Waarom eten en verstoppen we eieren met Pasen?

Met Pasen eet het gemiddelde gezin in Nederland een lekker paasei of wat paasbrood. Ze maken paastakken en verstoppen chocolade-eitjes. Een ritueel dat al jarenlang wordt gedaan. Elk kind weet dat je met Pasen lekkere paaseitjes eet, die de paashaas brengt en verstopt. Maar waarom doen we dat eigenlijk? Wat is het idee achter het verstoppen van de paaseieren en het eten van de vele eieren?

Hiervoor moeten we teruggaan in de geschiedenis …

Pasen is het belangrijkste feest onder de christelijke traditie. Het verhaal gaat dat Jezus Christus stierf op Goede vrijdag aan een kruis. Dit voor de zonden van de mensheid. Op Paaszondag was het een bijzondere dag; Jezus herrees uit de dood. Ook wel; Jezus stond op uit de dood, hij was weer levend. Pasen was sindsdien het afsluitingsfeest na een lange periode van veertig dagen, waarin de mensen o.a. geen vlees, eieren en zuivelproducten mochten eten. Dit wordt ook wel de vastentijd genoemd. Sinds de achttiende eeuw zijn genotsmiddelen ook verboden tijdens het vasten en mocht chocola dus ook niet meer worden gegeten. Aangezien kippen, vanaf het moment dat de dagen langer worden, eieren leggen, ligt er aan het eind van deze periode van vasten dus een stapel met eieren. De mensen aten na de vastenperiode maar al te graag weer wat eieren. Tegenwoordig is daar het eten van chocola dus ook bijgekomen en is het gecombineerd met eieren: Chocolade-eieren!

Christelijk symbool

Naast het feit dat de eieren dus niet werden gegeten tijdens de vastenperiode en zo overbleven, heeft het ook een symbolische reden. Zo is een ei het symbool van een nieuw leven. Het leven komt uit een ei en het is dan ook voor de christenen een vruchtbaarheidssymbool. Een ei symboliseert dus ook het nieuwe leven dat Jezus heeft nadat hij opstaat uit de dood. De eieren worden om deze reden op meerdere feestdagen gegeten. Het drukt dan de hoop op het nieuwe leven uit.

Eieren beschilderen

Het feit dat de mensen eieren beschilderen, is heel simpel. Het eten van de eieren na de vastenperiode was een genot en was een mooi moment. Om het moment nog mooier en sierlijker te maken, werden ook de eieren versierd en mooi gemaakt. Dit zorgt ervoor dat de smaakervaring nog beter en lekkerder is. Daarnaast werden de eieren in de middeleeuwen ook van binnen gevuld met kleurstof. Zo werden de eieren rood/paarsig gemaakt door gebruik te maken van het sap van een rode kool of bieten. Met spinazie kreeg het een groene kleur en met uienschillen een gele kleur. Hierbij werd eerst de binnenkant leeg gemaakt, daarna werd de inhoud als roerei gemaakt met de verschillende natuurlijke kleurstoffen. Vervolgens werd het weer terug in het ei gedaan en hadden ze dus een ei gecreëerd waarbij de inhoud gekleurd is.

In de vijfde eeuw was het zelfs zo dat een vrouw door haar man ten huwelijk gevraagd werd door een ei. De man gaf de vrouw een prachtig versiert ei en maakte daarmee duidelijk dat hij haar wilde trouwen. Tegenwoordig wordt het versieren van de eieren vaak gezien als een leuk moment voor de kinderen. De versierde eieren worden vaak niet eens opgegeten, maar worden bewaard om te laten zien.

Waarom verstoppen we / de paashaas dan de paaseieren?

Het feit dat we eieren eten is dus nog wel te begrijpen. Echter verstoppen we ook al jarenlang de eieren. Mensen verstoppen de eieren vaak in huis achter planten of fotolijstjes, maar velen verstoppen ze ook buiten in bijvoorbeeld de tuin. De mensen die de paaseitjes buiten verstoppen, komen het dichtst bij het oorspronkelijke ritueel. Vroeger verstopten de mensen de eieren namelijk op de akkers. De eieren werden dan begraven onder een laagje grond. De mensen geloofde erin dat zij dan het grond weer vruchtbaar maakten. De eieren zorgde ervoor dat de akkers weer bruikbaar en extra vruchtbaar zouden zijn.

De paashaas

Er zijn vele verschillende verhalen over de paashaas die langskomt met Pasen, om eieren te leggen. Zo geloofden de mensen in Duitsland in de 14 eeuw dat de haas een vorm was van de godin Eastra. Er werd gedacht dat Eastra in de vorm van een haas tot de aarde kwam. Eastra is de godin van de lente en van de vruchtbaarheid en vooral in de lente kwam zij in grote getale voor. De haas werd na een tijd gelinkt met Pasen en eieren. Dit omdat een haas vaak een slaaphol maakt. Na een tijdje trekt hij weer verder en blijft zijn slaaphol over. Vele vogels bouwden hun nestjes daarin en legden hun eieren. Uiteindelijk kwam er in de volksmond dat de paashaas zijn eieren legt. Door de mix van de volksverhalen en christelijke elementen, werd er gedacht dat Eastra tijdens Pasen terug op aarde kwam om eieren te leggen. De Engelse benaming voor Pasen – Easter – is dan waarschijnlijk ook afgestamd van deze godin.

Tot op de dag van vandaag geloven vele kinderen in het fenomeen dat de paashaas de eitjes neerlegt. Het is een traditie en de meeste ouders blijven dit vertellen. De eitjes krijgen de kinderen natuurlijk alleen als zij lief zijn geweest.