

Het Chinees Nieuwjaar wordt niet enkel in China gevierd. Ook in de Chinatowns over de hele wereld viert de Chinese gemeenschap het Chinees Nieuwjaar. Dit lokt heel wat bezoekers. Niet alleen Chinezen, maar ook de plaatselijke bevolking vindt het leuk om een kijkje te komen nemen.